تولید خودرو در ایران اخیراً افزایش داشته است، اما بسیاری از این خودروها به دلیل تحریم‌ها ناقص تولید می‌شوند و مدت‌ها در انبار می‌مانند.
بر اساس تازه‌ترین گزارش وزارت صمت، تولید خودرو در ماه خرداد رشد ۵۶ درصدی داشته و سه خودروساز بزرگ ایران در سه ماه اول امسال در مجموع ۲۰۳ هزار و ۵۲۹ دستگاه خودرو سواری تولید کردند.
بر اساس گزارش ایسنا، بررسی‌های آمار تولید و فروش محصولات دو خودروساز بزرگ کشور در سال گذشته نشان می‌دهد که این دو شرکت در مجموع بالغ بر ۷۹۷ هزار دستگاه خودرو تولید کرده‌اند که از این میزان، آمار فروش آن‌ها به ۷۶۱ هزار دستگاه نرسیده است. بر این اساس، بالغ بر ۳۶ هزار دستگاه مابه‌التفاوت خودروهای تولیدی و فروخته‌شده است که احتمالاً خودروهای ناقصی است که تجاری‌سازی و روانه بازار نشده است.
در سال ۱۳۹۹ در مجموع ایران‌خودرو و سایپا ۷۹۷ هزار و ۲۹۷ دستگاه خودرو تولید کردند که طبق صورت‌های مالی اعلام‌شده توسط این دو شرکت به سازمان بورس، در مجموع ۷۶۰ هزار و ۹۲۴ دستگاه از آن‌ها به فروش رسیده است.
کسر این دو سری اعداد از هم نشان می‌دهد که ۳۶ هزار و ۳۷۳ دستگاه خودرو از تولیدات ایران‌خودرو و سایپا در سال گذشته تجاری نشده و به فروش نرسیده است. در حقیقت این آمار نشان می‌دهد که دو خودروساز بزرگ کشور در سال گذشته ۳۶ هزار و ۳۷۳ دستگاه خودرو ناقص تولید کرده‌اند که امکان عرضه به بازار و تجاری‌سازی نداشته‌اند.
یکی از عوامل تولید ناقص خودرو نبودِ برخی قطعات به دلیل تحریم‌هاست، اما خودروسازان ایرانی این خودروها را به‌صورت ناقص تولید می‌کنند تا خط تولید خودرو متوقف نشو، ضمن آن‌که تولید این خودروهای ناقص را در آمار خود هم می‌آورند.
در سال گذشته برخی رسانه‌های ایران از انبار بیش از یکصد هزار خودرو گزارش داده بودند که البته دلیل انبار این خودروها هم برای افزایش قیمت خودرو به دلیل کمبود قطعه ذکر شده بود.
در انبار بودن این خودروها در فضای باز سبب شده خودروهای تحویلی بعد از تکمیل شدن دارای ایراداتی باشند. برای نمونه زیر آفتاب بودن سبب می‌شود برخی قطعات دچار فرسودگی شود.
سال گذشته ۱۳ هزار و ۳۰ دستگاه رانا، ۵۵ هزار و ۳۲۰ دستگاه دنا و ۱۵۳ دستگاه خودرو تارا تولید شد که به‌ترتیب از این میزان تولیدها، ۱۲ هزار و ۳۶۷ دستگاه رانا، ۵۰ هزار و ۷۸۳ دستگاه دنا و ۵۴ دستگاه تارا توسط ایران‌خودرو فروخته شده است.
در طول سال گذشته، ۳۱۶ هزار و ۹۵۹ دستگاه خودرو تولید شده است که از این میزان، سایپا ۲۹۶ هزار و ۲۷۸ دستگاه فروخته و ۲۰ هزار و ۶۸۱ دستگاه از تولیدات این شرکت در سال ۱۳۹۹ در پارکینگ این شرکت، احتمالا به‌صورت ناقص، باقی مانده است.
برخی کارشناسان تولید خودرو در این شرایط را زیان‌ده می‌دانند. فربد زاوه، کارشناس بازار خودرو، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز دربارهٔ زیان ایران‌خودرو این‌گونه توضیح داده است که سیاستهای کلاً غلط، سیاستهای خودکفایی برای بازار داخلی، سیاستهای تولید شهرستان و قیمت‌گذاری دستوریِ غلط عوامل اصلی و تأثیرگذار در بازار خودرو هستند که موجب زیان‌دهی ایران‌خودرو می‌شوند.
به‌گفتهٔ این کارشناس بازار خودرو ایران، این زیان‌دهی خودروسازان هزینهٔ تحریم، هزینهٔ به دنبال خودکفایی بودن و هزینهٔ تصویب نشدن FATF است. در همه‌جای دنیا مسائل بنیادی در حال بررسی است اما در اینجا در برخی از مسائل سطحی دارای مشکلات هستیم.
به‌دلیل افزایش نرخ تورم و افزایش نرخ ارز، قیمت‌گذاری دستوری به‌غلط انجام می‌شود. این‌که قیمت فروش کارخانه در بعضی از خودروها با قیمت فروش در بازار تقریباً ۵۰ درصد اختلاف دارد، مشخص می‌کند که یکی از عوامل زیان در فروش خودرو همین مسئله است. وجود فاصله زمانی بین قیمت‌گذاری و فروش محصولات یکی دیگر از عوامل مؤثر در این موضوع است.
