تحلیل‌گر ارشد اوراسیا: ایران فضایی ایجاد می‌کند تا توافق از طریق مذاکره ممکن به‌نظر برسد
گرگوری برو، مورخ و تحلیل‌گر ارشد گروه اوراسیا، می‌گوید انرژی مثبتی از از مذاکرات ایران و آمریکا در عمان بیرون آمده اما هنوز نشانۀ روشنی وجود ندارد از این‌که آمریکا از روند مذاکرات رضایت داشته باشد.
آقای برو، که در مسائل ایران، سیاست خارجی ایالات متحده و ژئوپلیتیک خاورمیانه تخصص دارد، در گفت‌وگو با رادیوفردا گفت سر و صدای زیادی که از طرف ایران دربارۀ نشست روز شنبه به گوش می‌رسد و همچنین گزارش‌ها از فضای مثبت آن جای تعجب ندارد، چون «ایران از این مذاکرات بهره می‌برد و فضایی ایجاد می‌کند تا توافق از طریق مذاکره ممکن به‌نظر برسد».
این تحلیل‌گر ارشد آمریکایی همچنین به رادیوفردا گفت: «به‌نظر می‌رسد مذاکرات عمدتاً طبق خواست ایران به‌صورت غیرمستقیم برگزار شده و حدود دو ساعت و نیم طول کشیده است. ظاهراً پیش از ترک محل، گفت‌وگوی کوتاه و مستقیمی هم بین ویتکاف و عراقچی صورت گرفته که این امکان را به ایالات متحده می‌دهد تا بگوید مذاکرات مستقیم بوده است. بنابراین هر دو طرف به خواسته‌های اولیه‌شان رسیده‌اند.»
گرگوری برو با این حال تأکید کرد: «هنوز کاملاً مشخص نیست که فراتر از ایجاد زمینه‌ای برای گفت‌وگوهای بعدی، چه چیزی حاصل شده است.»
آقای برو همچنین به رادیوفردا گفت در مجموع «انرژی مثبتی از این مذاکرات بیرون آمده، ولی هنوز چیزی ملموس یا مشخصی وجود ندارد، هنوز نشانه روشنی نیست از این‌که آمریکا از روند مذاکرات رضایت داشته باشد. باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا در دور بعدی مذاکرات، پیشرفت بیشتری حاصل می‌شود و آیا مذاکرات از حالت غیرمستقیم به مرحلۀ مستقیم وارد می‌شود یا نه.»
ارزش ریال ایران در پایان نشست مذاکرات باز هم تقویت شد
ارزش ریال ایران در پایان نشست مذاکرات ایران و آمریکا بار دیگر تقویت شد و قیمت هر دلار آمریکا به حدود ۹۶ و ۴۰۰ تومان رسید.
دلار آمریکا تا روز جمعه بالای ۱۰۰ هزار تومان قیمت خورده بود و حتی هفته گذشته تا ۱۰۶ هزار تومان نیز افزایش یافته بود، اما صبح شنبه و پیش شروع نشست مسقط به ۹۸ هزار و ۵۰۰ تومان افت کرد.
قیمت طلا در ایران هم برخلاف بازارهای جهانی شاهد کاهش بود، به طوری که هر سکه امامی که تا پیش از این ۱۰۰ میلیون تومان معامله می‌شد، در روز شنبه به حدود ۹۰ میلیون تومان افت کرد.
شاخص کل بورس تهران نیز با رشد ۱۵ هزار واحدی در پایان معاملات روز شنبه به دو میلیون و ۸۴۵ هزار واحد رسید.
عراقچی: دور دوم گفت‌وگوها شنبۀ آینده برگزار می‌شود
وزیر خارجه ایران از توافق ایران و آمریکا برای برگزاری دور دوم گفت‌وگوها در شنبۀ آینده ۳۰ فروردین خبر داد.
