رئیس سازمان هدفمندسازی یارانهها اعلام کرد که حذف یارانۀ نقدی سه دهک بالای درآمدی، معادل حدود ۱۸ میلیون نفر، شهریورماه آغاز خواهد شد.
حسن نوروزی روز جمعه ۳۱ مرداد با اعلام این خبر، گفتههای چند روز پیش خود را نیز تکرار کرد که بر اساس قانون بودجۀ ۱۴۰۴، تا پایان امسال باید این دهکها از فهرست یارانهبگیران کنار گذاشته شوند.
او البته افزود خانوارهای مشمول حذف میتوانند در مهلت مقرر اعتراض خود را در سامانههای دولتی ثبت کنند.
بهگفتۀ او، منابع مالی حاصل از این حذف برای تأمین کالابرگ الکترونیکی به اقشار کمدرآمد اختصاص خواهد یافت.
حسن نوروزی روز سهشنبه شمار یارانهبگیران را «۹۲ درصد مردم» اعلام کرده و گفته بود: «هزینۀ پرداخت یارانهها در سال جاری ۲۱ درصد از منابع بودجهای دولت را در بر میگیرد.»
او همچنین با تأکید بر لزوم اصلاح تدریجی نظام یارانهها، میزان یارانۀ پنهان بنزین را در مقایسه با نرخ واقعی آن، بالغ بر دو هزار هِمت (هزار میلیارد تومان) عنوان کرد.
این تصمیم در حالی اجرایی میشود که گزارشهای رسمی و مستقل طی سالهای اخیر نشان میدهد بخش بزرگی از جامعه، حتی طبقه متوسط، به زیر خط فقر سقوط کرده است.
سخنگوی دولت دیماه پارسال اذعان کرده بود که شاخصهای اقتصادی و اجتماعی یک دهه پیش دیگر قابلاتکا نیست و باید «دهکها بازتعریف شوند».
همزمان، آمارهای رسمی از رشد فقر مطلق در کشور خبر میدهد. بهگفتۀ کارشناسان، حذف گستردۀ یارانه نقدی در شرایطی صورت میگیرد که بسیاری از خانوارها نه تنها بهبود معیشتی نداشتهاند بلکه فشار تورم و کاهش قدرت خرید، آنها را به جمع نیازمندان یارانه سوق داده است.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، نیز هفتۀ گذشته گفته بود که دهکهای هشتم تا دهم جامعه نباید یارانۀ بنزین دریافت کنند. دولت تأکید دارد که پرداخت یارانه باید به «آسیبپذیرترین اقشار» محدود شود.
دولت علاوه بر هدف اعلامی «عدالت اجتماعی»، با بحران جدی تأمین مالی یارانهها روبهرو است. در بودجۀ ۱۴۰۴ تنها ۳۱۵ هزار میلیارد تومان برای یارانه نقدی پیشبینی شده که کمتر از نصف رقم مصوب سال قبل است. در سال گذشته نیز دولت نتوانست کل بودجۀ یارانهها را پرداخت کند و بخش بزرگی از آن از طریق استقراض تأمین شد.
در سال ۱۴۰۲ نیز بودجۀ یارانه حدود ۷۴۰ هزار میلیارد تومان بود، اما تنها ۴۹۱ همت از محل منابع در نظر گرفته شده در قانون بودجه پرداخت شد.
از طرفی، دولت ۱۲۵ همت از تعهدات یارانهای بودجه ازجمله بخشی از یارانۀ سلامت را در آن سال کلاً پرداخت نکرد و تقریباً به همین میزان نیز بودجۀ یارانهها را از طریق استقراض تامین مالی کرد.