ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی در حال گفت‌وگو بر سر دستیابی به یک توافق امنیتی هستند که عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل را شامل نمی‌شود.
این موضوع را وبسایت خبری اکسیوس روز دوشنبه چهاردهم آبان‌ماه و به نقل از سه منبع آگاه از روند مذاکرات گزارش کرد.
بر اساس این گزارش، توافق امنیتی مورد بحث بین دو طرف، نسبت به آنچه که سال قبل و پیش از آغاز جنگ غزه دنبال می‌شد، محدودتر است؛ اما واشینگتن و ریاض امیدوارند پیش از پایان دوره ریاست جمهوری جو بایدن به نتیجه برسد.
پیش از حمله نیمه مهرماه سال گذشته گروه افراطی حماس به جنوب اسرائیل، واشینگتن در حال مذاکره با عربستان و اسرائیل بر سر یک توافق گسترده بود که از جمله شامل عادی‌سازی روابط این دو کشور می‌شد.
این توافق گسترده همچنین شامل یک معاهده دفاعی و یک پیمان همکاری هسته‌ای غیرنظامی بین واشینگتن و ریاض بود و به نوشته وبسایت اکسیوس، کاخ سفید بر این باور بود که چنانچه این معاهدات بخشی از یک توافق گسترده‌تر باشند، احتمالاً سنا با تصویب آنها مخالفت نخواهد کرد.
با این حال حمله هفتم اکتبر گروه افراطی حماس، که از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا تروریستی شناخته می‌شود، از یک سو و همچنین مخالفت دولت اسرائیل با راه حل دو کشوری و تشکیل کشور فلسطین از سوی دیگر، راه دستیابی به چنین توافق گسترده‌ای را مسدود کرد.
محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی تأکید کرد که عادی‌سازی روابط کشورش با اسرائیل، بدون توقف جنگ و به رسمیت شناخته شدن کشور مستقل فلسطینی، امکان‌پذیر نخواهد بود.
از سوی دیگر جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیمه اردیبهشت‌ماه گفته بود که امضای توافق دفاعی با عربستان سعودی، بدون عادی سازی روابط این کشور با اسرائیل ممکن نیست.
تلاش برای دستیابی به توافقی محدودتر
به گزارش اکسیوس، مساعد بن محمد العیبان، مشاور امنیت ملی عربستان سعودی هفته پیش در کاخ سفید با جیک سالیوان همتای آمریکایی‌اش و همچنین اِیماس هوکشتاین و برِت مک‌گورک دو تن از مشاوران جو بایدن دیدار و گفت‌وگو کرده است.
اکسیوس به نقل از منابع خود نوشته که مذاکرات مشاور امنیت ملی عربستان سعودی، بر روابط دوجانبه ریاض- واشینگتن، به‌خصوص در زمینه گسترش همکاری‌های امنیتی، فنی و اقتصادی پیش از پایان‌یافتن دوره ریاست جمهوری جو بایدن متمرکز بوده است.
کاخ سفید و سفیر عربستان سعودی در واشینگتن حاضر به اظهار نظر در این مورد نشده‌اند.
به گفته منابع اکسیوس، هدف کاخ سفید از این گفت‌وگوهای فشرده، دستیابی به یک توافق امنیتی دوجانبه، مشابه توافق‌هایی است که دولت جو بایدن با چند کشور دیگر حوزه خلیج فارس امضا کرده است؛ توافق‌هایی که در نهایت به تقویت جایگاه ایالات متحده در منطقه کمک شایانی کرد.
دو سال‌و نیم پیش در ماه مارس ۲۰۲۲، جو بایدن قطر را به عنوان یک متحد اصلی خارج از پیمان ناتو معرفی کرد. سپتامبر ۲۰۲۳ و در آستانه آغاز جنگ غزه، ایالات متحده و بحرین یک توافق‌نامه جامع توسعه همکاری‌های امنیتی امضا کردند و مدتی بعد هم، دولت آمریکا از امارات متحده عربی به‌عنوان یک شریک دفاعی مهم یاد کرد.
اهمیت راهبردی
طی چهار سال گذشته، دولت جو بایدن در تلاش بوده که مانع از گسترش نفوذ چین و روسیه در منطقه خلیج فارس شود.
به گفته مقام‌های آمریکایی در نتیجه این تلاش‌ها، چندین کشور منطقه که در حال نزدیک‌تر شدن به چین و مذاکره برای خرید سامانه‌های راهبردی از روسیه بودند، رویکرد خود را تغییر داده و در حال حاضر روابط بسیار نزدیک‌تری با واشینگتن دارند.
هفته پیش فیصل بن فرحان وزیر خارجه عربستان سعودی در سخنرانی خود در کنفرانسی امنیتی تأکید کرد که ایالات متحده آمریکا، شریکی قابل اعتماد برای ریاض در منطقه به‌شمار می‌آید.
افزایش روزافزون و بی‌سابقه تنش بین ایران و اسرائیل و گسترش درگیری‌های نظامی اسرائیل به خاک لبنان، اهمیت دستیابی به توافق‌های امنیتی را برای کشورهای عربی حوزه خلیج فارس دوچندان کرده است.