عباس عراقچی همچنین نشست مذاکرات با آمریکا را «سازنده، در محیطی آرام و بسیار محترمانه» توصیف کرد و افزود «چهار بار با رفت‌وآمد طرف عمانی بین طرف ایرانی و آمریکایی تبادل پیام انجام شد».
به‌گفتۀ وزیر خارجۀ ایران، موضوع نشست بعدی مذاکرات ایران و آمریکا به صحبت دربارۀ «چارچوب‌های کلی توافق» اختصاص خواهد داشت ضمن آن‌که «جدول زمانی خواهد داشت».
آقای عراقچی همچنین گفت مطلوب نمایندۀ ترامپ در مذاکرات این بوده است که چارچوب کلی توافق «در کوتاه‌ترین زمان به وجود بیاید».
آقای عراقچی دربارۀ گفت‌وگوی مستقیم خود با آقای ویتکاف در پیایان نشست نیز گفت: «نزاکت دیپلماتیک را رعایت کردیم.»
مقامات دولت آمریکا هنوز دربارۀ جزئیات نشست شنبه و نتیجۀ آن اظهارنظر نکرده‌اند، اما اریک بروئر، کارشناس سرشناس هسته‌ای و مسائل مرتبط با ایران، در شبکۀ ایکس نوشت: «در ارزیابی‌های زودهنگام و احساسی از مذاکرات ایران و آمریکا محتاط باشید. منتظر محتوای واقعی بمانید.»
آقای بروئر معاون مدیر برنامه «امنیت بین‌المللی» در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی آمریکا است و در دولت اول آقای ترامپ از مقام‌های ارشد مسئول امور مرتبط با ایران و سیاست هسته‌ای آمریکا بود.
وزیر خارجه عمان: مذاکرات ایران و آمریکا در فضایی دوستانه برگزار شد
وزیر خارجه عمان که در مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط حضور داشت، پس از پایان نشست روز شنبه گفت گفت‌وگوها «در فضایی دوستانه و مناسب برای نزدیک‌کردن دیدگاه‌ها و در نهایت تحقق صلح، امنیت و ثبات منطقه‌ای و جهانی انجام شد».
بدر البوسعیدی با انتشار پیامی در شبکۀ ایکس، با اشاره به نقش خود در «میانجی‌گری برای آغاز روند گفت‌وگو و مذاکره با هدف مشترک دستیابی به توافقی منصفانه و الزام‌آور»، از عباس عراقچی و استیو ویتکاف بابت «مشارکت دوستانه و مناسب» تشکر کرد و نوشت: «ما به همکاری خود ادامه خواهیم داد و تلاش بیشتری برای رسیدن به این هدف به کار خواهیم بست.»
نشست مقدماتی گفت‌وگوهای ایران و آمریکا در عمان پس از دو ساعت و نیم مذاکره با «گفت‌وگوی مستقیم عراقچی و ویتکاف» به پایان رسید و بنا به اعلام وزارت خارجه ایران، «طرفین موافقت کردند که این گفت‌وگوها در هفتۀ آینده ادامه یابد».
نشست ایران و آمریکا در عمان با «گفت‌وگوی مستقیم عراقچی و ویتکاف» به پایان رسید
نشست مقدماتی گفت‌وگوهای ایران و آمریکا در عمان با «گفت‌وگوی مستقیم عراقچی و ویتکاف» به پایان رسید. آسوشیتدپرس نیز خبر داد کاروان همراه فرستادۀ آمریکا روز شنبه پس از بیش از دو ساعت مذاکره محل برگزاری نشست را ترک کرد.
بر اساس این گزارش، این کاروان حدود ساعت ۱۷ و ۲۰ دقیقه به‌وقت تهران از محل برگزاری مذاکرات خارج شد.
کانال سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز اعلام کرد این گفت‌وگوها دقایقی پیش پایان یافت و «طرفین موافقت کردند که این گفت‌وگوها در هفته آینده ادامه یابد».
