وزیران امور خارجه ترکیه و ارمنستان روز شنبه با امضای توافقنامه‌ای راه را برای عادی سازی روابط دو کشور پس از حدود یک قرن تنش هموار کردند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس در مراسم امضای این موافقتنامه وزیران خارجه ایالات متحده، روسیه و فرانسه نیز حضور داشتند.
امضای این موافقتنامه راه را برای عادی سازی روابط میان دو کشور ترکیه و جمهوری ارمنستان هموار می‌کند.
به موجب این موافقتنامه که با میانجی‌‌گری سوییس به امضا رسیده است، دو کشور قرار است، روابط دیپلماتیک را از سر گرفته و ظرف دو ماه مرزهای خود را به روی یکدیگر باز کنند.
هر چند در موافقتنامه روز شنبه گفت و گوهای بیشتر میان دو کشور پیش‌بینی شده است، با این حال در متن این موافقتنامه تنها اشاره کوتاهی به ریشه اصلی اختلاف میان دو کشور شده است.
ریشه‌های تنش در روابط میان ترکیه و ارمنستان به رویدادهای اوایل قرن بیستم و ماجرای «نسل کشی ارامنه» مربوط می‌شود.
در سال‌های پایانی جنگ جهانی اول شمار زیادی از ارامنه از مناطق تحت سیطره امپراتوری عثمانی رانده و عده زیادی از آنها نیز کشته شدند.
بر اساس اعلام منابع ارمنی حدود یک و نیم میلیون نفر از ارامنه در جریان آنچه که توسط برخی «نخستین نسل کشی» قرن بیستم خوانده می‌شود،جان خود را از دست دادند.
این در حالی است که ترکیه ضمن «مبالغه آمیز» خواندن این رقم، ماجرای کشتار ارامنه را با رویدادهای داخلی پیش از فروپاشی امپراتوری عثمانی در اوایل قرن بیستم مرتبط می‌داند و از پذیرش مسئولیت آن سرباز می‌زند.
علاوه بر این، ترکیه و ارمنستان در مورد آینده منطقه قره‌باغ نیز با هم اختلاف نظر دارند. ترکیه از موضع جمهوری آذربایجان در خصوص مالکیت بر این منطقه حمایت می‌کند. هر چند منطقه قره‌باغ در میان قلمرو جمهوری آذربایجان محصور است، اما اکثریت ساکنان آن را ارامنه تشکیل می‌دهند.
در حالی که ارمنستان و ترکیه با امضای موافقتنامه زوریخ به سوی عادی سازی روابط حرکت کرده‌اند، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در جریان دیدار خود از باکو در اردیبهشت ماه سال جاری گفته بود، ترکیه تا زمان خروج نیروهای ارمنستان از منطقه قره باغ، مرز خود را با آن کشور باز نخواهد کرد.
در سال ۱۹۹۳ و به دنبال تصرف منطقه قره‌باغ توسط ارتش ارمنستان، ترکیه برای نشان دادن همبستگی با جمهوری آذربایجان مرزهای خود را با ارمنستان را بست.
از سوی دیگر در حالی که حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه از امضای موافقتنامه با ارمنستان و عادی سازی روابط با این کشور دفاع کرده و آن را اقدامی در راستای منافع ترکیه برشمرده است، حزب مردم ترکیه دولت را به کوتاه آمدن در برابر ارمنستان متهم کرده است.
یکی از رهبران این حزب در این باره گفته است، چنانچه ارمنستان به دنبال بهبود روابط با ترکیه است، باید « به اشغال منطقه قره‌باغ پایان دهد.»
در ایروان پایتخت ارمنستان نیز روز جمعه هزاران نفر در اعتراض به امضای این موافقتنامه با ترکیه دست به اعتراض زده بودند.
تلاش برای عادی سازی روابط میان ترکیه و ارمنسان از سپتامبر سال گذشته میلادی و به دنبال سفر عبدالله گل رییس جمهوری ترکیه به ایروان وارد مرحله تازه‌ای شده بود.
