رشد بی‌سابقهٔ مراکز داده در سراسر جهان، در پی افزایش برون‌سپاری ذخیره‌سازی اطلاعات توسط شرکت‌ها و استفادهٔ روزافزون از هوش مصنوعی، چالش بزرگی برای این صنعت به‌وجود آورده است: چطور می‌توان سیستم‌ها را خنک نگه داشت؟
اختلالی که روز پنج‌شنبه ششم آذر در بزرگ‌ترین اپراتور بورس جهان، گروه سی‌ام‌ئی، رخ داد و باعث توقف معاملات در سکوی محبوب ارزی آن و نیز معاملات آتی ارز، کالا، اوراق خزانه و سهام شد، بار دیگر مسئله داغ شدن مراکز داده را در کانون توجه قرار داده است.
دلیل این اتفاق بروز مشکل در سیستم خنک‌کنندهٔ مراکز دادهٔ شرکت سایرس‌وان بود که دفتر مرکزی آن در دالاس قرار دارد و بیش از ۵۵ مرکز در آمریکا، اروپا و ژاپن را مدیریت می‌کند.
این شرکت روز جمعه اعلام کرد تیم‌های فنی‌اش در مرکز دادهٔ نزدیک شیکاگو مشغول کار هستند تا سیستم خنک‌کننده را دوباره فعال کنند.
منبع گرما چیست؟
سرورهای قدرتمند هوش مصنوعی و فضای ابری برای پردازش داده‌ها انرژی بسیار زیادی مصرف می‌کنند و در نتیجه گرمای زیادی تولید می‌شود. سیستم‌های خنک‌کنندهٔ سنتی مبتنی بر هوا اغلب توان کنترل مؤثر این گرما را ندارند.
مراکز داده از ردیف‌هایی از سرورها تشکیل شده‌اند که دائماً روشن‌اند و برق مصرف می‌کنند. هرچه دمای آن‌ها بالا برود، نیاز به خنک‌سازی پیوسته بیشتر می‌شود.
تراشه‌های داخل این مراکزِ داده باید در دمای خاصی باقی بمانند؛ در غیر این صورت یا دچار نقص عملکرد می‌شوند یا به‌طور کامل خاموش می‌شوند.
اپراتورهای مراکز داده چه راه‌حل‌هایی دارند؟
بسیاری از مراکز داده به جای سیستم‌های خنک‌کننده با هوا، به استفاده از آب یا مایعات ویژه روی آورده‌اند، چرا که خنک‌سازی با مایع تا سه هزار برابر کارآمدتر از هوا در انتقال حرارت است.
با این حال، این روش چالش‌های خاص خود را دارد؛ از خطر نشت و خوردگی گرفته تا نیاز به نگهداری تخصصی و مصرف بالای آب.
برخی شرکت‌ها در تلاش‌اند مصرف مایعات خنک‌کننده را به حداقل برسانند. مایکروسافت سال گذشته طراحی جدیدی از مرکز داده معرفی کرد که برای خنک‌سازی هیچ آبی مصرف نمی‌کند.
به‌گفتهٔ این شرکت، در این فناوری، آب در یک چرخهٔ بسته بین سرورها و سردکن‌ها جریان دارد و گرما را بدون نیاز به منبع تازه رفع می‌کند.
همچنین سیستم‌هایی وجود دارند که می‌توانند گرمای تولیدشده در مراکز داده را بازیابی و دوباره استفاده کنند.
قطعی‌های ناشی از مشکل خنک‌سازی چقدر رایج است؟
دنیل میوتن، یکی از مدیران بخش زیرساخت، انرژی و منابع طبیعی در یک شرکت حقوقی شناخته‌شده، می‌گوید در کل، قطعی در مراکز داده «بسیار نادر» است، چون طبق قرارداد، اپراتورها موظف‌اند تقریباً همیشه سیستم‌ها را آنلاین نگه دارند.
او تأکید می‌کند که «گاهی باید بیش از ۹۹.۹۹ درصد از زمان فعال باشید».
در حالی که قطعی‌ها به طور کلی کم پیش می‌آید، مواردی که مستقیماً به سیستم‌های خنک‌کننده مربوط می‌شود «حتی نادرتر است». او می‌گوید: «بیشتر مشکلاتی که می‌شنوم، مربوط به برق است نه خنک‌سازی.»
موجی از سرمایه‌گذاری در فناوری خنک‌سازی مراکز داده
افزایش تقاضای جهانی برای مراکز داده، موجی از معاملات و سرمایه‌گذاری‌ها را در این صنعت به‌راه انداخته است، زیرا شرکت‌ها برای توسعه ظرفیت موردنیاز جهت پاسخ به رشد مصرف انرژی و نیاز به خنک‌سازی رقابت می‌کنند.
کارشناسان می‌گویند تا ۴۰ درصد از کل انرژی مصرفی در مراکز داده صرف خنک نگه داشتن آن‌ها می‌شود؛ حوزه‌ای که خود به صنعتی بزرگ تبدیل شده است.
اخیراً شرکت ایتون که یک شرکت چندملیتی آمریکایی در زمینه مدیریت انرژی و تولید تجهیزات الکتریکی و صنعتی است، اعلام کرد که بخش حرارتی یک شرکت بزرگ صنعتی آمریکایی فعال در فناوری‌های حرارتی، مدیریت انرژی، و عایق‌سازی صنعتی را به ارزش ۹.۵ میلیارد دلار خریداری می‌کند. این اقدام نوعی پاسخ به افزایش تقاضای ناشی از هوش مصنوعی ارزیابی شده است.
شرکت ورتیو هم که یک شرکت آمریکایی فعال در حوزه‌ی زیرساخت‌های حیاتی دیجیتال و انرژی است، قراردادی یک میلیارد دلاری برای خرید شرکت پِرج‌رایت امضا کرده تا خدمات خنک‌سازی مایع خود را گسترش دهد. پرج‌رایت از شرکت‌های مشهور ارائه‌دهندهٔ خدمات تخصصی پاک‌سازی، تخلیه و تصفیهٔ مایعات در سیستم‌های خنک‌سازی مایع مراکز داده و تأسیسات صنعتی است.
