سازمان ملل متحد هشدار داد که «جنایت‌های گسترده» در منطقهٔ کردفان سودان در حال وقوع است و در شهر الفاشر در دارفور، ساکنان با «رعب و وحشت جمعی» روبه‌رو هستند.
این هشدار سازمان ملل که روز پنجشنبه ۸ آبان منتشر شد، در حالی است که نیروهای شبه‌نظامی موسوم به «نیروهای پشتیبانی سریع» (آراساف) در حال پیشروی‌اند.
تام فلچر، رئیس امور بشردوستانهٔ سازمان ملل، گفت الفاشر، آخرین شهر بزرگ دارفور که به‌دست شورشیان سقوط کرده، «پیش از این نیز صحنهٔ رنج انسانی فاجعه‌بار بود، اما اکنون به جهنمی تاریک‌تر فرو رفته است».
او افزود گزارش‌های معتبری از اعدام‌های گسترده پس از ورود نیروهای آراساف به شهر وجود دارد و هشدار داد: «ما صدای فریادها را نمی‌شنویم، اما همین حالا که این‌جا نشسته‌ایم، وحشت ادامه دارد. زنان و دختران مورد تجاوز قرار می‌گیرند، مردم مثله و بی هیچ مزاحمتی کشته می‌شوند.»
مقام‌های سازمان ملل می‌گویند کشتار تنها محدود به دارفور نیست و در استان کردفان نیز خشونت رو به گسترش است. فلچر به شورای امنیت گفت: «درگیری شدید در ایالت کردفان شمالی موج‌های تازه‌ای از آوارگی ایجاد کرده و عملیات‌های بشردوستانه را، از جمله در اطراف پایتخت ایالت، الابیض، به خطر انداخته است.»
مارتا پوبی، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور آفریقا، نیز گفت نیروهای پشتیبانی سریع در شهر برا در کردفان شمالی «دست به جنایت‌های گسترده زده‌اند»، از جمله «اعدام و انتقام‌گیری از افرادی که به‌اصطلاح همکار خوانده می‌شوند»؛ رفتاری که به‌گفتۀ او اغلب انگیزهٔ قومی دارد.
به‌گفتهٔ او، تنها در روزهای اخیر دست‌کم ۵۰ غیرنظامی در برا، از جمله پنج داوطلب هلال‌احمر، کشته شده‌اند.
پوبی هشدار داد که کردفان «احتمالاً صحنهٔ بعدی تمرکز نظامی دو طرف درگیر خواهد بود» و گفت پهپادهای هر دو طرف اکنون مناطق و اهداف جدیدی را هدف قرار می‌دهند که می‌تواند نشانه‌ای از گسترش دامنهٔ جغرافیایی جنگ باشد.
سازمان ملل می‌گوید جنگ در سودان از آوریل ۲۰۲۳ تاکنون ده‌ها هزار کشته و میلیون‌ها آواره بر جا گذاشته و بدترین بحران بشری جاری جهان را رقم زده است. این جنگ از رقابت دو متحد پیشین بر سر قدرت آغاز شد: ژنرال عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش و رهبر عملی سودان پس از کودتای ۲۰۲۱، و ژنرال محمد حمدان دقلو، رهبر «نیروهای پشتیبانی سریع».
بازیگران صحنۀ جنگ ویرانگر سودان؟
دو ژنرال در رأس قدرت
ژنرال عبدالفتاح البرهان، رهبر کنونی سودان، فرمانده ارتش است و رقیب او، محمد حمدان دَقَلو (معروف به حمیدتی)، فرمانده نیروهای شبه‌نظامی پشتیبانی سریع. این دو در اکتبر ۲۰۲۱ با هم دولت غیرنظامی انتقالی را سرنگون کردند، اما از آوریل ۲۰۲۳ وارد نبردی خونین برای کنترل کشور شده‌اند.
نیروهای پشتیبانی سریع ریشه در گروهی از جنگجویان عرب سوار بر شتر و اسب دارند که در جنگ دارفور در سال ۲۰۰۳ به ارتکاب جنایت‌های قومی و کشتار غیرنظامیان متهم شدند.
