صندوق بین‌المللی پول در گزارشی نرخ بیکاری در ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی را منفی ترسیم کرده و گفته است که این نرخ در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۱۰ و هشت دهم درصد بوده است که در سال جاری میلادی به ۱۱ و سه دهم درصد می‌رسد.
بر اساس این پیش‌بینی، میزان بیکاری در ایران در سال آینده میلادی، ۱۱ و شش دهم درصد خواهد شد.
در این میان، مرکز آمار ایران اعلام کرد که نرخ بیکاری در سال گذشته خورشیدی با افزایش چهار دهم درصد نسبت به سال ۹۳، به ۱۱ درصد رسید.
این گزارش در شرایطی منتشر شده است که مجلس چند روز پیش در مصوبه ای، مرکز آمار ایران را تنها مرجع رسمی آمار در ایران اعلام کرد.
عادل آذر، رئیس مرکز آمار ایران، پس از این مصوبه در برنامه ای تلویزیونی درباره نرخ بیکاری اشاره کرد که مرکز آمار از عملکرد دولت حمایت نمی‌کند و مبنای آمار این مرکز خود اظهاری مردم است.
وی با اعلام اینکه جمعیت شاغل در ایران حدود ۲۴ میلیون تن است، تعداد بیکاران در سال ۹۴ را دو میلیون ۷۴۰ هزار تن دانست.
رئیس مرکز آمار ایران تعداد بیکاران با مدرک فوق دیپلم به بالا را یک میلیون تن اعلام کرد.
پیش از این به گزارش برخی خبرگزاری ها، محسن جلال پور، رئیس اتاق بازرگانی ایران، از وجود ۵ میلیون بیکار خبرداده و گفته بود: برای از بین بردن بیکاری ظرف ۵ سال، هر دقیقه باید پنج شغل ایجاد کنیم.
بهروز خباز، فعال کارگری مقیم سوئد، در گفت و گو با رادیو فردا بر این باور است که آمارهای ارائه شده در مورد بیکاری قابل اعتماد نیستند و می گوید: «منابع مستقل اقتصادی معتقدند که نرخ بیکاری ۱۸ درصد است اما دولت می گوید که نرخ بیکاری ۱۱ درصد است.»
آقای خباز با متهم کردن دولت حسن روحانی به آمارسازی اشاره می کند که دولت احمدی نژاد هم همین عمل را انجام می داد و می افزاید «نمی توان به آمارهای دولتی اتکا کرد و ناچاریم که در ارتباط با موضوع بیکاری در ایران به منابع مستقل رجوع کنیم. آنها همچنین اشاره می کنند که تعطیلی واحدهای تولیدی و صنعتی در ایران روزافزون شده و افزایش پیدا کرده است و این با برخی از آمارهایی که دولت اعلام می کند همخوانی ندارد.»
وی گفت:«پس از برجام این انتظار وجود داشت که سرمایه گذاری صورت بگیرد، نرخ بیکاری پایین بیاید و کارخانه ها کمتر تعطیل شوند، اما تاکنون این انتطار تحقق نیافته است.»
بهروز خباز با اشاره به تماس ها با کارگران در ایران اضافه می کند که به گفته آنها کارخانه های زیادی در اطراف محل کارشان تعطیل شده‌اند.
بحث در مورد نرخ بیکاری در شرایطی مطرح می شود که بر اساس آخرین تعریف مرکز آمار ایران، تمام افراد ۱۰ ساله و بیشتر که در طول هفته مرجع، طبق تعریف کار، حداقل یک ساعت کار کرده یا بنا به دلیلی به طور موقت، کار را ترک کرده باشند، شاغل محسوب می شوند.
اما غلامرضا کاتب، رییس فراکسیون اشتغال مجلس، در مصاحبه ای با خبرگزاری تسنیم گفت که این تعریف به گفته او، برای ارائه آمار نادرست است و افزود: واقعیت این است که در شرایط فعلی اقتصادی هیچ کس نمی‌تواند با فعالیت یک ساعت در هفته امرار معاش کند.
اما در شرایط موجود در ایران، وضعیت کارگرانی که شغل خود را از دست می دهند، چگونه است؟
بهروز خباز می گوید: «وقتی با کارگران اخراجی و یا خانواده های شان صحبت کنید، مشاهده خواهید کرد که وضعیت بسیار هولناک است. کارگرانی بوده اند که مجبور شده اند از رفتن کودکان خود به مدرسه جلوگیری کنند و آنها را به بازار کار بفرستند.»
این فعال کارگری اشاره می کند که کارگران افق روشنی در پیش رو ندارند و می گوید: «اگر تغییر و تحولی در ایران صورت بگیرد در آینده درازمدت خواهد بود.»
در این حال، مقام های دولتی با اعلام برنامه های ایجاد اشتغال و یا حفظ اشتغال وعده ها و قول هایی داده اند. از جمله به گزارش خبرگزاری ایلنا، محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت، از فعال‌سازی ۱۰ هزار واحد کوچک صنعتی از طریق پرداخت ۱۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی خبر داده است.
