در روزهای اخير در سايت يوتيوب، فليم ويديويی دو بخش از دو سخنرانی حسن نصر الله دبير کل حزب الله لبنان منتشر شده که واکنش هايی متفاوتی را در ايران در پی داشت.
برخی در صحت فيلم ويديوی منتشر شده شک کردند و دليل آن ها نيز هماهنگ نبودن صدا و تصوير در بخش اول آن است. فيلم منتشر شده به طور کامل صحت دارد و می توان اصل سخنرانی ها را نيز در در سايت شبکه تلويزيونی «المنار» وابسته به حزب الله پيدا کرد.
زمان سخنرانی ها
با وجود اين که هر دو سخنرانی باز می گردد به پس از برگزاری انتخابات رياست جمهوری سال گذشته ايران، اما نصر الله تنها در سخنرانی دوم حوادث پس از انتخابات ايران را محور بخشی از صحبت خود قرار داده که در مقطع منتشر شده از سخنرانی آمده است.
بخش اول فيلم ويدويی بر می گردد به سخنرانی نصر الله در تاريخ ۱۷ ژوئن ۲۰۰۹ (۲۷ خرداد ۱۳۸۸) که به مناسبت برگزاری انتخابات رياست جمهوری سال پارلمانی لبنان ايراد شده است. در اين انتخابات حزب الله و هوادارانش (اپوزيسيون لبنان) شکست خوردند.
او به انتقاد از برخی از مسايل پيش آمده در انتخابات پرداخت و به ويژه آن چه در اين ويديو، به انتقاد نصر الله از «تخريب چهره حزب الله و همپيمانانش» مربوط می شود.
رقيبان حزب الله نيز در تبليغات خود تاکيد می کردند پيروزی اپوزيسيون در انتخابات چهره عربی لبنان را تهديد می کند. البته اين سخن را به طور مشخص «پطر نصر الله صفير» رهبر مارونی های لبنان مطرح می کند. البته اين سخن اشاره ای است به حمايت جمهوری اسلامی ايران از حزب الله لبنان و تصاويری که حزب الله در مناطق خود از آيت الله خمينی و آيت الله خامنه ای به عنوان رهبران خود نصب می کنند. سخنان نصر الله درباره تبعيت از ولايت فقيه نيز در اين مساله مزيد بر علت شده است.
چند جمله
نصر الله در سخنرانی خود درباره وجهه عربی لبنان اين سوال را مطرح کرده که «لبنانی ها در اپوزيسيون عرب هستند يا نه؟» و سپس به بزرگترين حاميان منطقه ای حزب الله که سوريه و ايران هستند اشاره کرده و می گويد: «اگر منظور سوريه بود، سوريه عربی است.» سپس اين بخش از سخنرانی که در ويديوی منتشر شده ديده می شود آمده که افزوده است: «شايد منظور، ايران باشد اما در ايران امروز چيزی به نام پارسی سازی يا تمدن پارسی پيدا نمی شود. آنچه در ايران هست تمدن اسلامی است. آنچه در ايران هست دين محمد عرب هاشمی مکی قريشی تهامی است و بنيانگذار جمهوری اسلامی جد اندر جد و فرزند پيامبر خدا محمد است که درود خداوند بر او و خاندانش باد. امروز رهبر در جمهوری اسلامی، امام سيد خامنه ای قريشی هاشمی، فرزند پيامبر خدا و فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه زهراست که عرب بودند. شايد منظور ايران باشد.»
دبير کل حزب الله سپس می گويد که قصد پرداختن مفصل به اين بحث را ندارد اما می خواهد حقيقت سخنان پطر را بداند که بايد دغدغه های برای حفظ وجهه عربی لبنان جدی گرفته شود.
اما بخش دوم فيلم ويديويی منتشره شده مربوط است به سخنرانی نصر الله در تاريخ ۱۴ آگوست ۲۰۰۹ (۲۳ مرداد ۱۳۸۸) که به در جنشی به مناسبت «جشن پيروزی» به مناسبت مرور ۳ سال از جنگ ۳۳ روزه حزب الله و اسرائيل ايراد شده است.
