آتش‌سوزی جنگل‌های الیت مرزن‌آباد وارد بیست‌ویکمین روز شد. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست روز شنبه یکم آذر از ورود دو هواپیمای آبپاش و یک بالگرد و «هشت نیروی متخصص» از ترکیه خبر داد و مقامات دولتی اعلام کردند در صورت نیاز، از روسیه نیز برای مهار آتش‌سوزی درخواست کمک خواهند کرد.
همزمان برخی منابع محلی از تأخیر نهادهای دولتی در جدی گرفتن مسئله و سهل‌انگاری‌ها انتقاد کرده‌اند و برخی منابع نیز به روزنامۀ شرق گفته‌اند هنگام درخواست بالگرد در نخستین روزهای آتش‌سوزی، به «بزرگ کردن مسئله» متهم شده‌اند.
مهدی یونسی، استاندار مازندران، روز شنبه گفت: «تیم عملیاتی کشور ترکیه برای مهار آتش‌سوزی جنگل‌های چالوس وارد منطقه الیت مرزن‌آباد شد».
یونسی همچنین با اعلام این‌که حدود ۴۵۰ نفر نیروی کمکی از استان‌های مجاور نیز وارد منطقه شده‌اند، افزود اگر نیاز باشد، از روسیه نیز درخواست کمک خواهد شد.
پیشتر، محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی مسعود پزشکیان، شامگاه جمعه در شبکۀ ایکس نوشته بود «پیگیر آتش‌سوزی علف‌رازهای کوه‌های الیت منطقه چالوس هستیم» و افزود «به‌دلیل عدم مهار آتش و جهت جلوگیری از گسترش آتش به جنگل‌های اطراف، هماهنگی درخواست کمک سریع از کشورهای دوست انجام گرفت».
اشتباه تایپی معاون اجرایی رئیس‌جمهور و همچنین «علفزار» خطاب کردن جنگل چند میلیون ساله با واکنش گستردۀ کاربران در شبکۀ ایکس مواجه شد، اغلب مبنی بر این‌که مقامات دولتی در فهم اصل ماجرا هم دچار مشکل‌اند.
این در حالی است که متخصصان بوم‌شناسی و محیط زیست می‌گویند آن‌چه در جنگل‌های الیت در حال سوختن است، جایگزینی در مقیاس عمر انسان ندارد.
منصور سهرابی، متخصص بوم‌شناسی و محیط زیست، با اشاره به غیرقابل جایگزین بودن جنگل‌های هیرکانی نوشت: «هر ساعت تأخیر در خاموش کردن آتش به معنای از دست دادن بخشی از میراث سی‌میلیون‌سالۀ این سرزمین است.»
بعدازظهر شنبه رئیس ستاد مدیریت بحران کشور از «پیشرفت چشمگیر» عملیات مهار آتش‌سوزی خبر داد و گفت عملیات «در چهار جبهه آغاز شد و خوشبختانه در ضلع شرقی لکه‌گیری‌ها به خوبی انجام شده و در ضلع غربی نیز معبر ضد آتش ایجاد شده است».
شامگاه شنبه نیز هلال احمر مازندران اعلام کرد دست‌کم ۲۰۰ نفر از نیروهای مردمی و فعالان محیط زیست عصر شنبه با بالگرد به مناطق بالادست جنگل‌های الیت رسیدند، شب را در جنگل می‌مانند و از صبح یکشنبه پیمایش مسیر به سمت پایین‌دست آغاز می‌شود.
همزمان تمامی مسیرهای منتهی به عرصه‌های جنگلی و مرتعی شهرستان کلاردشت تا اطلاع بعدی مسدود اعلام شد و دهیاران نوشهر هم دستور گرفتند که همۀ مسیرهای منتهی به جنگل‌های این منطقه را تا اطلاع ثانوی مسدود کنند.
انتقادها از سهل‌انگاری‌ها
با این حال، انتقادها از سهل‌انگاری نهادهای دولتی و حکومتی در جدی گرفتن این آتش‌سوزی، هم در شبکه‌های اجتماعی و هم در برخی رسانه‌های داخل کشور، بالا گرفته است.
