دونالد ترامپ اعلام کرد که جمعۀ آینده ۲۴ مرداد با ولادیمیر پوتین در آلاسکا دیدار خواهد کرد تا دربارۀ پایان جنگ اوکراین گفتوگو کند؛ اقدامی که ترامپ امیدوار است به پیشرفتی در تلاشهایش برای پایان دادن به این جنگ منجر شود.
این نخستین نشست سران ایالات متحده و روسیه از زمان دیدار پوتین و جو بایدن، رئیسجمهور وقت آمریکا، در ژوئن ۲۰۲۱ در ژنو خواهد بود؛ دیداری که حدود شش ماه پیش از فروپاشی روابط مسکو و واشینگتن در پی آغاز تهاجم گستردۀ روسیه به اوکراین انجام شد.
آقای ترامپ روز جمعه ۱۷ مرداد، پس از امضای توافق صلح رهبران جمهوری آذربایجان و ارمنستان، به خبرنگاران در کاخ سفید گفت که توافق برای توقف جنگ میان اوکراین و روسیه «بسیار نزدیک» است.
او گفت دیدارش با پوتین میتواند پیش از هر گفتوگوی رودررو با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، برگزار شود، هرچند زمان آن دیدار مشخص نیست. زلنسکی قرار نیست در نشست آلاسکا حضور داشته باشد.
یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی پوتین، این دیدار را تأیید کرد.
بهگزارش خبرگزاری تاس، اوشاکوف گفت: «روسیه و ایالات متحده همسایگان نزدیکی هستند که مرز مشترک دارند. به نظر کاملاً منطقی میرسد که هیئت ما فقط از تنگه برینگ عبور کند و چنین نشست مهم و مورد انتظاری بین رهبران دو کشور در آلاسکا برگزار شود.»
ولادیمیر پوتین هنگام سفر به خارج از کشور، بر اساس حکم بازداشتی که دادگاه کیفری بینالمللی به اتهام ارتکاب جنایات جنگی روسیه در اوکراین صادر کرده، با خطر بازداشت روبهرو است؛ اما تنها اعضای این دادگاه بینالمللی موظف به بازداشت او هستند و ایالات متحده عضو این دادگاه نیست.
برت مکگورک، هماهنگکننده پیشین شورای امنیت ملی آمریکا در امور خاورمیانه و شمال آفریقا، در مصاحبهای با شبکه سیانان گفت ظاهر ماجرا که پوتین به ایالات متحده سفر کند، چندان خوب نیست، هرچند میتوان گفت که پوتین در قلمرو ترامپ خواهد بود و بنابراین باید از قوانین رئیسجمهور آمریکا تبعیت کند.
مکگورک افزود فارغ از محل برگزاری، هدف نشست باید آتشبس باشد و افزود: «اگر به این هدف نرسیدید، باید کنار بکشید. در غیر این صورت، [جنگ] ادامه خواهد یافت و پوتین یک پیروزی عظیم به دست میآورد.»
اوکسانا شِوِل، دانشیار علوم سیاسی در دانشگاه تافتس، هم یادآور شد که ترامپ تنها مدت کوتاهی پیش گفته بود از پوتین بهشدت «ناامید» شده زیرا او پس از گفتوگوهای تلفنی دوستانه، همچنان به حملات موشکی و پهپادی علیه شهرهای اوکراین ادامه داده و تهدید کرده بود که اگر پوتین با آتشبس موافقت نکند، تحریمها اعمال خواهد کرد.
شول در مصاحبه با رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت: «او آشکارا از آن موضع عقبنشینی کرده است.»
او همچنین گفت این واقعیت که نه اوکراین و نه هیچ کشور اروپایی ظاهراً در نشست آلاسکا جایگاهی نخواهند داشت، مشکلساز است.
او افزود: «آنها قبلاً گفته بودند هر توافقی درباره اوکراین نمیتواند بدون حضور اوکراین انجام شود. این موضع دولت اوکراین از مدتها پیش بوده است.»
ترامپ دربارۀ توافق برای پایان دادن به درگیری میان روسیه و اوکراین سرنخهایی داد و گفت که این توافق شامل نوعی مبادلۀ سرزمینها خواهد بود.
ترامپ گفت: «موضوع بسیار پیچیده است، اما ما بخشی [از سرزمین] را پس میگیریم، بخشی را جابهجا میکنیم. مبادلهای از سرزمینها به نفع هر دو طرف انجام خواهد شد.» او جزئیات بیشتری ارائه نکرد.
مشخص نبود منظور ترامپ از «مبادلۀ» سرزمینها چیست؛ زیرا اوکراین هیچ سرزمینی از روسیه در اختیار ندارد.
شول گفت این میتواند شامل چند روستا در نزدیکی مرز شمالشرقی اوکراین باشد که روسیه اشغال کرده، در برابر بخشی از منطقه دونتسک که در اختیار روسیه نیست. اما او افزود «حتی یک لحظه هم باور نمیکنم چنین چیزی رخ دهد» و یادآور شد که تلاش برای تحت فشار قرار دادن زلنسکی اوایل امسال نتیجهای نداشت.
اعلام نشست ۱۵ اوت (۲۴ مرداد) در همان روزی انجام شد که ترامپ مهلت نهایی تعیین کرده بود تا پوتین با آتشبس موافقت کند، در غیر این صورت روسیه با تعرفههای سنگین بر نفت و دیگر صادراتش مواجه میشود و شرکای تجاریاش، بهویژه چین و هند، نیز ممکن است با تعرفههای ثانویه بر نفت خریداریشده از روسیه روبهرو شوند.