جسد ابراهیم رئیسی در مشهد به خاک سپرده شد

نخست‌وزیر کانادا در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره کشته‌شدن ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور پیشین ایران و هیئت همراه او در سانحه سقوط بالگرد، آشکارا از بیان تسلیت خودداری کرد.

جاستین ترودو روز سه‌شنبه اول خرداد در جمع خبرنگاران گفت: «آنچه ما در این مقطع می‌خواهیم ثبات در منطقه است. اکنون تنش‌های زیادی در خاورمیانه وجود دارد و هرنوع بی‌ثباتی باید به آرامی پشت سر گذاشته شود».

نخست‌وزیر کانادا همچنین تأکید کرد که «تمرکز» این کشور بر مردم ایران است که «مستحق حقوق و آزادی‌های بیشتر و شایسته زندگی در یک نظام دمکراتیک هستند».

او افزود که مردم ایران کماکان شجاعانه به طرح مطالبات خود با وجود حکومتی که «سرکوب می‌کند و به حاشیه می‌راند و به مردم خود حمله می‌کند»، ادامه می‌دهند.

روابط ایران و کانادا پس از سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط سپاه پاسداران بیش از پیش تیره شد.

ده‌ها تن از ۱۷۶ قربانی هواپیمای مسافربری اوکراینی که در دی‌ماه ۱۳۹۸ با اصابت موشک‌های شلیک‌شده از پدافند هوایی سپاه پاسداران بر فراز خاک ایران کشته شدند، شهروندان ایرانی- کانادایی بودند.

کانادا همچنین از اعتراضات سال ۱۴۰۲ در واکنش به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد موسوم به جنبش «زن، زندگی، آزادی» حمایت کرده و تحریم‌های وسیعی علیه نهادها و مقام‌های ناقض حقوق بشر در ایران وضع کرده است.

صبا و مهرداد بختیاری، عمه و عموی پویا بختیاری از کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۹۸، خبر دادند که تکنسین پرواز بالگرد حامل ابراهیم رئیسی و هیئت همراه او، «خلبان بهروز قدیمی، پسر عمه» آن‌ها بود.

علاوه بر مقامات عالی‌رتبه سیاسی، محافظان و تیم پروازی این بالگرد نیز در این سانحه هوایی جان باختند.

منوچهر بختیاری و ناهید شیرپیشه، پدر و مادر دادخواه پویا بختیاری، هر دو با وجود شرایط نامناسب جسمی، با اتهامات امنیتی در زندان به سر می‌برند و مقام‌های قضایی برای آقای بختیاری در زندان نیز پرونده‌های متعددی گشوده‌اند.

خانواده دادخواه پویا بختیاری در سال‌های گذشته از سوی نهادهای امنیتی و قضایی تحت فشارهای زیادی قرار گرفته‌اند.

تصاویر زنده تلویزیون جمهوری اسلامی از مراسم تشییع جنازه ابراهیم رئیسی و همراهانش در روز چهارشنبه نشان می‌دهد که اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی گروه افراطی حماس، و شیخ نعیم قاسم، معاون رهبر حزب‌الله، در این مراسم حضور دارند.

هنیه خطاب به جمعیت حاضر در دانشگاه تهران گفت که «به نام ملت پایدار فلسطین و به نام گروه‌های مقاومت از غزه آمده‌ایم که به جمهوری اسلامی ایران، مقام رهبری و مردم تسلیت بگوییم».

گروه حماس که از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا تروریستی شناخته می‌شود، مورد حمایت جمهوری اسلامی است. این گروه در ۱۵ مهر پارسال با حمله به جنوب اسرائیل حدود ۱۲۰۰ نفر را کشت و بیش از ۲۵۰ نفر را به گروگان گرفت.

از آن زمان، جنگی ویرانگر بین این گروه و اسرائیل در نوار غزه جریان دارد که به گفته مقامات حماس بیش از ۳۵ هزار کشته در طرف فلسطینی برجای گذاشته است.

وبسایت «نورنیوز» در واکنش به برخی گزارش‌ها مبنی بر بی‌توجهی به شرایط ایمنی برای پرواز ابراهیم رئیسی و هیئت همراه او، این موضوع را رد کرد.

