دانشمندان میگویند حدود چهار میلیارد نفر، یعنی نیمی از جمعیت جهان، به دلیل تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسانی، از اردیبهشت پارسال تا امسال حداقل یک ماه بیشتر گرمای شدید را تجربه کردند.
براساس تحلیل مشترک مرکز «توصیف آبوهوای جهانی»، کلایمیتسنترال و صلیب سرخ جهانی، این گرمای شدید باعث بیماری، مرگومیر، از دست رفتن محصولات کشاورزی و فشار سنگین بر زیرساختهای انرژی و نظام سلامت شده است.
در گزارش که روز جمعه ۹ خرداد منتشر شد، آمده است: ««اگرچه سیل و طوفان اغلب در صدر خبرها قرار میگیرند، اما گرما مسلماً مرگبارترین پدیدهۀ اقلیمی است.»
این در حالی است که بسیاری از مرگهای مرتبط با گرما گزارش نمیشوند یا به اشتباه ناشی از بیماریهایی چون ناراحتی قلبی یا نارسایی کلیه اعلام میشوند.
دانشمندان با استفاده از روشهای علمی تأییدشده بررسی کردند که تغییر اقلیم چگونه بر افزایش دما در رخدادهای گرمای شدید اثر گذاشته و با چه احتمالی این رخدادها بدون تغییرات اقلیمی رخ نمیداد. نتیجه اینکه در تقریباً همهی کشورهای جهان، تعداد روزهای گرمای شدید حداقل دو برابر شده است.
جزایر کارائیب از مناطقی است که بیشترین آسیب را از این روزهای اضافی گرم دید. برای نمونه، پورتوریکو در این بازۀ زمانی ۱۶۱ روز گرمای شدید را تجربه کرد، درحالیکه در غیاب تغییرات اقلیمی فقط ۴۸ روز گرمای شدید انتظار میرفت.
این در حالی است که بهگفتۀ کارشناسان، میانگین افزایش دما در ایران در سالهای اخیر حدود دو برابرِ میانگین جهانی آن بوده است.
میانگین جهانی افزایش دما ۱.۵ درجه سانتیگراد است اما منابع رسمی در ایران میگویند ای میانگین در کشور ۲.۷ درجه سانتیگراد بوده است.
مرداد سال گذشته نیز رئیس پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو ایران اعلام کرد که در ۳۰ سال اخیر میانگین دمای هوای کشور حدود سه درجه افزایش یافته و هوا گرمتر شده است.
فریدریکه اوتو، استاد اقلیمشناسی در کالج سلطنتی لندن و از نویسندگان این گزارش، میگوید: «موج گرما یک قاتل خاموش است. مردم در خیابان نمیمیرند، آنها در بیمارستان یا در خانههایی با عایق ضعیف جان میدهند و دیده نمیشوند.»
در این میان، جامعههای کمدرآمد، سالمندان و بیماران بیشتر از دیگران آسیب میبینند.
در گزارش آمده است که دماهای ثبتشده در رخدادهای گرمای شدید در آسیای مرکزی (در ماه مارس میلادی)، سودان جنوبی ( در فوریه) و مدیترانه (در ژوئیه) بدون تغییرات اقلیمی رخ نمیداد.
روپ سینگ، از مدیران توصیف اقلیمی در مرکز اقلیم صلیب سرخ، میگوید: «مردم متوجه میشوند که هوا گرمتر شده، اما همیشه نمیدانند که این گرما نتیجۀ مستقیم تغییرات اقلیمی است.»
چندی پیش سازمان تغییرات اقلیمی کوپرنیکوس اتحادیهٔ اروپا اعلام کرد میانگین دمای کرهٔ زمین برای نخستین بار در سال ۲۰۲۴ یک و ششدهم درجه سانتیگراد گرمتر از دوران پیش از انقلاب صنعتی شد و از حد خطرناکی که به صورت بینالمللی توافق شده بود از آن فراتر نرود، گذر کرد.
دانشمندان کاهش انتشار گازهای گلخانهای، بهبود مدیریت منابع آب و انرژی، و توسعۀ زیرساختهای مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی را از مهمترین اقدامات برای کاستن از شدت تغییرات اقلیمی و اثرات آن عنوان میکنند.