یک عضو ارشد دومای دولتی روسیه میگوید دولت این کشور به دستور ولادیمیر پوتین در حال تهیه فهرستی از «نرمافزارهای کشورهای غیردوست» است که براساس آن احتمالاً واتساپ باید خود را برای خروج از بازار روسیه آماده کند.
آنتون گورلکین، معاون کمیته سیاست اطلاعات دوما روز جمعه ۲۷ تیرماه در کانال تلگرامش با اعلام این خبر نوشت در این صورت، پیامرسان بومی روسیه با عنوان مکس (MAX) میتواند جای خالی واتساپ را در میان مردم روسیه پر کند.
پیشتر، هنگام بررسی لایحه مرتبط با این موضوع در دوما، شروطی برای جایگزین شدن این پیامرسان بومی روسیه در نظر گرفته شده بود ازجمله «احراز هویت از طریق سامانه دولتی و یکپارچگی با دیگر خدمات دولتی».
بر اساس آمار رسمی، در حال حاضر ۶۸ درصد شهروندان روسیه بهطور روزانه از واتساپ استفاده میکنند. پس از آن، تلگرام با ۵۵ درصد استفادهٔ روزانه در جایگاه دوم قرار دارد.
سال ۲۰۲۲ بر اساس حکم دادگاه ناحیه تِورسکوی مسکو، شرکت متا که مالک فیسبوک و اینستاگرام و واتساپ است، بهعنوان «سازمان افراطگرا» شناخته و فعالیت آن در روسیه ممنوع اعلام شد.
بهگفتهٔ آنتون گورلکین، وضعیت حقوقی پیامرسان تلگرام برای دولت روسیه همچنان نامشخص است.
این عضو دومای دولتی روسیه میگوید هرچند در فهرست رسمی، کشور محل ثبت تلگرام جزایر ویرجین بریتانیا ذکر شده، اما دفتر مرکزی شرکت متعلق به پاول دوروف در امارات متحده عربی قرار دارد؛ کشوری که روابط دوستانهای با روسیه دارد.
دوما میگوید مهمترین معیار برای قرار گرفتن پیامرسانها در فهرست ممنوعه «احترام گذاشتن به قوانین روسیه» خواهد بود و به همین دلیل تلگرام اگر «به قوانین روسیه پایبند بماند»، میتواند در بازار روسیه باقی بماند.
همزمان آنتونی نمکین، معاون دومای روسیه، واتساپ را تهدیدی برای امنیت ملی این کشور خواند و گفت مسئله در مسدود کردن آن فقط زمان است.
آنتون نمکین، که عضو کمیته سیاست اطلاعات، فناوری اطلاعات و ارتباطات دومای روسیه است، به خبرگزاری تاس گفت واتساپ تاکنون «هیچیک از خواستههای دولت روسیه ازجمله محلیسازی دادهها در روسیه و افتتاح دفتر نمایندگی رسمی در این کشور را اجرا نکرده است».
نمکین همچون دیگر عضو دوما به جایگزینی پیامرسان بومی مکس در آینده اشاره کرد اما در عین حال افزود تلگرام هم میتواند گزینهٔ جایگزین باشد، «به شرطی که قوانین روسیه را بیشتر رعایت کند».
در ایران، پیامرسان تلگرام سالها است که مسدود شده اما براساس برخی آمارها همچنان حدود ۳۵ درصد مردم با فیلترشکن از آن استفاده میکنند.
پیامرسان واتساپ نیز در ایران پس از از زمان اعتراضات «زن زندگی آزادی» در پاییز ۱۴۰۱ مسدود شد، اما دیماه ۱۴۰۳ رفع فیلتر شد.
با این حال در طول جنگ اخیر ایران و اسرائیل، همراه با قطع اینترنت، این پیامرسان نیز مسدود شد و گزارشها حاکی است پس از جنگ، سرعت و کیفیت این پیامرسان در ایران بهدلیل اختلال عمدی در اینترنت، هنوز به وضعیت پیش از جنگ بازنگشته است.