اين سخنرانی نصر الله به دو بخش «اوضاع داخلی لبنان» و «تهديد های خارجی» تقسيم می شود. در بخش مربوط به تهديدهای خارجی، نصر الله به موضوع تهديدهای اسرائيل عليه لبنان و حزب الله اشاره می کند.
او در اين بخش می گويد که دشمنان حزب الله به فروپاشيدن نظام های حامی مقاومت در منطقه اميد بسته اند، ابتدا به سقوط نظام حاکم در سوريه اميد بسته بودند (اشاره به فشارهای بين المللی که پس از ترور رفيق حريری نخست وزير اسبق لبنان بر سوريه وارد آمد) که سوريه قدرتمند از اين بحران خارج شد.
سپس اين بخش که در بخش دوم فيلم ويديويی مشاهده می شود آمده است:
«در چند هفته اخير، بعضيها رويای پايان انقلاب اسلامی و سرنگونی نظام جمهوری اسلامی را در ايران در سر پروراندند اما اين روياها سراب است. اين ايرانی که بسياری در دنيا رخدادهای اخيرش را بزرگنمايی کردند، من امروز به شما تأکيد می کنم که اين ايران، نظام و حکومت و مردم و نخبگانش به برکت وجود رهبری حکيم، شجاع، رحيم، مدير و مدبر، رهبری تاريخی که جناب امام سيد خامنه ای (سايه اش مستدام باد)، و به برکت حضور تاريخی سی ساله مردم، امروز نيرومندتر از پيش از بحران خارج شده و همين گونه که هست خواهد ماند.»
دلايل سخنان نصر الله
بسياری از دولت های عربی و مخالفان حزب الله در جهان عرب، اين حزب را ابزار دست جمهوری اسلامی ايران می دانند که به جز اهداف سياسی به دنبال حاکم کردن فرهنگ فارسی در مقابل فرهنگ عربی است.
چه حزب الله در پی پياده کردن فرهنگ فارسی باشد چه نباشد، چنين تبليغی در جهان عرب به ضرر چهره اين حزب است و باعث می شود تلاش های حزب الله نه به سود لبنان بلکه به سود نظام جمهوری اسلامی ايران دانسته شود. به علاوه اين سخن گفتن سران حزب الله از تبعيت از ولايت فقيه نيز مزيد بر علت است.
اخيرا ويدويی از سخنان نصر الله در زمان رهبری آيت الله خمينی در ايران در يوتيوب منتشر شده که در جهان عرب پر سر و صدا بود. در اين ويديو نصر الله در سخنانی حزب الله را تابع محض ولی فقيه که دستورهای او الزام آور است معرفی می کند. او در پاسخ به سوالی که مصالح لبنان را رهبران مذهبی لبنان بهتر تشخيص می دهند يا سران ايران، می گويد: «امام خمينی بهتر تشخيص می دهد.»
از همين رو نصر الله و ديگر رهبران حزب الله بارها بر «عربيت» خود تاکيد کرده اند. اما با توجه به اين که بزرگترين پشتيبان حزب الله «جمهوری اسلامی» است و مسئولان ايرانی پس از انتخابات در تشکيل حزب الله دست داشته اند، به نظر می رسد حزب الله با اين سخنان خواسته است کمی از بار اتهام های رقيبان خود بکاهد.
اما بخش دوم فيلم ويدويی به صراحت درباره مسايل پس از انتخابات رياست جمهوری ايران است. حسن نصر الله کمتر در اين باره سخن رانده است. اما همانگونه که اشاره شد، حزب الله برای ايستادگی خود به کمک های جمهوری اسلامی ايران نياز دارد. پس به طور طبيعی از آن چه که پس از انتخابات سال گذشته ايران رخ داد نگران بود.
