روزنامۀ واشینگتنپست گزارشی منتشر کرده مبنی بر اینکه شش کشور عربی، بهرغم حملات لفظی علیه اسرائیل بهخاطر جنگ غزه، در پشت پرده با کمک ارتش آمریکا به همکاری با اسرائیل برای اهداف امنیتی در طول جنگ غزه و بهویژه در برابر جمهوری اسلامی ایران ادامه دادهاند.
واشینگتنپست این گزارش را که با همکاری کنسرسیوم بینالمللی روزنامهنگاران تحقیقی و بر اساس اسنادی درزیافته تهیه کرده، روز شنبه ۱۹ مهر منتشر کرد.
براساس این گزارش، افسران ارشد اسرائیل و شش کشور عربی برای هماهنگی و برنامهریزی در راستای اهداف امنیتی مشترک، از سه سال پیش در چهار کشور بحرین، مصر، اردن و قطر دیدار کردهاند. برخی از نشستها در پایگاه العدید در قطر و دیداری هم در پایگاه نظامی آمریکایی در ایالت کنتاکی برگزار شده است.
با همکاری کنسرسیوم بینالمللی روزنامهنگاران تحقیقی، بر اساس اسنادی که به آنها رسیده،
این گزارش مدعی است که «تهدیدات» ناشی از جمهوری اسلامی ایران، نیروی محرکۀ این همکاری تنگاتنگ بوده است که زیر نظر سنتکام، فرماندهی مرکزی ایالات متحده، در جریان بوده و سنتکام هماهنگی این تلاشها را در دست داشته است.
مقامات نظامی آمریکا از اظهارنظر در این مورد خودداری کردهاند و اسرائیل و شش کشور عربی که نامشان در این گزارش مطرح شده نیز در اینباره سکوت کردهاند.
این گزارش میگوید سنتکام تهران را حامی اصلی گروههای مسلح فلسطینی دانسته و با حمایت از همکاری اسرائیل و کشورهای عرب، برای تشکیل «ساختار امنیت منطقهای» تلاش کرده است.
این روزنامه همچنین نوشت یک برنامۀ دفاع هوایی برای مقابله با موشکها و پهپادهای ایرانی، محور اصلی سازوکار امنیتی مورد نظر میان اسرائیل و کشورهای عربی بوده است.
این گزارش حاکی است در سال ۲۰۲۲ توافقهایی برای ایجاد هماهنگی میان سامانههای دفاع هوایی در برابر موشکها و پهپادهای ایرانی و گروههای نیابتی آنها میان اسرائیل و کشورهای عربی بهدست آمد و تا سال ۲۰۲۴، شش کشور به سامانهٔ آمریکایی متصل شدند که دادههای راداری و حسگرهای آنها را در اختیار سنتکام میگذارد.
واشنیگتنپست میگوید یکی از سندها نشان داده که شش کشور از هفت عضو این ساختار امنیتی، تصاویر هوایی از منطقه را از وزارت جنگ آمریکا دریافت میکردهاند و دو کشور نیز از طریق یک اسکادران نیروی هوایی آمریکا دادههای راداری خود را به اشتراک گذاشتهاند.
رادیوفردا به این اسناد دسترسی ندارد و مستقلاً قادر به تأیید جزئیات این گزارش نیست.
اما اسرائیل پس از دستیابی به پیمانهای صلح ابراهیم با میانجیگری دونالد ترامپ در دورۀ اول ریاستجمهوری او تأکید داشت که غیر از برقراری روابط دیپلماتیک با امارات متحدۀ عربی و بحرین، تقویت همکاری امنیتی با کشورهای خلیج فارس در برابر ایران را دنبال میکند.
مقامات ارشد سیاسی و نظامی اسرائیل، شامل وزیر دفاع، رئیس ستاد ارتش و فرماندهان نیروهای دریایی و هوایی این کشور، در سه سال اول پس از برقراری پیمانهای صلح با امارات و بحرین، بارها با سفر به این دو کشور، از منافع مشترک اسرائیل و دولتهای خلیج فارس در برابر ایران سخن گفتهاند.