مقامات رسمی می‌گویند آتش‌سوزی جنگل‌های الیت چالوس که از دهم آبان آغاز شد، پس از چند روز مهار شد و «مرحلۀ دوم آتش‌سوزی از روز شنبۀ هفتۀ گذشته» شروع شد. اما فعالان محیط زیست و مردم محلی می‌گویند این آتش‌سوزی در سه هفتۀ اخیر به‌طور پیوسته ادامه داشته، دود ناشی از سوختن پیوسته بلند بوده و مهار نشده بوده است.
روزنامۀ شرق روز شنبه گزارشی منتشر کرد که در آن برخی منابع به شرط محفوظ بودن نام‌شان گفتند «قطعاً از طرف مدیران محیط زیست و منابع طبیعی سهل‌انگاری رخ داده است چون روز سوم آتش‌سوزی به آن‌ها گفته شد که نیاز به بالگرد است، اما در پاسخ گفتند شما دنبال تشویش اذهان عمومی هستید و دارید مسئله را بزرگ می‌کنید».
هادی کیادلیری، معاون سازمان محیط زیست، هم ۲۰ روزه بودن آتش‌سوزی جنگل الیت را تأیید کرده و گفته است «هر دفعه گزارش شد، آمدند خاموش کردند، ولی چون این آتش در میان لاش‌برگ‌ها است، به حالت مخفی می‌ماند و با وزش باد شعله می‌گیرد. ممکن است آتش دیده نشود، اما وجود داشته باشد».
یک منبع محلی جزئیات ماجرا را این‌گونه توضیح داده است که در نخستین روزهای آتش‌سوزی، تیم‌های اطفای حریق پنج ساعت پیاده‌روی کردند تا به نقطۀ آتش‌سوزی برسند و ۹۰ درصد آتش را طی سه روز خاموش کردند. به‌گفتۀ این منبع محلی، تنها یک صخره باقی مانده بود که داوطلبان امکان صعود از آن را نداشتند و نخستین درخواست هلی‌کوپتر در همین زمان اعلام شد که پاسخ آن منفی بود. تا چندین ساعت هیچ دودی دیده نشد اما بعدازظهر همان روز دود دوباره بالا گرفت تا این‌که روز شنبه ۲۴ آبان باد شدیدی وزید و آتش را شعله‌ور کرد.
رادیوفردا مستقلاً قادر به تأیید این جزئیات نیست، اما در روزهای اخیر موضوع ادامه‌دار بودن دود ناشی از آتش پنهان در منطقه به‌طور مکرر از سوی منابع محلی و فعالان محیط زیست تأیید شده است.
تصاویر منتشرشده از شب‌ها و روزهای اخیر دشواری وضعیت و تلاش چشمگیر نیروهای امدادی و داوطلب برای مقابله با آتش را نشان می‌دهد.
گرمای هوا از یک سو و سخت‌گذر بودن منطقه و همچنین انباشت برگ و لاشۀ درختان خشک‌شده از عوامل گسترش و ادامه‌دار شدن آتش‌سوزی عنوان شده است.
به‌گفتۀ سخنگوی دولت در روز شنبه، عملیات مهار آتش‌سوزی با هشت بالگرد و هواپیماهای آبپاش ایلوشین و با همکاری نیروهای امدادی و داوطلب در حال انجام است. استانداری مازندران ابراز امیدواری کرده است که عملیات شبانه تا صبح یکشنبه «با موفقیت انجام شود و خبر پایان عملیات اطفا» اعلام گردد.
جنگل‌های هیرکانی، که حدود ۶۶۰ هزار هکتار آن در مازندران واقع است، از کهن‌ترین زیست‌بوم‌های جهان و میراثی ثبت‌شده در فهرست جهانی یونسکو است که نوار سبزی از سواحل جنوبی دریای خزر را در بر می‌گیرد و بیش از ۴۰ میلیون سال قدمت دارد.
این جنگل‌ها که تنها بازمانده‌های جنگل‌های پهن‌برگ دوران سوم زمین‌شناسی به‌شمار می‌روند، پناهگاه هزاران گونۀ گیاهی و جانوری نادر هستند و نقشی حیاتی در تنظیم اقلیم، تولید اکسیژن، حفظ منابع آب، جلوگیری از فرسایش خاک و پایداری محیط زیست شمال ایران ایفا می‌کنند.
