دانشمندان در حال پژوهش روی خون مردی ماجراجو هستند که طی ۱۸ سال صدها بار خود را در معرض نیش انواع مارها قرار داده و هنوز زنده است. نتیجۀ این پژوهش ممکن است به یافتن روش درمانی بهتری برای مارگزیدگی بینجامد.
بهگزارش آسوشیتدپرس، این مرد با نام تیم فرید مدتها است که شیفتۀ خزندگان و دیگر جانوران سمی است. او زمانی برای سرگرمی شخصی زهر عقربها و عنکبوتها را میگرفت و از دهها مار در خانهاش در ایالت ویسکانسین آمریکا هم نگهداری میکرد.
حالا اما او کارمند شرکتی است که در تلاش برای توسعۀ روش درمان مارگزیدگی است.
تیم فرید ابتدا با این امید که خود را در برابر نیش مار مصون کند و همچنین از روی «کنجکاوی ساده» شروع به تزریق دُزهای کوچکی از زهر مار به خودش کرد و سپس بهتدریج مقدار آن را افزایش داد تا تحمل بدنش را بالا ببرد. سپس اجازه میداد مارها او را نیش بزنند.
خودش گفته است: «اوائل خیلی ترسناک بود، اما هرچه بیشتر این کار را انجام میدهی، بهتر میشوی و آرامتر با آن کنار میآیی.»
هیچکس، بهخصوص پزشکان و متخصصان چنین کاری را توصیه نمیکند، اما کارشناسان میگویند ظاهراً روش او با نحوۀ عملکرد بدن همخوان است.
وقتی سیستم ایمنی بدن در معرض سموم موجود در زهر مار قرار میگیرد، آنتیبادیهایی تولید میکند که میتوانند سم را خنثی کنند. اگر مقدار زهر اندک باشد، بدن پیش از آنکه مغلوب شود، واکنش نشان میدهد. و اگر قبلاً با آن زهر مواجه شده باشد، سریعتر واکنش نشان میدهد و مقدار بیشتری را تحمل میکند.
این مرد نزدیک به دو دهه در برابر نیش مار و تزریق زهر تاب آورده و هنوز یخچالی پر از زهر دارد. او در ویدئوهایی که در کانال یوتیوب خود منتشر کرده، آثار نیش متورم مارهایی چون مامبای سیاه، تایپن و کبرای آبی را روی بازویش نشان میدهد.
او میگوید: «میخواستم آستانۀ تحملم را تا نزدیکی مرگ پیش ببرم؛ جایی که عملاً لب مرز آن باشم و بعد از آن عقبنشینی کنم.»
با این اوصاف، تیم فرید از پیشنهاد کمک دادن به پژوهش علمی در این باره هم غافل نماند. او به هر دانشمندی که توانست پیدا کند ایمیل زد و از آنها خواست میزان تابآوری او در برابر زهر را که خودش ایجاد کرده، بررسی کنند.
بر پایۀ آمار سازمان جهانی بهداشت، هر سال حدود ۱۱۰ هزار نفر بر اثر نیش مار جان میسپارند.
تولید پادزهر اغلب هزینهبر و دشوار است و اغلب با تزریق زهر به پستانداران بزرگی چون اسب و سپس استخراج آنتیبادیهای تولیدشده انجام میشود. این پادزهرها معمولاً فقط در برابر گونههای خاصی از مار مؤثرند و گاه بهدلیل منشأ غیرانسانی خود واکنشهای بدی در بدن ایجاد میکنند.
پیتر کوانگ از دانشگاه کلمبیا وقتی دربارۀ تیم فرید شنید، گفت: «این خیلی غیرعادی است. ما با فردی بسیار خاص روبهرو بودیم که در طول ۱۸ سال، آنتیبادیهای شگفتانگیزی تولید کرده بود.»
در مطالعهای که جمعه در نشریه Cell منتشر شد، کوانگ و همکارانش توضیح دادند که با خون منحصربهفرد فرید چه کردهاند. آنها دو آنتیبادی شناسایی کردهاند که زهر بسیاری از گونههای مختلف مار را خنثی میکنند؛ با این هدف که روزی درمانی بسازند که مصونیتی گسترده فراهم کند.
این تحقیقات هنوز در مراحل ابتدایی است. پادزهر آزمایشی فقط روی موشها امتحان شده و سالها با آزمایشهای انسانی فاصله دارد. ضمن آنکه در برابر گروهی از مارها از جمله مامبا و کبرا گرچه این درمان امیدبخش ست، اما در برابر افعیها مانند مار زنگی مؤثر نیست.
ماجراجویی فرید بدون دردسر و آسیب هم نبوده است. از جمله، او بعد از یکی از نیشهای سخت ناچار شد بخشی از انگشتش را قطع کند. چند نیش دردناک کبرا هم او را به بیمارستان کشاند.
تیم فرید اکنون کارمند شرکت سنتیوَکس است که در تلاش برای توسعۀ این درمان است و خوشحال است که سفر ۱۸ سالهاش روزی میتواند جان انسانها را در برابر نیش مار نجات دهد.
اما پیامش برای کسانی که ممکن است از او الگو بگیرند، بسیار صریح و ساده است: «این کار را نکنید.»