اسرائیل، زمان کوتاهی پیش از حملۀ گروه افراطی حماس به این کشور در پاییز ۲۰۲۳، تأکید داشت که به دستیابی به پیمان صلح با عربستان سعودی «بسیار نزدیک» شده است.
رسانههای اسرائیل در آن دوره از سفرهای پشتپردهٔ مقامات ارشد اسرائیلی به عربستان و منطقه و تحکیم همکاریهای اطلاعاتی و امنیتی دو کشور خبر میدادند. همزمان، ولیعهد سعودی پاییز ۲۰۲۳، چند روز پیش از حملۀ گروه افراطی حماس به اسرائیل، در سفری در آمریکا به فاکسنیوز گفت کشورش «بیش از هر زمان دیگری» به اسرائیل نزدیک شده است.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، پس از حملۀ گروه افراطی حماس به اسرائیل گفت که این حمله مانع از «یک توطئۀ بزرگ بینالمللی» برای منطقه شد.
جمهوری اسلامی ایران در جنگ غزه از حزبالله، حماس و متحدین دیگر منطقهای خود که علیه اسرائیل اقدام به موشکپرانی یا سایر تحرکات نظامی کردند، تقدیر کرد. اسرائیل در ۲۳ خرداد امسال نیز برنامههای نظامی از قبل برنامهریزیشدهٔ خود را برای مقابله با برنامۀ هستهای و طرحهای موشکی جمهوری اسلامی ایران در یک جنگ ۱۲روزه عملی کرد.
واشینگتن پست میگوید از اسناد درزیافته چنین استنباط میشود که روابط نظامی محرمانۀ اسرائیل و شش کشور عربی در تمامی دورۀ اخیر، شامل زمانی که جنگ اسرائیل و ایران در جریان بود، برقرار بوده است. این در حالی است که قطر نزدیکترین متحد تهران در منطقه بوده و حملۀ اسرائیل به ایران را محکوم کرده بود.
در پی حملۀ ماه گذشتهٔ اسرائیل به مقر حماس در قطر، با بحران روبهرو شد، اما در پی تحولات روزهای گذشته و طرح صلح آمریکا برای پایان دادن به جنگ غزه، این همکاری ممکن است کماکان نقش کلیدی در نظارت بر آتشبس اولیه در غزه ایفا کند.
پس از اعلام آتشبس در جنگ غزه که از ظهر جمعه ۱۸ مهر اجرایی شد، سنتکام اعلام کرد ۲۰۰ نیروی خود را برای کمک به اجرای طرح صلح به اسرائیل اعزام خواهد کرد و نیروهایی از چند کشور عربی که بخشی از همکاری دیرینه هستند، به نظامیان آمریکایی ملحق خواهند شد.
پنج کشور از شش کشور حوزۀ خلیج فارس از ایجاد سازوکاری که امنیت همۀ طرفها را پس از آتشبس در جنگ غزه تضمین کند، حمایت کردند اما نگفتند که آیا این حمایت بهمفهوم اعزام نیروهای نظامی نیز هست یا نه.
به نوشتۀ واشینگتن پست، اسناد همکاری محرمانۀ اسرائیل و شش کشور عربی از آغاز تشکیل سازوکار امنیتی مشترک بین آنها، در اختیار برخی دیگر از متحدین غربی اسرائیل و آمریکا مانند بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند نیز قرار گرفته است.
این گزارش حاکی است غیر از شش کشور یادشده، از کویت و عمان نیز بهعنوان شرکای بالقوه در سازوکار امنیتی با عنوان «ساختار امنیت منطقهای» یاد شده است. بر اساس این اسناد، عربستان سعودی نقش فعالی در این سازوکار ایفا کرده است.