وزارت خارجه ایران فضای گفت‌وگو میان نمایندگان دو طرف را «سازنده و مبتنی بر احترام متقابل مواضع دولت‌های متبوع خود» توصیف کرد و افزود در نشست روز شنبه دربارۀ «رفع تحریم‌ها» و «موضوعات مرتبط با برنامه هسته‌ای» ایران «از طریق وزیر امور خارجه عمان» تبادل نظر کردند.
در اطلاعیه وزارت خارجه ایران همچنین آمده است که پس از دو ساعت نیم مذاکره «به‌صورت غیرمستقیم، رؤسای هیئت‌های نمایندگی ایران و آمریکا در هنگام ترک محل گفت‌وگوها با حضور وزیر امور خارجه عمان دقایقی گفت‌وگو کردند».
ساعتی قبل وب‌سایت خبری «اکسیوس» نیز به‌نقل از یک «منبع مطلع» نوشته بود که اگر تعاملات اولیه در روز شنبه مثبت باشد، گفت‌وگوهای مستقیم میان ویتکاف و عراقچی می‌تواند در ادامه همان روز یا روز یک‌شنبه برگزار شود.
عامل «ابهام در گفت‌وگو» چه تأثیری بر مذاکرات دارد؟
عطا محامد تبریز، کارشناس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در بارسلونا، در گفت‌وگو با رادیوفردا از تأثیر «ابهام در گفت‌وگو» میان ایران و آمریکا، وجوه اشتراک دو طرف و احتمال حصول توافق برای ادامۀ گفت‌وگوها پرداخته است.
تهیه گزارش از محل نشست به‌شدت محدود است
خبرنگار نیوزمکس که برای پوشش نشست ایران و آمریکا به مسقط، پایتخت عمان، سفر کرده است، می‌گوید در حال حاضر محدودیت‌های زیادی برای تهیۀ گزارش از محل گفت‌وگوها وجود دارد.
به‌گفتۀ اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، «این گفت‌وگوها در محل پیش‌بینی‌شده توسط میزبان عمانی، با استقرار نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در سالن‌های مجزا انجام می‌شود و طرفین نقطه‌نظرات و مواضع خود را از طریق وزیر خارجه عمان به یکدیگر منتقل می‌کنند».
کاهش تحریم‌ها، «کنترل» برنامۀ هسته‌ای و تبادل زندانیان؛ بخشی از اهداف مذاکرات به‌نقل از یک منبع عمانی
خبرگزاری رویترز به‌نقل از یک منبع عمانی می‌گوید هدف مذاکرات ایران و آمریکا «کاهش تنش‌های منطقه‌ای، تبادل زندانیان و رسیدن به توافق‌های محدود برای کاهش تحریم‌ها در ازای "کنترل" برنامه هسته‌ای ایران است».
این در حالی است که پیشتر برخی مقامات جمهوری اسلامی تأکید کرده‌اند که موضوع مذاکرات «برنامۀ هسته‌ای ایران با هدف لغو تحریم‌ها» است.
ساعتی پس از انتشار خبر رویترز به‌نقل از منبع عمانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در گفت‌وگو با تلویزیون ایران این خبر را «بی‌مبنا و حاشیه‌سازی» خواند، و در عین حال افزود «ما یک فرصت واقعی و صادقانه به دیپلماسی می‌دهیم برای این‌که با گفت‌وگو بتوانیم موضوع هسته‌ای را از یک طرف و مهم‌تر از آن برای ما رفع تحریم‌ها را پیش ببریم».
ساعتی قبل خبرگزاری رویترز به نقل از یک «مقام ایرانی» نیز نوشت «مدت زمان مذاکرات که صرفاً درباره موضوع هسته‌ای است، بستگی به جدیت و حسن نیت طرف آمریکایی دارد».
جمهوری اسلامی ایران قبلاً هرگونه مذاکره در مورد برنامه موشکی و قابلیت‌های دفاعی خود را رد کرده است.