نصر الله دو بار به صراحت درباره حوادث پس از انتخابات ايران سخن گفته است؛ يکی در سخنرانی ۲۳ مرداد خود که به صراحت نشان داد حزب الله از تغيير ريشه ای در ايران در اثر حوادث پس از انتخابات و از ميان برداشته شدن نهادی به نام «ولاين فقيه» نگران بوده است.
دوم، پيش از سفر اخير محمود احمدی نژاد به لبنان که باز هم تعريضی به حوادث پس از انتخابات رياست جمهوری سال گذشته ايران داد و دوره رياست جمهوری احمدی نژاد را دوره ای دانست که حزب الله از بيشترين کمک های جمهوری اسلامی برخوردار بود. بر مبنای اين سخنان نصر الله و اشاره او به کمک های نقدی و سخاوتمندانه دولت ايران در زمان رياست جمهوری احمدی نژاد که به گفته او بيش از هر زمان ديگری بوده، به نظر می رسد به طور طبيعی حزب الله ادامه رياست جمهوری احمدی نژاد در ايران را به سود خود می داند.
زمان بندی انتشار ويديو
اين که چه کسانی اين فيلم ويدويی را در اين مقطع زمانی و با اين ترکيب خاص منتشر کرده اند، مشخص نيست. اما در اين باره دو احتمال وجود دارد که اين توسط هواداران يا مخالفان حزب الله منتشر شده است.
چنانچه فيلم ويديويی توسط هوادران حزب الله منتشر شده باشد، به نظر می رسد که به دنبال کارکرد داخلی اين سخنان باشند و به وسيله آن می خواستند اتهام «فارس» بودن حزب الله و تلاش آن برای تغيير چهره لبنان از کشوری عربی به کشوری فارسی را دور کنند.
اين اقدام در اين مقطع زمانی به دو دليل می تواند صورت گرفته باشد؛ اول اين که سفر احمدی نژاد به لبنان که با استقبال گسترده هوادار حزب الله همراه بود، برای چند روز چهره لبنان را «فارسی» کرد. در همه جا می شد تابلوهای نوشته شده به زبان فارسی را ديد. سرودهای انقلابی ايران از تلويزيون های وابسته به حزب الله و جنبش امل پخش می شدند و از لبنانی های حاضر در مراسم استقبال می خواستند به زبان فارسی به احمدی نژاد خوش آمد گويی کنند، گروه سرود وابسته به حزب الله در زمان حضور احمدی نژاد در مراسم مردمی در بيروت و جنوب لبنان سرودهايی با زبان فارسی اجرا کرد و حتی حسن نصر الله نيز در سخنارنی خوش آمد گويی خود به نصر الله به زبان فارسی با احمدی نژاد تعارف کرد. اين فضا باعث شد متهم شدن حزب الله به تلاش برای فارسی کردن لبنان پر رنگ تر شود.
دوم، سخنانی است که احمدی نژاد اخيرا درباره اسلام ايرانی گفته است. اين سخنان و همچنين سخنان مشابه اسفنديار رحيم مشايی رييس دفتر احمدی نژاد، بازتاب وسيع و منفی در جهان عرب داشته است تا جايی که متحدان ايران را زير سوال برد که نه در پی اسلام حقيقی بلکه در پی اسلام ايرانی هستند.
اما چنانچه اين فيلم ويدويی به وسيله مخالفان حزب الله صورت گرفته باشد، به نظر می رسد در پی دو هدف بوده اند. اولی باز می گردد به تنش هايی که هم اکنون در لبنان وجود دارد و زمزمه هايی که از احتمال کودتای نظامی حزب الله وجود دارد در صورتی که دادگاه بين المللی اين حزب الله به دست داشتن در ترور نصر الله متهم کند.
پس از طريق اين ويديو می توان وانمود کرد که حزب الله هيچ اقدامی را جز با دستور رهبر ايران انجام نمی دهد و در صورت انجام کودتا، اين ايران است که لبنان را به وسيله عوامل خود اشغال کرده است.
