«یک مقام ارشد آمریکایی» در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری رویترز اظهار داشت که ایران از چند خواسته مهم خود در مذاکرات احیای برجام عقب‌نشینی کرده و از جمله از اصرار بر بستن پرونده پادمانی سه مکان مشکوک به فعالیت اتمی نظامی دست کشیده است.
به نوشته این خبرگزاری در روز سه‌شنبه، اول شهریورماه، به نقل از این مقام که نخواسته است نامش فاش شود، با این تصمیم ایران یکی دیگر از موانع اصلی بر سر راه توافق احیای برجام برداشته شده است.
محمد جمشیدی، معاون سیاسی ابراهیم رئیسی، دو هفته پیش تاکید کرده بود که رئیس جمهور ایران در گفت‌وگوی تلفنی و حضوری با سران روسیه، چین، فرانسه و سایر کشورها گفته است که شرط مهم ایران در احیای توافق این است که پرونده پادمانی سه مکان مشکوک از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بسته شود.
اما «مقام بلندپایه آمریکایی» روز دوشنبه، ۳۱ مرداد، به رویترز گفته است که در پاسخی که ایران به پیشنهادات اخیر اتحادیه اروپا ارائه کرده، از اصرار به بستن این پرونده در آژانس صرف نظر شده است.
رویترز نام این صاحب منصب در دولت آمریکا را به دلیل «حساسیت» موضوعی که فاش کرده نبرده است. او گفت هنگامی که هیئت ایرانی هفته گذشته به مذاکرات وین بازگشت، از خواسته‌های اصلی که بر سر آن اصرار داشت، دست کشیده بود.
«مقام ارشد آمریکایی» دوشنبه شب به رویترز گفت ایران تا پیش از این نیز از اصرار بر خارج کردن نام سپاه از فهرست سازمان‌های «تروریستی خارجی» دولت آمریکا دست شسته و در آخرین دور از مذاکرات وین اصرار کرد که برخی از شرکت‌های وابسته به سپاه از تحریم خارج شوند که آمریکا پاسخ داد «تحت هیچ شرایطی این کار انجام نمی‌شود».
این مقام آمریکایی افزود، به ایران که خواهان تضمین برای بستن همه پروندههای پادمانی در آژانس نیز بود، پاسخ دادیم: «هرگز».
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سه ماه پیش به دلیل «عدم همکاری» ایران در روشنگری در قبال سه مکان مشکوک، قعطنامه‌ای علیه ایران صادر کرد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، نیز روز ۳۱ مرداد به شبکه سی‌ان‌ان گفت، این نهاد نمی‌تواند زیر فشار سیاسی پرونده این سه مکان را مختومه کند.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز دوشنبه در نشست خبری این وزارتخانه گفت که نتیجه گفت‌وگوها با ایران کماکان مبهم است و شکاف‌هایی باقی مانده اما احتمال احیای برجام بیشتر از دو هفته پیش است.
در همین زمینه «مقام ارشد آمریکایی» که رویترز با او گفت‌وگو کرده نیز چنین گفته است که پاسخ‌ها و مواضع تازه ایران به گونه‌ای است که به جو بایدن امکان می‌دهد با بازگشت آمریکا به برجام موافقت کند.
در این میان، یک مقام آمریکایی دیگر نیز روز دوشنبه به رویترز گفت در صورت حصول توافق احیای برجام و اجرای کامل آن، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امکان خواهد داشت که بازرسی جامع و نظارت بدون قید زمانی از برنامه هسته‌ای ایران را از سر گرفته و تلاش‌های احتمالی مخفی تهران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را شناسایی کند.
این مقام آمریکایی همچنین گفت که بر اساس توافقی که در حال نهایی شدن است، ذخیره اورانیوم غنی شده با غلظت ۲۰ و ۶۰ درصدی که اکنون در اختیار ایران است، از دولت ایران گرفته خواهد شد و سانتریفیوژهای پیشرفته‌ای که هم‌اکنون در حال کار است، متوقف و حذف خواهد شد.
به گفته این مقام آمریکایی، این سخت‌گیری‌ها به این مفهوم است که حتی اگر ایران از توافق جدید خارج شود، بازگشت به فعالیت هسته‌ای کنونی، دست‌کم شش ماه برایش زمان ببرد.
این اظهارات در حالی است که جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد این آمریکاست که نرمش‌هایی نشان داده تا احیای برجام میسر شود.
ابراهیم رئیسی در آغاز این هفته گفت، «با رویکرد عزتمندانه دولت مردمی، بخش قابل توجهی از مطالبات خود از برخی کشورها را دریافت کرده» و «در هیچ نشست و مذاکراتی از حقوق ملت کوتاه نخواهیم آمد».
ایران اما از «تعلل» آمریکا در پاسخ به متنی که خود هفته گذشته به اتحادیه اروپا ارائه کرد، ناخشنود است و می‌گوید، این تعلل به اسرائیل فرصت داده که بار دیگر تحرکاتش را برای ناکام کردن توافق احیای برجام از سربگیرد.
جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در روز ۳۱ مرداد و اول شهریور از پاسخ‌های ایران ابراز خشنودی کرد و با معقول دانستن آن تاکید کرد که کشورهای اروپایی از پاسخ ایران راضی هستند و حال باید دید که پاسخ نهایی آمریکا چه خواهد بود. او گفت پاسخ آمریکا را این هفته دریافت خواهد کرد.
