پس از کشته شدن پنج کولبر در روزهای گذشته، ۶۰ فعال مدنی و سیاسی در نامه ای از حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران و نمایندگان مجلس خواستند که در کوتاه مدت از خانواده آسیب دیدگان دلجویی و در دراز مدت در جهت ایجاد شغل های بیشتر در استان های غربی ایران اقدام کنند.
به نوشته آژانس خبری موکریان، عبدالله رمضان زاده، سخنگوی دولت محمد خاتمی،جلال جلالی زاده و لطیف صفری، نمایندگان سابق مجلس، و هاشم هدایتی از جمله امضاء کنندگان این نامه هستند.
این فعالان سیاسی و مدنی با اشاره به کشته شدن کولبران در روزهای گذشته نوشته اند که « کولبری یک انتخاب نیست بلکه یک اجبار است و اگر انتخاب شغل دیگری در کردستان امکان‌پذیر بود بدون تردید اکثریت کولبران به این حرفه طاقت‌فرسا روی نمی‌آوردند.»
دراین نامه آمده است که تعریف مردم کردستان از کولبری با تعریف رسمی از قاچاق «متفاوت» است و آنان «مشاغل را بر اساس حلال و حرام بودن کالای مورد معامله و نه بر اساس نتیجه مطلوب یا نامطلوب بودن آن در نظام اقتصادی ارزش‌گذاری می‌کنند.»
به گفته نویسندگان این نامه، به همین دلیل، قاچاقچیان مواد مخدر و امثال آنان «مطرود و منفور و در مقابل، کولبران که به عنوان افرادی شریف و زحمتکش در پی کسب معیشت و روزی حلال هستند مورد تقدیر مردم» هستند.
دراین نامه با اشاره به وظایف حکومت جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد شغل برای مردم و همچنین اعلامیه حقوق بشر مبنی بر حق افراد برای انتخاب آزادانه شغل، این پرسش مطرح شده است که آیا امکان انتخاب شغل وجود دارد «یا اکثر مردم از سر ناچاری و بالاجبار به مشاغل سخت و طاقت‌فرسائی چون کولبری روی می‌آورند؟»
به گفته نویسندگان این نامه، مقایسه شاخص‌های توسعه اقتصادی استان کردستان با دیگر مناطق ایران «از وجود نابرابری در امر سرمایه‌گذاری و عدم توجه دولت به این مناطق حکایت دارد.»
این فعالان سیاسی و مدنی از رئیس جمهور و نمایندگان مجلس خواسته اند که مانند حادثه پلاسکو در کوتاه مدت «اقدامات مثبتی برای حمایت و دلجویی» از کولبران آسیب دیده و خانواده های آنها انجام دهند.
آنان همچنین خواستار برنامه ریزی در درازمدت برای «توسعه این مناطق و ایجاد مشاغلی» شده اند که «شهروندان بتوانند از حقوق قانونی و شهروندی خویش برخوردار و در کمال آرامش، امنیت و عزت از زندگی سربلندانه‌ای برخوردار باشند.»
کشته شدن پنج کولبر در چند روز گذشته
براساس گزارش ها، روز ۹ بهمن، بر اثر سقوط بهمن در نزدیکی شهرستان سردشت در استان آذربایجان غربی چهار کولبر کشته شدند.
روز دوشنبه نیز سه کولبر بر اثر سقوط بهمن زیر برف مدفون شده بودند که به گزارش خبرگزاری های خانه ملت و ایلنا، رسول خضری، نماینده سردشت و پیرانشهر در مجلس، روز سه شنبه خبر داد که یکی از آنان که یک جوان ۱۹ ساله اهل اشنویه بوده، جان باخته است.
آقای خضری گفت:« ما پیگیر پرداخت دیه افراد فوت شده (از سوی دولت) و درمان کولبرهای آسیب دیده هستیم ودر این زمینه مذاکراتی نیز با رئیس مجلس انجام دادیم البته اینها همه مسّکِن است و باید به فکر اشتغال افراد بود.»
کولبران، افراد محلی در مناطق مرزی استان‌های غربی ایران مانند کردستان، آذربایجان غربی و کرمانشاه هستند که اجناسی را بر پشت خود و به صورت «غیرقانونی» به ایران حمل می‌کنند.
این افراد در برخی موارد اجناس سنگین چون تلویزیون یا لاستیک خودرو‌ها را بر روی اسب به خاک ایران وارد می‌کنند.
در سال های گذشته، گزارش هایی نی زدر مورد تیراندازی ماموران مرزی به کولبران در مناطق غربی ایران انتشار یافته است.
