آتش‌بس در غزه این امید را در میان بسیاری از اسرائیلی‌ها برانگیخته که کشورشان پس از ماه‌ها انزوای فزاینده به‌دلیل تلفات انسانی در جنگ دوساله شاید بتواند چهرۀ خود را در عرصۀ بین‌المللی ترمیم کند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی که جمعه ۲۵ مهر منتشر کرد، نوشت افکار عمومی در غرب از زمان آغاز جنگ پس از حملۀ گروه افراطی حماس به اسرائیل، که در آن حدود یک‌هزار و ۲۰۰ نفر کشته و ۲۵۱ نفر گروگان گرفته شدند، تغییر چشمگیری کرده است.
واکنش‌ها نسبت به هزینۀ انسانی عملیات اسرائیل در غزه، به‌خصوص کشته شدن بیش از ۶۷ هزار فلسطینی شامل کودکان و زنان در این جنگ، به‌طور پیوسته افزایش یافت و در ماه‌های اخیر چند کشور غربی علناً کشور فلسطین را به‌رسمیت شناختند؛ اقدامی که با وجود مخالفت شدید دولت بنیامین نتانیاهو و ایالات متحده انجام شده است.
رویترز با ۱۳ مقام و کارشناس کنونی و پیشین اسرائیلی گفت‌وگو کرده که می‌گویند هزینۀ انسانی جنگ ضربه‌ای بزرگ به اعتبار اسرائیل وارد کرده است. چند نفر از آن‌ها ابراز امیدواری کرده‌اند که آزادی گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی در چارچوب مرحلۀ نخست توافق غزه بتواند روند بازسازی وجهۀ اسرائیل را آغاز کند.
یکی از مقام‌های اسرائیلی که خواسته نامش فاش نشود، به رویترز گفته است: «این می‌تواند به اسرائیل کمک کند تا بخشی از همدلی و مشروعیتی را که در طول جنگ از دست داد، بازیابد.»
پیتر لرنر، سخنگوی بین‌المللی پیشین ارتش اسرائیل، هم گفته است تحقق این هدف نیازمند اقدام واقعی دولت نتانیاهو است، نه صرفاً سخنان زیبا. او همچنین خواستار «تعهدی روشن و قابل‌اعتماد به صلح، حفاظت از جان غیرنظامیان، احترام به قوانین بین‌المللی و سرمایه‌گذاری جدی در شراکت‌های انسانی و منطقه‌ای» شد.
بر اساس مطالعۀ مرکز پژوهشی پیو، که یک اندیشکدۀ آمریکایی مستقر در واشینگتن است، اوایل ماه میلادی جاری، ۳۹ درصد آمریکایی‌ها گفته‌اند اسرائیل در عملیات نظامی علیه حماس «زیاده‌روی کرده» است؛ درحالی‌که این رقم یک سال پیش ۳۱ درصد و در اواخر ۲۰۲۳ تنها ۲۷ درصد بود.
به‌گفتۀ سه مقام مطلع نیز، گیدئون سعار، وزیر خارجۀ اسرائیل، ماه‌ها است در جلسات پشت درهای بسته با نتانیاهو و دیگر وزرا نسبت به پیامدهای دیپلماتیک جنگ هشدار می‌دهد.
نتانیاهو ماه گذشته بسیاری از اسرائیلی‌ها را با این سخن شگفت‌زده کرد که کشور باید در سال‌های آینده خوداتکایی بیشتری پیدا کند، زیرا جهان در واکنش به جنگ علیه آن موضع گرفته است. او که همواره تشکیل کشور فلسطین را رد کرده، بارها وعده داده جنگ را تا نابودی کامل حماس ادامه دهد.
در این میان یک دیپلمات اروپای غربی به رویترز گفته است «بهبود وجهه نیازمند زمان طولانی برای بازسازی اعتماد است و آتش‌بس گام خوب ابتدایی است، اما گام‌های بسیاری باید در پی آن برداشته شود».
نگرانی فزاینده از انزوای بین‌المللی
بر اساس نظرسنجی اندیشکدۀ مطالعات امنیت ملی اسرائیل در ماه اوت، بیش از ۶۶ درصد اسرائیلی‌ها از احتمال انزوای بین‌المللی کشورشان نگران بودند؛ در حالی که این رقم در ژوئیۀ ۲۰۲۴، حدود یک سال پیش از آن، ۵۵ درصد بود.
