لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۲۰

سرقت فرش‌های کاخ سعدآباد؛ چه کسی پاسخگوست؟


عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری ایران، مسئولیت سرقت ۴۸ تخته فرش نفیس و تاریخی از کاخ سعدآباد را به گردن دولت قبلی انداخته است؛ موضوعی که طرف مقابل آن را رد می‌کند.

آقای ضرغامی روز سه‌شنبه دوم خرداد در عین حال ادعا کرد که این فرش‌ها در اختیار وزارت میراث فرهنگی نبوده و در اختیار «دستگاه‌های دیگری» بوده است. از آن‌جا که بخشی از مجموعهٔ کاخ سعدآباد که فرش‌ها در آن بوده، در اختیار نهاد ریاست‌جمهوری است، ظاهراً مقصود آقای ضرغامی نهاد ریاست‌جمهوری باشد.

با این حال او سرقت فرش‌‌ها را مربوط به سال‌های ۹۴ و ۹۵ اعلام کرده که دوره ریاست‌جمهوری حسن روحانی بوده است و تأکید کرده که اطلاعات کسب‌شده در این زمینه را «حتماً» در اختیار عموم خواهد گذاشت تا «در جریان اصل ماجرا قرار گیرند».

علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت جمهوری اسلامی، نیز روز چهارشنبه در حاشیه نشست هیئت دولت گفت «روشن باشند» که در پرونده سرقت فرش‌ها دولت ابراهیم رئیسی در جایگاه شاکی است و نه در جایگاه متهم.

خبر سرقت فرش‌ها را نخستین بار خبرگزاری فارس در ۳۱ اردیبهشت منتشر کرد و خبر داد که در سال ۱۳۹۵ (یعنی دولت قبلی) ۴۸ تخته فرش نفیس را با یک دستگاه وانت از ساختمان حافظیه کاخ سعدآباد خارج کرده‌اند.

از مسئولان دولت حسن روحانی هنوز واکنش رسمی به این خبر و اظهارات عزت‌الله ضرغامی منتشر نشده، اما خبرگزاری ایلنا که نزدیک به دولت پیشین است، در نوشته‌ای به‌نقل از منبعی که نامش را ذکر نکرده، مدعی شده سابقهٔ این سرقت به قبل از دولت حسن روحانی بازمی‌گردد و وب‌سایت آقای روحانی نیز این مطلب را عیناً بازنشر کرده است.


به‌گفتهٔ این منبع خبرگزاری ایلنا، نهاد ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۹۹ «رسیدگی لازم را انجام داده و موضوع را فوراً به مراجع نظارتی و قضایی ارجاع داده است». این منبع همچنین هدف از انتشار این خبر پس از گذشت سه سال را «انحراف اذهان از آن‌چه امروز می‌گذرد» عنوان کرده و پرسیده است: «چطور محموله‌ای از فرش توسط یک وانت بارگیری شده و بدون مجوز حراست نهاد ریاست‌جمهوری که زیر نظر وزارت اطلاعات عمل می‌کند و حفاظت فیزیکی ساختمان حافظیه که تماماً توسط سپاه پاسداران انجام می‌شود، از این ساختمان خارج شده است؟»

ایلنا در گزارش خود خبر خبرگزاری فارس را «مخدوش، مغشوش و بدون ذکر هیچ منبع و ارائه سندی صرفاً بنابر ادعای یک ناشاهد ناشناس» توصیف کرد و از مراجع قانونی و قضایی خواست نام فردی را که فرش‌ها به خانهٔ او منتقل شده، افشا کنند.

ارزش تقریبی این ۴۸ قطعه فرش هنوز مشخص نیست، اما کارشناسان این حوزه با بررسی تنها ۱۰ تخته از این فرش‌ها ارزشی معادل ۱۲۷ میلیارد تومان را اعلام کرده‌اند.

تصاویر ۴۸ تخته فرش نفیس و تاریخی سرقت‌شده از کاخ سعدآباد در کتاب «گنجینه تار و پود، مجموعه تصاویر دومین کلکسیون بزرگ فرش جهان» در سال ۹۱ منتشر شده است. این فرش‌ها در سبک عمواوغلی مشهد، اصفهان و تودشک هستند که قدمت یکی از آن‌ها به دورهٔ قاجار بازمی‌گردد.

اگرچه وزارت میراث فرهنگی مسئولیت حفاظت از این فرش‌ها و آثار تاریخی ساختمان حافظیه را بر عهده نگرفته و متولی آن را نهاد ریاست‌جمهوری می‌داند، اما کمبود نیروهای متخصص در خدمت وزارت میراث فرهنگی مانند امین اموال معتمد که وظیفهٔ ثبت آثار تاریخی و گزارش ورود و خروج اموال را برعهده دارد، در سال‌های اخیر باعث شده تعداد سرقت‌های حوزه میراث فرهنگی افزایش یابد.


چندی پیش امین اموال موزه همدان اقدام به فروش اصل آثار تاریخی موزه کرد. با این حال آقای ضرغامی در این باره گفت: «این که یک مورد این‌چنینی اتفاق افتاده، نباید به حساب تمام بخش میراث نوشته شود. در همه‌ جا این اتفاق می‌افتد.»

سرقت آثار تاریخی تنها نمونه‌ای از بی‌توجهی مسئولان میراث فرهنگی است در‌حالی‌که شیوهٔ حفاظت از بناها و این آثار نیز طی دهه‌های گذشته به‌شدت مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفته است. دو سال قبل در پروژه حفاظت پیشگیرانهٔ فرش‌های سعدآباد، کاخ گلستان و موزه ملی فرش ایران، گروهی ۱۰نفره از بخش حفاظت شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم) اعلام کردند این کار نه تنها در شیوهٔ اجرا صحیح نیست بلکه در نحوه برخورد با آثار موزه‌ای هم اشتباه است.

XS
SM
MD
LG