روزنامهٔ واشینگتنپست و شبکهٔ سیانان با استناد به اسناد دولت آمریکا گزارش دادند که نیکلاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، در نامههایی فوری به مسکو، پکن و تهران از آنها برای تقویت توان دفاعی و نظامی کشورش درخواست کمک کرده است.
براساس این گزارشها، این درخواستها شامل رادارهای پدافندی، قطعات و ارتقای جنگندهها، پهپادهای برد بلند، اخلالگرهای جیپیاس و حتی احتمالاً موشک است.
واشینگتن پست در گزارش خود که جمعه ۹ آبان منتشر شد، میگوید در اسناد درزکردهٔ دولت آمریکا آمده که مادورو این کمکها را برای مقابله با آنچه «تهاجم قریبالوقوع آمریکا» خوانده، ضروری دانسته است.
هنوز مشخص نیست روسیه، چین و ایران چه پاسخی به این درخواستهای جداگانه دادهاند.
طبق گزارش سیانان، مادورو در نامهاش به ولادیمیر پوتین خواستار نوسازی جنگندههای سوخو-۳۰، تعمیر سامانههای راداری و تحویل ۱۴ آتشبار موشکی جدید شده و طرحی سهساله برای تأمین مالی خریدها از طریق شرکت روسی «روستِک» ارائه داده است.
منابع آگاه به سیانان گفتهاند وزیر حملونقل ونزوئلا مأمور انتقال این پیام به کرملین شده است.
در نامهٔ دیگری، رئیسجمهور ونزوئلا از ایران خواسته پهپادهای شناسایی، اخلالگرهای جیپیاس و سایر تجهیزات جنگ الکترونیک در اختیار کاراکاس قرار دهد.
مادورو در نامهای به شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، نیز بر تسریع همکاریهای نظامی و دفاعی دوجانبه تأکید کرده است.
روابط ایران و ونزوئلا بر پایهٔ همسویی سیاسی در مخالفت با ایالات متحده، همکاریهای اقتصادی در حوزهٔ انرژی و نفت، مبادلات فناورانه و دفاعی، و توافقهای راهبردی بلندمدت استوار است که طی دو دههٔ گذشته با امضای اسناد همکاری و سفرهای متقابل مقامها، از جمله دیدار ابراهیم رئیسی (رئیسجمهور پیشین ایران) و نیکلاس مادورو در تهران و کاراکاس، به سطحی نزدیک به ائتلاف راهبردی ضدتحریم و ضدآمریکایی رسیده است.
واکنش روسیه و محدودیتهای کرملین
وزارت خارجهٔ روسیه در واکنش به این گزارشها گفت که از «دفاع ونزوئلا از حاکمیت ملیاش» حمایت میکند و آمادهٔ کمک به این «شریک در برابر تهدیدهای خارجی» است. بااینحال، کارشناسان به سیانان گفتهاند توان و تمایل روسیه برای کمک گسترده به مادورو بهدلیل جنگ اوکراین کاهش یافته است.
فرانسیسکو مونالدی، مدیر برنامهٔ انرژی آمریکای لاتین در دانشگاه رایس، گفته است شرکتهای روسی هنوز حدود ۱۱ درصد از تولید نفت ونزوئلا را در اختیار دارند و ماهانه حدود ۶۷ میلیون دلار درآمد از این کشور کسب میکنند، اما پروژههای جدید را متوقف کردهاند.
این تحولات همزمان است با افزایش حضور نظامی آمریکا در حوزهٔ کارائیب و گسترش عملیات ضدقاچاق مواد مخدر در منطقه.
ورود ناو هواپیمابر «یواساس جرالد آر. فورد» به آبهای نزدیک ونزوئلا باعث افزایش تنشها شده و گزارشها از کشته شدن دستکم ۶۱ نفر در عملیات دریایی اخیر آمریکا علیه مظنونان به قاچاق در آبهای ونزوئلا حکایت دارد.
با این حال، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، ۹ آبان در پاسخ به پرسش خبرنگاران در هواپیمای ریاستجمهوری دربارۀ گزارشهایی که میگفتند او در حال بررسی حمله به داخل ونزوئلا است، گفت: «نه».
هنوز روشن نیست که آیا ترامپ با این پاسخ هرگونه حمله در آینده را منتفی دانسته یا صرفاً گفته تصمیم نهایی هنوز گرفته نشده است.
تحلیلگران میگویند سقوط احتمالی دولت مادورو میتواند ضربهای راهبردی برای مسکو باشد، زیرا روسیه ممکن است یکی از معدود متحدان خود در آمریکای لاتین را از دست بدهد و نفوذ ژئوپولیتیکش در نیمکرهٔ غربی، از جمله بر کوبا، تضعیف شود.
در مقابل، دولت مادورو با تکیه بر روابط با روسیه، چین و ایران میکوشد جایگاه خود را در برابر فشارهای فزایندهٔ واشینگتن و تحریمهای بینالمللی حفظ کند.