سامیه حسن، که پس از مرگ رئیس‌جمهور پیشین تانزانیا ریاست‌جمهوری این کشور را بر عهده داشت، در انتخابات ریاست‌جمهوری با نزدیک به ۹۸ درصد آرا پیروز اعلام شد؛ انتخاباتی که با اعتراض‌های گسترده، سرکوب خشونت‌بار و اتهام‌های تقلب همراه بود و گروه‌های حقوق بشری از کشته شدن ده‌ها تا صدها نفر در جریان برگزاری آن خبر دادند.
کمیسیون ملی انتخابات تانزانیا روز شنبه ۱۰ آبان اعلام کرد که خانم حسن ۹۷.۶۶ درصد آرا را به دست آورده و میزان مشارکت را ۸۷ درصد اعلام کرد. با این حال خبرنگاران و ناظران مستقل گفتند حوزه‌های رأی‌گیری عمدتاً خالی بوده‌اند.
در جریان رأی‌گیری روز چهارشنبه، تظاهرات گسترده‌ای در سراسر کشور به‌ویژه در دارالسلام و چند شهر دیگر آغاز شد. شاهدان به خبرگزاری‌ها گفتند معترضان پوسترهای رئیس‌جمهور را پاره کردند و برخی ساختمان‌های دولتی را به آتش کشیدند. پلیس با شلیک گاز اشک‌آور و گلوله به سرکوب معترضان پرداخت.
به گفته منابع محلی، در پی شدت گرفتن خشونت‌ها، دسترسی به اینترنت قطع و حکومت نظامی سراسری برقرار شد. فعالیت بندر دارالسلام، شریان اصلی اقتصادی کشور، متوقف و بسیاری از پروازهای بین‌المللی لغو شد. گزارش‌ها همچنین از افزایش قیمت مواد غذایی و سوخت حکایت دارد.
ادعای کشته شدن صدها نفر
حزب اصلی اپوزیسیون تانزانیا، چادما، که از شرکت در انتخابات منع شده بود، گفت «دست‌کم ۸۰۰ نفر» در اعتراض‌ها به دست نیروهای امنیتی کشته شده‌اند.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل نیز اعلام کرد گزارش‌های موثقی دریافت کرده که دست‌کم ۱۰ نفر در سه شهر کشته شده‌اند. اما دولت آمار اعلام‌شده از سوی اپوزیسیون را «بسیار اغراق‌آمیز» دانسته و استفاده از خشونت را انکار کرده است.
وزیر خارجه تانزانیا، محمود ثابت کومبو، به خبرگزاری رویترز گفت: «هیچ نیروی بیش از حدی به کار گرفته نشده و تنها چند حادثه کوچک در مقابله با مجرمان رخ داده است.»
واکنش‌ها
خانم حسن در سخنرانی خود در پایتخت اداری دودوما گفت: «رفتار معترضان نه مسئولانه است و نه میهن‌دوستانه. وقتی امنیت تانزانیا در میان باشد، جای بحث نیست؛ باید از همه ابزارهای امنیتی برای حفظ کشور استفاده کنیم.»
دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، از «استفاده احتمالی از خشونت» ابراز نگرانی کرد و خواستار «تحقیقی جامع و بی‌طرفانه» درباره همه ادعاها شد.
چارلز کیتیما، دبیر کنفرانس اسقف‌های کاتولیک در دارالسلام، به خبرگزاری فرانسه گفت تانزانیا به «رژیمی تمامیت‌خواه» تبدیل شده است. او افزود: «برای نخستین بار در کشور ما شاهد قتل‌عام مردم معترض هستیم.»
اتحادیه آفریقا نیز در بیانیه‌ای پیروزی حسن را تبریک گفت، اما رئیس آن، محمود علی یوسف، «از جان‌باختن انسان‌ها عمیقاً ابراز تأسف کرد».
زمینه سیاسی و انتقادها از حسن
سامیه حسن، سیاستمدار مسلمان ۶۵ ساله، در سال ۲۰۲۱ پس از مرگ ناگهانی رئیس‌جمهور وقت، جان ماگوفولی، به قدرت رسید. او در آغاز ریاست‌جمهوری‌اش به‌دلیل کاهش محدودیت‌های سیاسی مورد ستایش قرار گرفت، اما در سال‌های اخیر با بازداشت‌ها و ربایش‌های مخالفان و محدودیت آزادی رسانه‌ها به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفته است.
اپوزیسیون می‌گوید نتیجه انتخابات «ساختگی» است و خواستار «برگزاری انتخابات تازه» شده است. چادما در بیانیه‌ای نوشت: «هیچ انتخاباتی واقعی در تانزانیا برگزار نشده است. اعتراض‌های سراسری نشان می‌دهد شهروندان این روند معیوب را نمی‌پذیرند.»
اعلام مشارکت ۸۷ درصدی با حدود ۳۲ میلیون رأی، تردید ناظران را برانگیخته است، زیرا در انتخابات سال ۲۰۲۰، جان ماگوفولی تنها با ۱۲.۵ میلیون رأی و مشارکت کمتر از ۱۵ میلیون نفر پیروز شده بود.