در همان ماه، یک نهاد بین‌المللی پایش گرسنگی اعلام کرد شهر غزه و مناطق اطراف آن در وضعیت قحطی قرار دارند؛ ادعایی که اسرائیل آن را رد کرد. سپس کمیسیون تحقیق سازمان ملل در گزارشی گفت اسرائیل در غزه مرتکب نسل‌کشی شده است. این اتهام را نیز دولت اسرائیل قاطعانه رد می‌کند و می‌گوید جنگش با حماس است، نه با فلسطینی‌ها.
اما برخی ناظران می‌گویند ناکامی دولت نتانیاهو در تعامل دیپلماتیک با نگرانی‌های غرب درباره جنبۀ انسانی جنگ، انزوای اسرائیل را تشدید کرده است.
چند مقام پیشین نیز از نبود هماهنگی و منابع کافی در اطلاع‌رسانی و تبلیغات سخن گفته‌اند. آن‌ها می‌گویند ارتباطات نظامی میان نهادهای مختلف تقسیم شده و ادارۀ دیپلماسی عمومی کشور منابع کافی ندارد؛ ضمن آن‌که برخی وزرای افراطی با سخنان خود به تناقض و اختلاف با سایر مقامات دامن می‌زنند.
ریچارد هکت، سخنگوی بین‌المللی پیشین ارتش اسرائیل، می‌گوید اسرائیل باید یک نهاد غیرنظامی مؤثر برای مدیریت ارتباطات بین‌المللی ایجاد کند، زیرا ارتش عملاً به منبع اصلی اطلاعات درباره عملیات غزه تبدیل شده است.
نقش ایالات متحده و متحدان
توافق آتش‌بس غزه با میانجی‌گری ایالات متحده، مصر، قطر و ترکیه حاصل شد. مرحلۀ دوم این توافق تشکیل نهادی بین‌المللی برای نظارت بر اجرای گام‌های بعدی را پیش‌بینی می‌کند؛ نهادی با عنوان «شورای صلح» به رهبری رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ.
ترامپ دوشنبۀ گذشته در پارلمان اسرائیل گفت: «کابوس طولانی برای اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها به پایان رسیده است.» با این حال، موانع مهمی برای حل نهایی مناقشه باقی مانده، از جمله تشکیل یک ادارۀ تکنوکرات فلسطینی برای ادارۀ غزه و خلع‌سلاح این منطقه.
آتش‌بس همچنان شکننده است. ارتش اسرائیل که هنوز حدود نیمی از غزه را در اشغال دارد، روز سه‌شنبه به‌سوی فلسطینیانی که به نیروهایش نزدیک شده بودند، تیراندازی کرد.
پنینا باروخ، مدیر برنامه پژوهشی «اسرائیل و قدرت‌های جهانی» در اندیشکدۀ مطالعات امنیت ملی، می‌گوید اسرائیل باید بر مبنای طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ برای تقویت شراکت‌های منطقه‌ای، ثبات در غزه و تعامل دوباره با کشورهای عرب میانه‌رو اقدام کند.
به‌کفتۀ او، «چنین مسیری نه‌تنها امنیت منطقه‌ای را تقویت می‌کند بلکه به اسرائیل کمک خواهد کرد اعتبار و جایگاه بین‌المللی خود را بازسازی کند.»
چالش روابط منطقه‌ای و سیاسی داخلی
روابط اسرائیل با معدود کشورهای عربی که با آن روابط رسمی دارند، از جمله امارات متحدۀ عربی که پنج سال پیش تحت توافق‌های ابراهیم با میانجی‌گری آمریکا روابط دیپلماتیک برقرار کرد، به‌شدت آسیب دیده است.
برخی کارشناسان تردید دارند که دولت راستگرای کنونی اسرائیل، که متکی به احزاب مذهبی افراطی است، بتواند پل‌های ارتباطی با همسایگان عرب یا رهبری فلسطینی بسازد.
امانوئل نحشون، سفیر پیشین و معاون سابق دیپلماسی عمومی وزارت خارجۀ اسرائیل در ماه‌های نخست جنگ، گفته است به‌باور او نتانیاهو برای پرهیز از بحث دربارۀ راه‌حل دوکشوری به نشست مصر نرفت.
او افزود: «به‌نظر من نخستین گام برای بهبود وجهۀ اسرائیل در جهان، برگزاری انتخابات و انتخاب دولتی تازه است که مسیر جدیدی در پیش گیرد و از جنگ درس بگیرد.»