نورنیوز نوشته است: حضور «۸ سرنشین به جای ۱۴ نفر نشان می‌دهد برخلاف فضاسازی‌های غیرواقعی، تمهیدات ایمنی ضروری برای اطمینان از امنیت پرواز بالگرد رئیس‌جمهور پیش‌بینی شده بود».

این رسانه که قبلاً نزدیک به شورای عالی امنیت ملی بود، همچنین افزوده که «استفاده از بالگرد ۲۱۲ با دو موتور قدرتمند که امکان پرواز با یک موتور هم دارد»، استفاده از «کادر مجرب و با تجربه پرواز» و «بررسی شرایط جوی قابل پیش‌بینی» حاکی از توجه به تهمیدات ایمنی برای این پرواز بوده است.

پس از بروز سانحه هوایی برای بالگرد حامل رئیسی و همراهانش در روز ۳۰ اردیبهشت، انتقادهایی مبنی بر بی‌توجهی به شرایط جوی منطقه و صدور اجازه پرواز به‌رغم این وضعیت مطرح شده است.

با این حال نورنیوز نوشته که به‌رغم «همه تمهیدات»، «شرایط جوی غیرمنتظره بر پیش‌بینی‌هایی که بر اساس پروتکل‌های فنی و امنیتی که باید در نظر گرفته شود غلبه کرد».

مجله طنز شارلی ابدو، چاپ پاریس، در واکنش به مرگ ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط بالگرد کاریکاتوری در این زمینه منتشر کرد.

در این کاریکاتور شعار «زن، زندگی، آزادی، هلی‌کوپتر» نوشته شده که اشاره‌ای به اعتراض‌های سراسری سال ۱۴۰۱ است.

این مجله پیشتر هم کاریکاتوری درباره بازگشت گشت ارشاد به خیابان‌ها منتشر کرده بود.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه بر جنازه ابراهیم رئیسی و همراهانش در دانشگاه تهران «نماز میّت» خواند.

در این مراسم که زنده از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش می‌شد، دیگر مقام‌های جمهوری اسلامی شامل صادق آملی لاریجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد و پدر زن ابراهیم رئیسی، محمد مخبر، کفیل ریاست‌جمهوری، محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه، و فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی حضور داشتند.

ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبدالهیان، وزیر خارجه پیشین ایران، همراه با شش نفر دیگر روز ۳۰ اردیبهشت در سانحه سقوط بالگرد حامل آن‌ها در استان آذربایجان شرقی کشته شدند.

منصور ارضی، از مداحان حکومت جمهوری اسلامی، در یک مراسم سخنرانی و نوحه‌خوانی که عصر سه‌شنبه اول خرداد در مصلی تهران برگزار شد، گفت که ابراهیم رئیسی پیش‌تر از او خواسته بود جنازه او را «غسل» دهد.

این مداح حکومتی افزود: «رئیسی می‌گفت منصور اگه بشه تو من را بشوری. امروز بالا جنازه‌اش گفتم آخه چه جوری می‌تونم تو را بشورم؟ ای بدن سوخته فاطمی. من ابا ندارم، برای شماها [بگم] بذار همه عالم بدونن، مثل علی‌اکبر (فرزند حسین، امام سوم شیعیان) شده بود».

آقای ارضی از واژه «ارباً ارباً» برای اشاره به جنازه ابراهیم رئیسی استفاده کرد که به معنی «تکه‌تکه و پاره‌پاره» است.

تصاویری که از جنازه کفن‌پیچ شده ابراهیم رئیسی منتشر شد نیز نشان می‌داد که جسد او در سانحه سقوط بالگرد آسیب زیادی دیده است.

طی دوران مسئولیت قضایی ابراهیم رئیسی در دهه‌های شصت و نود خورشیدی، تعدادی از ورزشکاران مطرح ایران اعدام شدند.

بحث‌انگیزترین پرونده اعدام در سالیان ریاستش بر قوه قضائیه، به دار آویختن نوید افکاری در زندان شیراز بود که با انعکاس جهانی مجموعه‌ای از ورزشکاران سرشناس دنیا را به واکنش واداشت.

کشتی‌گیری که در رده نوجوانان به اردوی تیم ملی راه یافت، شهریور ۹۹ به اتهام قتل یکی از مأموران امنیتی حاضر در تجمعات شیراز و با حکمی که کارشناسان حقوقی ابهامات فراوانی را متوجهش کرده بودند، اعدام شد.

