ایالات متحده و چند کشور عربی و اسلامی، از جمله مصر، عربستان سعودی و ترکیه، از شورای امنیت سازمان ملل خواستند قطعنامۀ پیشنهادی آمریکا در حمایت از طرح صلح دونالد ترامپ برای غزه را سریعاً تصویب کند.
ایالات متحده، قطر، مصر، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، اندونزی، پاکستان، اردن و ترکیه روز جمعه ۲۳ آبان حمایت مشترک خود را از قطعنامۀ در حال بررسی در شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردند و افزودند که خواستار «تصویب سریع» آن هستند.
آمریکا هفته گذشته متن اولیۀ این قطعنامه را در شورای امنیت مطرح کرد؛ متنی که بر ادامۀ آتشبسی بنا شده که پس از دو سال جنگ میان اسرائیل و حماس برقرار شده و قرار است طرح صلح پیشنهادی دونالد ترامپ را رسمیت ببخشد و برخلاف نسخههای قبلی، به امکان تشکیل کشور آیندهٔ فلسطین نیز در آن اشاره شده است.
جنگی که در غزه، پس از حملهٔ حماس به اسرائیل در ۱۵ مهر ۱۴۰۳، آغاز شد و بیش از دو سال ادامه یافت، از خونینترین درگیریها میان اسرائیل و گروه افراطی حماس بود؛ گروهی که آمریکا و اتحادیۀ اروپا آن را تروریستی میدانند.
این جنگ مرگبار نهایتاً با مداخله و میانجیگیری فعال قطر، مصر و ایالات متحده سرانجام در مهرماه گذشته به آتشبسی منجر شد که شامل تبادل گروگانها و زندانیان و افزایش محدود کمکهای بشردوستانه بود.
با وجود این، مقامهای آمریکایی، اسرائیلی و سازمان ملل این آتشبس را «شکننده» توصیف کردهاند. گزارشهایی از نقضهای پراکنده و هشدار دربارۀ فروپاشی آن نیز منتشر شده و همین امر یکی از دلایل تلاش واشینگتن برای ایجاد چارچوب سیاسی جدید در قالب «طرح صلح ترامپ» عنوان میشود.
مفاد قطعنامۀ پیشنهادی آمریکا و پیشنویس روسیه
خبرگزاری فرانسه میگوید طبق پیشنویس قطعنامهای که این خبرگزاری آن را مشاهده کرده است، یک «شورای صلح» برای غزه بهعنوان نهادی انتقالی تشکیل میشود که دونالد ترامپ بهطور صوری و روی کاغذ ریاست آن را برعهده خواهد داشت و مأموریت آن تا پایان ۲۰۲۷ ادامه خواهد داشت.
این قطعنامه همچنین ایجاد «نیروی موقت بینالمللی برای ایجاد ثبات (ISF)» را مجاز میداند که همراه با اسرائیل، مصر و پلیس آموزشدیدۀ فلسطینی وظیفۀ تأمین امنیت مناطق مرزی و خلعسلاح غزه را برعهده خواهد داشت.
براساس این گزارش، برای نخستینبار در نسخههای اخیر پیشنویس، به امکان تشکیل کشور فلسطین نیز در این قطعنامه اشاره شده است.
همزمان روسیه نیز نسخهای از یک پیشنویس دیگر را میان اعضای شورا توزیع کرده است که در آن نه تشکیل شورای صلح و نه استقرار فوری نیروی بینالمللی را مجاز میداند.
براساس گزارشها، این متن تنها از دبیرکل سازمان ملل میخواهد گزارشی دربارۀ امکان استقرار یک نیروی ایجاد ثبات در غزه تهیه کند. همچنین در متن روسیه نامی از ترامپ برده نشده، اما از «ابتکاری که به آتشبس منجر شد» استقبال شده است.
مسکو میگوید پیشنویسش «اصل راهحل دو دولتی» را به رسمیت میشناسد؛ اصلی که بهگفتۀ روسیه «در متن آمریکا بهطور کافی مورد توجه قرار نگرفته است».
ایالات متحده هشدار داده است که رد پیشنویس پیشنهادی این کشور پیامدهای جدی برای چشمانداز صلح خواهد داشت.
مایک والتز، سفیر آمریکا در سازمان ملل، در مقالهای در واشنگتنپست نوشت: «هرگونه مخالفت با این قطعنامه یا حمایت از ادامۀ حکومت تروریستهای حماس است یا بازگشت به جنگ با اسرائیل، که درگیری دائمی را به منطقه و مردم آن تحمیل میکند.»
با وجود حمایت اولیه برخی اعضا از چارچوب کلی طرح صلح، منابع دیپلماتیک میگویند پرسشهایی درباره متن آمریکا وجود دارد، از جمله مربوط به فقدان سازوکار نظارتی شورای امنیت، نقش مبهم تشکیلات خودگردان فلسطینی در ساختار حکومتی آینده غزه و جزئیات عملیاتی مأموریت آیاساف.
قرار است شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه ۲۶ آبان دربارۀ قطعنامه آمریکا رأیگیری کند؛ رأیگیریای که میتواند مسیر ادامۀ آتشبس شکنندۀ غزه و آیندۀ سیاسی این باریکه در دوران پساجنگ را تعیین کند.