کشته شدن کولبران در روزهای گذشته موضوع این شغل را بار دیگر در رسانه های ایران مطرح کرده است.
در همین حال، محسن بیگلری، نماینده سقز و بانه در مجلس، در مصاحبه با روزنامه ابتکار گفت:« کولبری شغل نیست. چرا باید یک جوان یا پیرمرد از روی ناچاری سه برابر وزن خود را کیلومترها حمل کند تا ماهی یک میلیون تومان درآمد داشته باشد؟»
مقامات جمهوری اسلامی ایران پیش از این، از صدور «دفترچهتردد کولبری» برای تعدادی از کولبران خبر داده بودند.
در همین حال، میراشکان مهدوی، فرماندار سردشت، روز دوشنبه در مصاحبه با ایلنا درباره کشته شدن چهار کولبر گفته بود:« اینها کولبر به معنای واقعی نبودند، بلکه از معابر غیرقانونی عبور می‌کرده‌اند و به دنبال قاچاق بوده‌اند».
وی با اشاره به اینکه هشت هزار «دفترچهتردد کولبری» در شهرستان سردشت صادر شده است، افزوده بود که افراد کشته شده اگر« از این مسیرهای قانونی می‌رفتند، به مشکل نمی‌خوردند.»
در مقابل صالح حسینی، فعال کارگری و عضو سابق خانه کارگر کردستان، این سخنان فرماندار سردشت را « اتهام‌زنی» با هدف «فرار از پاسخگویی» خوانده است.
درهمین حال، به گزارش خبرگزاری خانه ملت، مسعود پزشکیان، نایب رئیس مجلس، در جلسه علنی روز سه شنبه کشته شدن تعدادی از کولبران را به نمایندگان استان های غربی ایران تسلیت گفت و از مسئولان خواست مشکلات کولبران را پیگیری کنند.
انتقاد از برخورد با کولبرها در مناطق مرزی
به نوشته آژانس خبری موکریان، ۶۰ فعال سیاسی و مدنی در نامه خود همچنین از رئیس جمهور و نمایندگان مجلس خواستار بررسی نحوه برخورد با کولبران در مناطق مرزی شده اند.
آنان تاکید کرده اند که منظور رهبر جمهوری اسلامی از مبارزه با قاچاق کالا نیز «مقابله با کولبران ضعیفی نیست که در بعضی مناطق کالاهای کم ارزش وارد می‌کنند.»
آیت الله علی خامنه ای در اردیبهشت ماه گفته بود:«منظور از مبارزه با قاچاق کالا، مقابله با کولبرهای ضعیفی که در برخی مناطق اجناس کوچک را وارد می‌کنند، نیست، بلکه منظور قاچاقچیان بزرگی است که با ده‌ها و صد‌ها کانتینر، اجناس قاچاق، وارد کشور می‌کنند.»
با این حال سالانه گزارش‌های مختلفی درباره کشته و زخمی شدن کولبران بر اثر شلیک گلوله ماموران نیروی انتظامی منتشر می‌شود و بر پایه گزارش آژانس خبری موکریان، طی پنج ماه نخست امسال ۵۳ کولبر در مناطق مرزی ایران و عراق کشته و یا زخمی شده‌اند.
همچنین به گفته آژانس خبری کردپا، در سال گذشته ۲۹ کولبر کشته و ۲۹ تن دیگر زخمی شدند.
سعید منتظر المهدی،سخنگوی نیروی انتظامی روز دوشنبه سوم آبان گزارش‌ها درباره کشته شدن تعدادی از کولبران در مرزهای غربی ایران را «دروغ» خواند و «رسانه‌های خارجی» را متهم کرد که «با معرفی قاچاقچیان با عنوان مجعول کولبر»، سعی دارند زمینه را «برای ورود سلاح و مواد منفجره و موادمخدر» به ایران فراهم کنند.
گروه‌های حقوق بشری، تیراندازی مستقیم و بدون هشدار به کولبران را غیرانسانی توصیف کرده و از این گونه اقدامات مأموران جمهوری اسلامی به شدت انتقاد کرده‌اند.
در ماه‌های گذشته همچنین فیلم‌ها و تصاویری درباره کشته شدن دست جمعی اسب‌ها و قاطرهای کولبران توسط مامورین نیروی انتظامی منتشر شده بود.
در همین حال، در شهریور ماه تعدادی از نمایندگان استان کردستان در مجلس به این اقدام نیروی انتظامی اعتراض کرده بودند.
