ترکیه و اسرائیل دوشنبه هشتم تیر در بیانیه مشترکی از سرگیری روابط کامل دیپلماتیک و عادی‌سازی مناسبات خود را اعلام کردند.
این بیانیه در رم، پایتخت ایتالیا، صادر شد تا به شش سال تنش و بحران در روابط دو کشور پایان دهد.
حمله نیروی دریایی اسرائیل در بهار ۲۰۱۰ به کشتی ترکیه‌ای ماوی مرمره که برای رفع حصر غزه به سوی این منطقه می‌رفت، به کشته شدن ده شهروند ترکیه‌ای و زخمی شدن ده‌ها سرنشین دیگر کشتی منجر شد.
هر چند اسرائیل و ترکیه در شش سال اخیر قطع رابطه نکرده بودند اما مناسباتی همواره به‌شدت متشنج داشتند.
بر اساس گزارش خبرگزاری‌ها، اسرائیل دو شرط ترکیه پوزش‌خواهی و پرداخت غرامت را عملی می‌کند؛ در برابر، ترکیه از شرط سوم خود که رفع حصر دریایی غزه بود، عدول کرده است.
بر اساس تفاهم به‌دست آمده، اسرائیل ۲۱ میلیون دلار به یک صندوق خیریه ترکیه‌ای که به خانواده‌های بازماندگان کشته‌ها و زخمی‌های کشتی مرمره آبی کمک می‌کند، خواهد پرداخت.
اسرائیل با وجود سرسختی در برابر شرط رفع حصر غزه، موافقت کرده که ترکیه کمک‌های بشردوستانه را به غزه برساند اما محموله‌ها ابتدا در بندر اسرائیلی اشدود بازرسی خواهد شد.
بر اساس تفاهم بدست آمده، ترکیه به بازسازی زیربنای غزه، ساخت خانه و بیمارستان‌های متعدد در نوار غزه برای فلسطینی‌ها اقدام خواهد کرد.
ترکیه همچنین امکان یافته در رفع تنگناهای آب و برق مردم غزه کمک کند.
ترکیه در برابر، هر گونه پیگیری قضایی علیه افسران و تکاوران ارتش اسرائیل را در دیوان عالی این کشور یا در دادگاه‌های جهانی را به‌خاطر حمله به کشتی ترکیه‌ای کنار خواهد گذاشت.
رسانه‌های اسرائیل گفته‌اند، ترکیه شرط اسرائیل را برای محدود کردن فعالیت حماس در خاک ترکیه پذیرفته و از جمله نماینده ارشد حماس در استانبول صلاح العروری دیگر حق بازگشت به ترکیه و فعالیت از این کشور علیه اسرائیل را ندارد.
به گزارش وبسایت اسرائیلی وای. نت، از سرگیری همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی نیز بخشی از تفاهم اسرائیل و ترکیه است.
ترکیه برای خرید گاز از اسرائیل و انتقال گاز تازه کشف شده در اسرائیل به سوی اروپا نیز ابراز آمادگی کرده است.
به گزارش خبرگزاری‌ها، مقامات دیپلماتیک ترکیه توافق به‌دست آمده را «پیروزی سیاسی» آنکارا نامید.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل که یکشنبه شب به رم رفته بود تا این تفاهم را نهایی کند، در تماس تلفنی با جو بایدن، معاون رییس جمهوری آمریکا، از حمایت واشینگتن از گفت‌و‌گوهای آشتی اسرائیل و ترکیه قدردانی کرده است.
جان کری وزیر خارجه آمریکا نیز که یکشنبه شب در رم با نتانیاهو دیدار کرد، از عادی‌سازی روابط اسرائیل و ترکیه ابراز خشنودی کرد.
نتانیاهو در رم گفت نفع اقتصادی بسیار زیادی از آشتی با ترکیه نصیب اسرائیل خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری‌ها، رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه یکشنبه شب در تماس تلفنی با محمود عباس رهبر تشکیلات خودگردان فلسطینی، او را در جریان تصمیم نهایی ترکیه برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل قرار داد.
آقای اردوغان جمعه گذشته در استانبول نیز با خالد مشعل رییس دفتر سیاسی حماس دیدار، و تاکید کرده بود که با وجود آشتی با اسرائیل، کشورش بیشترین تلاش را در ادامه حمایت از فلسطینی‌ها خواهد داشت.
رییس جمهوری ترکیه زمانی به سوی آشتی با اسرائیل ابراز علاقمندی کرد که مناسبات ترکیه با بسیاری از کشورهای منطقه تیره شده و اظهاراتش در مورد اتحادیه اروپا نیز به مناسبات بین‌المللی ترکیه لطمه زده است.
ترکیه از زمان ساقط کردن جنگنده روسی در ماه‌های گذشته روابطی متشنج نیز با مسکو دارد.
ترکیه با مصر هم از زمان برکناری محمد مرسی قطع رابطه کرده و هنوز حکومت عبدالفتاح السیسی را «غیرقانونی» می‌داند.
اصرار ترکیه برای کنار گذاشتن حکومت بشار اسد در کشور همسایه، سوریه، آنکارا را از چند سال پیش در مظان اتهام حمایت از جناح‌هایی از معارضان و گروه‌های تندروی قرار داده است.
