هفتاد و چهارمین دوره جشنواره فیلم کن به میانه رسیده است و با تمهیدات و تدابیر مختلف برای مقابله با همه‌گیری ویروس کرونا و گونه دلتای آن، این مهم‌ترین جشنواره دنیا تا اینجا توانسته است با همان مناسبات گذشته برگزار شود. مهمانان جشنواره یا باید به شکل کامل با واکسن‌های مورد تأیید اتحادیه اروپا واکسینه شده باشند، یا هر دو روز یک بار تست بدهند تا امکان حضور در کاخ جشنواره را داشته باشند.
کن هفتاد و چهارم به لطف یک سال وقفه و رکود تمام‌عیار صنعت سینما در یک سال و نیم گذشته از نظر حضور فیلم‌های پرشمار ساخته فیلمسازان شناخته شده و استعدادهای نوظهور با مضامین و ساختارهای روایی مختلف، هیچ کم از دوره‌های اوجش ندارد.
انتخاب ۲۴ فیلم برای بخش مسابقه که برای ربودن نخل طلا با یکدیگر رقابت می‌کنند نشانی از شرایط دشوار هیئت انتخاب برای گزینش فیلم‌ها دارد. بویژه آنکه رویکرد امسال بخش نوعی نگاه به سمت انتخاب فیلمسازان نوظهور و کمتر شناخته شده است.
هیئت داوران امسال جشنواره کن به ریاست اسپایک لی، فیلمسازان شناخته شده آمریکایی است که تصویرش هم بر پوستر امسال جشنواره دیده می‌شود.
برای سینمای ایران جشنواره کن از همین روزهای میانه با نمایش فیلم «جاده خاکی» در بخش دوهفته کارگردانان آغاز شد. این فیلم ساخته اول پناه پناهی است که پیشتر با حضور در فیلم‌های پدرش جعفر پناهی به عنوان دستیار، حضور در فضای سینما را تجربه کرده بود.
او در «جاده خاکی» سرخوشانه یکی از تلخ‌ترین داستان‌های زندگی جمعی ایرانیان را روایت کرده است. فیلمی که موقعیت جاری در لحظات مختلفش بیننده را جابه‌جا می‌خنداند اما در پایان با قطره اشکی گوشه چشم، به دریغ دردناک همه این سال‌ها از رفتن‌ها و کندن‌ها از سرزمین مادری، مخاطبش را راهی می‌کند.
داستان سفر جاده‌ای خانواده‌ای چهار نفره به سوی مرزهای غربی ایران برای خارج کردن قاچاقی پسر بزرگ از کشور که علت خروجش مشخص نیست، ظاهر شاد اما در باطن به شدت غمگینانه‌ای دارد و می‌تواند از بهترین‌های یک سال اخیر سینمای ایران باشد.
نمونه تازه‌ای از فیلم‌هایی که بی‌اعتنا به معیارها و ضوابط حاکم بر فیلمسازی ایران ساخته می‌شود و به واقعیت جاری در رفتار و صحبت‌های جامعه امروز ایران نزدیک هستند. اجرای فضا و ساختار فیلم بویژه از منظر روایت داستان بر بستر سفری جاده‌ای می‌تواند یادآور برخی فیلم‌های عباس کیارستمی و جعفر پناهی باشد اما نوع پرداخت شخصیت‌ها و همچنین خلق رابطه‌ای کمتر دیده شده از یک خانواده مدرن شهری، «جاده خاکی» را به اثری غیرتقلیدی تبدیل می‌کند.
فصل سیگار کشیدن مادر و پسر و اندوه جاری در آن که با فصل سیب خوردن پدر و پسر کنار رودخانه تکمیل می‌شود، حسرتی از ندیدن‌ها و دریغ شدن‌هایی که خارج از خانواده بر جامعه ایران تحمیل می‌شود را به بیننده امروز منتقل می‌کند. درد کندن و رفتن. درد ندیدن‌های بعد.
نکته قابل توجه فیلم استفاده به شدت هوشمندانه از برخی ترانه‌های خاطره‌انگیز موسیقی پاپ است که هم فضای سرخوشانه است و هم دریغ‌آمیز را برای بیننده ایجاد می‌کند. «سوغاتی» هایده، «دیار» شهرام شب‌پره و «شب زده» ابی حتی برای بیننده غیر فارسی‌زبان ناآشنا به آنها حس غم جاری در فیلم را منتقل می‌کند چه برسد به بیینده ایرانی.
«جاده خاکی» یکی از فیلم‌هایی است که برای دریافت جایزه دوربین طلایی این دوره جشنواره کن رقابت می‌کند. این جایزه توسط یک هیئت داوری جداگانه به فیلم‌هایی داده می‌شود که ساخته بلند اول سازندگانشان محسوب می‌شوند و در بخش‌های مختلف جشنواره کن حاضر هستند. سینمای ایران پیشتر با ساخته‌های بهمن قبادی و حسن یکتاپناه سابقه دریافت این جایزه را در جشنواره کن دارد.
در نیمه دوم جشنواره کن با نمایش فیلم «قهرمان» ساخته اصغر فرهادی در بخش مسابقه، سینمای ایران با نماینده اصلی‌اش شانس خود را برای دریافت جوایز مهمی چون نخل طلا می‌آزماید.