هفته‌نامه تایم: دیپلماسی ترامپ دربارهٔ ایران ممکن است جواب دهد
هفته‌نامهٔ «تایم» در مقاله‌ای به قلم تریتا پارسی که روز ۲۲ فروردین منتشر شد، ارزیابی کرده که «دیپلماسی ترامپ دربارهٔ ایران ممکن است جواب دهد».
نویسندهٔ «تایم» با برشمردن عواملی که می‌تواند «فشار دیپلماتیک ترامپ» را موفقیت‌آمیز کند، نوشته است: «نخست این‌که، هر دو طرف انگیزه‌های قوی برای دستیابی به توافق دارند. ترامپ به‌رغم اظهارات تهاجمی و موضع نظامی خود، نمی‌تواند جنگ بزرگ دیگری در خاورمیانه را تحمل کند. او کاندیدایی بود که قول داد سربازان آمریکایی را به خانه باز خواهد گرداند، نه این‌که آن‌ها را درگیر یک جنگ جدید کند».
به نوشته این هفته‌نامه، «چهره‌های با نفوذی مانند تاکر کارلسون، استیو بنن و دیگران نیز به شدت مخالف حملهٔ نظامی به ایران هستند».
از سوی دیگر، وضعیت اقتصادی ایران به انگیزه‌ای برای دستیابی به توافق از سوی جمهوری اسلامی تبدیل شده است؛ زیرا تهران «نیاز فوری به کاهش تحریم‌ها دارد. قدرت‌های اروپایی احتمالاً بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل را قبل از ماه اکتبر مجدداً اعمال خواهند کرد که این موضوع، مشکلات اقتصادی ایران را افزایش خواهد داد».
نویسندهٔ «تایم» در مورد دلیل دوم که ممکن است دیپلماسی ترامپ در قبال ایران را موفق کند، می‌گوید: «به نظر نمی‌رسد ترامپ از سیاست اسرائیل در مورد ایران پیروی کند. رهبران اسرائیل از اوایل دهه ۱۹۹۰ به شدت مخالف تعامل با ایران بوده‌اند و از ایالات متحده خواسته‌اند که این کشور را بمباران کند. بسیاری استدلال می‌کنند که سقوط اسد در سوریه و ضربات اسرائیل به حزب‌الله به طور قابل توجهی ایران را ضعیف و آن را در برابر حملات نظامی آسیب‌پذیر کرده است».
دلیل سوم و «شاید مهم‌تر» از نظر هفته‌نامه تایم، این است که «تهران به نظر متقاعد شده است ترامپ واقعاً توافق می‌خواهد؛ از سوی دیگر هم مایل است و هم می‌تواند برای دستیابی به آن، تحریم‌ها را به شکل معنا‌داری کاهش دهد. در مقابل، مقامات ایرانی، [جو] بایدن را فاقد اراده سیاسی برای انجام این کار می‌دانستند».
نویسندهٔ مقاله در عین حال دستیابی به توافق بین ایران و آمریکا را «همچنان مشکل» دانسته، زیرا «بی‌اعتمادی عمیقی» بین طرفین جاری است و به گفته او، تهران باید با مذاکره با مردی کنار آید که دستور قتل قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران، و خروج از برجام را صادر کرده است. با این حال، به رغم همه خطرات و مسیر باریک پیش رو، «چشم‌انداز دیپلماسی طی سال‌های اخیر تا به این حد نویدبخش نبوده است».
مذاکرات ایران و آمریکا در عمان آغاز شد
گفت‌وگوهای عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه، در مسقط پایتخت عمان آغاز شد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، با اعلام این خبر نوشت: «این گفت‌وگوها در محل پیش‌بینی‌شده توسط میزبان عمانی، با استقرار نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در سالن‌های مجزا انجام می‌شود و طرفین نقطه‌نظرات و مواضع خود را از طریق وزیر خارجه عمان به یکدیگر منتقل می‌کنند».