در حال حاضر، ارتش از شهر بندری پورت‌سودان در کنار دریای سرخ کشور را اداره می‌کند و کامیل ادریس، مقام پیشین سازمان ملل، از ماه مه ۲۰۲۵ نخست‌وزیر دولت وابسته به ارتش است. در مقابل، نیروهای پشتیبانی سریع دولتی موازی در شهر نیالا، پایتخت دارفور جنوبی، تشکیل داده‌اند.
حامیان خارجی
مصر
قاهره، از حامیان اصلی ارتش سودان، ژنرال البرهان را رهبر مشروع کشور می‌داند و او را به‌طور منظم به پایتخت دعوت می‌کند. نیروهای پشتیبانی سریع مصر را به حمایت نظامی مستقیم از ارتش متهم کرده‌اند، اما قاهره این ادعا را رد کرده است. تحلیلگران می‌گویند مصر از حمایت عربستان سعودی نیز برخوردار است.
امارات متحدهٔ عربی
ارتش سودان امارات را متهم می‌کند که با ارسال سلاح و مزدورانی از جمله اتباع کلمبیا از طریق چاد، لیبی، کنیا یا سومالی از آراساف پشتیبانی می‌کند. دولت همسو با ارتش در ماه اردیبهشت روابط دیپلماتیک خود با ابوظبی را قطع کرد و آن را به ارسال پهپاد برای نیروهای دقلو متهم ساخت. ابوظبی این اتهام‌ها را رد می‌کند.
لیبی
نیروهای وفادار به خلیفه حفتر، فرمانده شرق لیبی، از سوی ارتش سودان متهم شده‌اند که به‌نیابت از امارات به نیروهای آراساف سلاح و سوخت رسانده‌اند. حفتر این اتهام‌ها را رد کرده است.
چاد
ارتش سودان می‌گوید رژیم محمد ادریس در چاد مسیر اصلی تأمین لجستیکی نیروهای پشتیبانی سریع از سوی امارات است. این اتهام، که محمد ادریس همواره آن را رد کرده، شکاف‌هایی در میان طایفه و ارتش او به‌وجود آورده است.
ترکیه
به‌عنوان رقیب منطقه‌ای امارات، ترکیه از آغاز جنگ از ارتش سودان حمایت کرده و به‌گزارش چند رسانه از جمله واشینگتن پست، پهپادهایی در اختیار ارتش گذاشته است تا مواضع آراساف را هدف بگیرد.
ایران
خارطوم و تهران پس از سال‌ها قطع رابطه، در اکتبر ۲۰۲۳ روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفتند. از آن زمان، نیروهای پشتیبانی سریع ایران را متهم کرده‌اند که پهپادهایی در اختیار ارتش سودان قرار می‌دهد؛ گزارش‌هایی که موجب نگرانی آمریکا نیز شده است.
روسیه
در دوران عمر البشیر، سودان از نظر نظامی به روسیه متکی بود و دو کشور در سال ۲۰۲۰ دربارهٔ ایجاد پایگاه دریایی روسی در دریای سرخ توافق کردند. اگرچه این توافق در سال ۲۰۲۱ «در حال بازنگری» اعلام شد، اما اخیراً بار دیگر در سطح بالا مورد بحث قرار گرفته و دو کشور چند توافق‌نامهٔ جدید نظامی و اقتصادی امضا کرده‌اند.
کنیا
دولت مستقر در پورت‌سودان می‌گوید در مخفیگاه‌های نیروهای آراساف در خارطوم سلاح‌هایی با برچسب «ساخت کنیا» یافته است و نایروبی را متهم می‌کند که به‌عنوان مسیر ترانزیت تجهیزات نظامی ارسال‌شده از سوی امارات از طریق چاد عمل می‌کند. کنیا در فوریه میزبان نشست تأسیسی شاخهٔ سیاسی آراساف بود.