اما هدف دوم می تواند مخاطب قرار دادن افکار عمومی در ايران باشد. اين سخن که در ايران «چيزی به اسم تمدن پارسی يافت نمی شود» می تواند اکثريت ايرانيان حتی کسانی که طرفدار حمايت جمهوری اسلامی از حزب الله هستند را برآشوبد. بسياری از ايرانيان سيد هستند اما خود را عرب نمی دانند بلکه به فارس بودن خود افتخار می کنند، همانگونه که نه آيت الله خمينی و نه آيت الله خامنه ای خود را عرب دانسته اند.
اما هر احتمال درست باشد، تاثير اين ويديو نشان از آن است که اگر چه ايران هم اکنون بزرگترين پشتيبان حزب الله لبنان است، اما اين حمايت در همين حال پاشنه آشيل و نقطه آسيب پذيری اين حزب است.
برخی در صحت فيلم ويديوی منتشر شده شک کردند و دليل آن ها نيز هماهنگ نبودن صدا و تصوير در بخش اول آن است. فيلم منتشر شده به طور کامل صحت دارد و می توان اصل سخنرانی ها را نيز در در سايت شبکه تلويزيونی «المنار» وابسته به حزب الله پيدا کرد.
زمان سخنرانی ها
با وجود اين که هر دو سخنرانی باز می گردد به پس از برگزاری انتخابات رياست جمهوری سال گذشته ايران، اما نصر الله تنها در سخنرانی دوم حوادث پس از انتخابات ايران را محور بخشی از صحبت خود قرار داده که در مقطع منتشر شده از سخنرانی آمده است.
بخش اول فيلم ويدويی بر می گردد به سخنرانی نصر الله در تاريخ ۱۷ ژوئن ۲۰۰۹ (۲۷ خرداد ۱۳۸۸) که به مناسبت برگزاری انتخابات رياست جمهوری سال پارلمانی لبنان ايراد شده است. در اين انتخابات حزب الله و هوادارانش (اپوزيسيون لبنان) شکست خوردند.
او به انتقاد از برخی از مسايل پيش آمده در انتخابات پرداخت و به ويژه آن چه در اين ويديو، به انتقاد نصر الله از «تخريب چهره حزب الله و همپيمانانش» مربوط می شود.
رقيبان حزب الله نيز در تبليغات خود تاکيد می کردند پيروزی اپوزيسيون در انتخابات چهره عربی لبنان را تهديد می کند. البته اين سخن را به طور مشخص «پطر نصر الله صفير» رهبر مارونی های لبنان مطرح می کند. البته اين سخن اشاره ای است به حمايت جمهوری اسلامی ايران از حزب الله لبنان و تصاويری که حزب الله در مناطق خود از آيت الله خمينی و آيت الله خامنه ای به عنوان رهبران خود نصب می کنند. سخنان نصر الله درباره تبعيت از ولايت فقيه نيز در اين مساله مزيد بر علت شده است.
چند جمله
نصر الله در سخنرانی خود درباره وجهه عربی لبنان اين سوال را مطرح کرده که «لبنانی ها در اپوزيسيون عرب هستند يا نه؟» و سپس به بزرگترين حاميان منطقه ای حزب الله که سوريه و ايران هستند اشاره کرده و می گويد: «اگر منظور سوريه بود، سوريه عربی است.» سپس اين بخش از سخنرانی که در ويديوی منتشر شده ديده می شود آمده که افزوده است: «شايد منظور، ايران باشد اما در ايران امروز چيزی به نام پارسی سازی يا تمدن پارسی پيدا نمی شود. آنچه در ايران هست تمدن اسلامی است. آنچه در ايران هست دين محمد عرب هاشمی مکی قريشی تهامی است و بنيانگذار جمهوری اسلامی جد اندر جد و فرزند پيامبر خدا محمد است که درود خداوند بر او و خاندانش باد. امروز رهبر در جمهوری اسلامی، امام سيد خامنه ای قريشی هاشمی، فرزند پيامبر خدا و فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه زهراست که عرب بودند. شايد منظور ايران باشد.»