برادرانش وحید و حبیب نیز ضمن تحمل ضربات شلاق، مدتی طولانی را در انفرادی گذراندند. آنها گفته‌اند در دوران بازداشت برای اخذ اعتراف، تحت شکنجه‌های شدیدی قرار داشتند.

ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی با صدور اطلاعیه‌ای، پیداکردن نقطه دقیق بالگرد حامل ابراهیم رئیسی و هیئت همراه توسط پهپاد آکینجی کشور ترکیه را رد کرد.

در این اطلاعیه که روز چهارشنبه منتشر شده، آمده که «نقطه دقیق حادثه سقوط بالگرد توسط نیروهای امدادگر زمینی و پهپادهای ایرانی نیروهای مسلح مشخص شد».

این اطلاعیه درباره «دلایل» حضور پهپاد ترکیه در عملیات جستجوی بالگرد رئیس‌جمهور پیشین ایران و هیئت همراه، نوشته که به‌دنبال وقوع سانحه و «شرایط آب‌وهوایی بسیار نامساعد و پیچیدگی جغرافیایی و کوهستانی بودن منطقه و نیز حضور پهپادهای پیشرفته ایرانی مجهز به رادار سار برای انجام مأموریت در شمال اقیانوس هند و فاصله طولانی آن‌ها با محله سقوط بالگرد، در مجموع نیروهای امدادی ناگزیر از راه‌های زمینی عملیات جستجو را آغاز کردند».

بر اساس این اطلاعیه، در این شرایط ستاد کل نیروهای مسلح پس از «اعلام همکاری کشورهای دوست، با پیشنهاد نزدیک‌ترین کشور یعنی ترکیه موافقت کرد؛ اما با وجود این‌که ترکیه پهپاد مجهز به دوربین‌های دید در شب و حرارتی را به منطقه اعزام کرد، این پهپاد به‌دلیل نداشتن تجهیزات «تشخیص و کنترل نقاط زیر ابر» موفق به اعلام دقیق محل سقوط بالگرد نشد و در نهایت به ترکیه بازگشت».

آن‌طور ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی روایت کرده که «نهایتاً در ساعات اولیه صبح روز دوشنبه نقطه دقیق حادثه سقوط بالگرد توسط نیروهای امدادگر زمینی و پهپادهای ایرانی نیروهای مسلح که از مأموریت در شمال اقیانوس هند فراخوانده شده بودند، کشف شد».

این ادعا در حالی است که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، علاوه بر اعلام یک روز عزای عمومی برای ابراز همدردی با تهران، گفته بود که ایران درخواست اعزام این پهپاد را داده بود و «موفقیت» آکینجی در شناسایی محل سقوط بالگرد، «بار دیگر قدرت پهپادی ترکیه را به جهانیان نشان داد».

با این حال رسانه‌ها و شماری از چهره‌های نظامی در ایران، این اظهارات را «غیردقیق» خوانده بودند.

فارغ از جدال لفظی مقامات و رسانه‌های طرفین، نکتهٔ قابل‌تأمل آن است که در ترکیه بیش از دو میلیون نفر مسیر و داده‌های عملیاتی پهپاد آکینجی در ایران را تماشا می‌کردند و در سایت «فلایت رادار» نیز حدود ۲۰۰ هزار نفر مسیر حرکت این پهپاد را دنبال می‌کردند.

تصاویری از مراسم تشییع جنازه ابراهیم رئیسی و همراهانش در تهران منتشر شده است.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه بر جنازه ابراهیم رئیسی و همراهانش در دانشگاه تهران «نماز میَت» خواند.

مراسم تشییع جنازه ابراهیم رئیسی صبح پنجشنبه سوم خرداد در بیرجند و عصر آن روز در مشهد ادامه خواهد یافت.

رسانه‌های ایران همچنین تصاویری از آماده شدن محل دفن ابراهیم رئیسی در داخل آرامگاه زیارتی امام هشتم شیعیان منتشر کرده‌اند.

ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبدالهیان، وزیر خارجه پیشین ایران، همراه با شش نفر دیگر روز ۳۰ اردیبهشت در سانحه سقوط بالگرد حامل آن‌ها در استان آذربایجان شرقی کشته شدند.