هر چند ترکیه از جمله نخستین کشورهایی بود که استقلال جمهوری ارمنستان را در سال ۱۹۹۱ به رسمیت شناخت، اما دو کشور هیچ گاه روابط دیپلماتیک نداشته‌اند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس در مراسم امضای این موافقتنامه وزیران خارجه ایالات متحده، روسیه و فرانسه نیز حضور داشتند.
امضای این موافقتنامه راه را برای عادی سازی روابط میان دو کشور ترکیه و جمهوری ارمنستان هموار می‌کند.
بیشتر بخوانید:
هر چند در موافقتنامه روز شنبه گفت و گوهای بیشتر میان دو کشور پیش‌بینی شده است، با این حال در متن این موافقتنامه تنها اشاره کوتاهی به ریشه اصلی اختلاف میان دو کشور شده است.
ریشه‌های تنش در روابط میان ترکیه و ارمنستان به رویدادهای اوایل قرن بیستم و ماجرای «نسل کشی ارامنه» مربوط می‌شود.
در سال‌های پایانی جنگ جهانی اول شمار زیادی از ارامنه از مناطق تحت سیطره امپراتوری عثمانی رانده و عده زیادی از آنها نیز کشته شدند.
بر اساس اعلام منابع ارمنی حدود یک و نیم میلیون نفر از ارامنه در جریان آنچه که توسط برخی «نخستین نسل کشی» قرن بیستم خوانده می‌شود،جان خود را از دست دادند.
این در حالی است که ترکیه ضمن «مبالغه آمیز» خواندن این رقم، ماجرای کشتار ارامنه را با رویدادهای داخلی پیش از فروپاشی امپراتوری عثمانی در اوایل قرن بیستم مرتبط می‌داند و از پذیرش مسئولیت آن سرباز می‌زند.
علاوه بر این، ترکیه و ارمنستان در مورد آینده منطقه قره‌باغ نیز با هم اختلاف نظر دارند. ترکیه از موضع جمهوری آذربایجان در خصوص مالکیت بر این منطقه حمایت می‌کند. هر چند منطقه قره‌باغ در میان قلمرو جمهوری آذربایجان محصور است، اما اکثریت ساکنان آن را ارامنه تشکیل می‌دهند.
در حالی که ارمنستان و ترکیه با امضای موافقتنامه زوریخ به سوی عادی سازی روابط حرکت کرده‌اند، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در جریان دیدار خود از باکو در اردیبهشت ماه سال جاری گفته بود، ترکیه تا زمان خروج نیروهای ارمنستان از منطقه قره باغ، مرز خود را با آن کشور باز نخواهد کرد.
در سال ۱۹۹۳ و به دنبال تصرف منطقه قره‌باغ توسط ارتش ارمنستان، ترکیه برای نشان دادن همبستگی با جمهوری آذربایجان مرزهای خود را با ارمنستان را بست.
از سوی دیگر در حالی که حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه از امضای موافقتنامه با ارمنستان و عادی سازی روابط با این کشور دفاع کرده و آن را اقدامی در راستای منافع ترکیه برشمرده است، حزب مردم ترکیه دولت را به کوتاه آمدن در برابر ارمنستان متهم کرده است.
یکی از رهبران این حزب در این باره گفته است، چنانچه ارمنستان به دنبال بهبود روابط با ترکیه است، باید « به اشغال منطقه قره‌باغ پایان دهد.»
در ایروان پایتخت ارمنستان نیز روز جمعه هزاران نفر در اعتراض به امضای این موافقتنامه با ترکیه دست به اعتراض زده بودند.
تلاش برای عادی سازی روابط میان ترکیه و ارمنسان از سپتامبر سال گذشته میلادی و به دنبال سفر عبدالله گل رییس جمهوری ترکیه به ایروان وارد مرحله تازه‌ای شده بود.
هر چند ترکیه از جمله نخستین کشورهایی بود که استقلال جمهوری ارمنستان را در سال ۱۹۹۱ به رسمیت شناخت، اما دو کشور هیچ گاه روابط دیپلماتیک نداشته‌اند.