دبير کل حزب الله سپس می گويد که قصد پرداختن مفصل به اين بحث را ندارد اما می خواهد حقيقت سخنان پطر را بداند که بايد دغدغه های برای حفظ وجهه عربی لبنان جدی گرفته شود.
اما بخش دوم فيلم ويديويی منتشره شده مربوط است به سخنرانی نصر الله در تاريخ ۱۴ آگوست ۲۰۰۹ (۲۳ مرداد ۱۳۸۸) که به در جنشی به مناسبت «جشن پيروزی» به مناسبت مرور ۳ سال از جنگ ۳۳ روزه حزب الله و اسرائيل ايراد شده است.
اين سخنرانی نصر الله به دو بخش «اوضاع داخلی لبنان» و «تهديد های خارجی» تقسيم می شود. در بخش مربوط به تهديدهای خارجی، نصر الله به موضوع تهديدهای اسرائيل عليه لبنان و حزب الله اشاره می کند.
او در اين بخش می گويد که دشمنان حزب الله به فروپاشيدن نظام های حامی مقاومت در منطقه اميد بسته اند، ابتدا به سقوط نظام حاکم در سوريه اميد بسته بودند (اشاره به فشارهای بين المللی که پس از ترور رفيق حريری نخست وزير اسبق لبنان بر سوريه وارد آمد) که سوريه قدرتمند از اين بحران خارج شد.
سپس اين بخش که در بخش دوم فيلم ويديويی مشاهده می شود آمده است:
«در چند هفته اخير، بعضيها رويای پايان انقلاب اسلامی و سرنگونی نظام جمهوری اسلامی را در ايران در سر پروراندند اما اين روياها سراب است. اين ايرانی که بسياری در دنيا رخدادهای اخيرش را بزرگنمايی کردند، من امروز به شما تأکيد می کنم که اين ايران، نظام و حکومت و مردم و نخبگانش به برکت وجود رهبری حکيم، شجاع، رحيم، مدير و مدبر، رهبری تاريخی که جناب امام سيد خامنه ای (سايه اش مستدام باد)، و به برکت حضور تاريخی سی ساله مردم، امروز نيرومندتر از پيش از بحران خارج شده و همين گونه که هست خواهد ماند.»
دلايل سخنان نصر الله
بسياری از دولت های عربی و مخالفان حزب الله در جهان عرب، اين حزب را ابزار دست جمهوری اسلامی ايران می دانند که به جز اهداف سياسی به دنبال حاکم کردن فرهنگ فارسی در مقابل فرهنگ عربی است.
چه حزب الله در پی پياده کردن فرهنگ فارسی باشد چه نباشد، چنين تبليغی در جهان عرب به ضرر چهره اين حزب است و باعث می شود تلاش های حزب الله نه به سود لبنان بلکه به سود نظام جمهوری اسلامی ايران دانسته شود. به علاوه اين سخن گفتن سران حزب الله از تبعيت از ولايت فقيه نيز مزيد بر علت است.
اخيرا ويدويی از سخنان نصر الله در زمان رهبری آيت الله خمينی در ايران در يوتيوب منتشر شده که در جهان عرب پر سر و صدا بود. در اين ويديو نصر الله در سخنانی حزب الله را تابع محض ولی فقيه که دستورهای او الزام آور است معرفی می کند. او در پاسخ به سوالی که مصالح لبنان را رهبران مذهبی لبنان بهتر تشخيص می دهند يا سران ايران، می گويد: «امام خمينی بهتر تشخيص می دهد.»
از همين رو نصر الله و ديگر رهبران حزب الله بارها بر «عربيت» خود تاکيد کرده اند. اما با توجه به اين که بزرگترين پشتيبان حزب الله «جمهوری اسلامی» است و مسئولان ايرانی پس از انتخابات در تشکيل حزب الله دست داشته اند، به نظر می رسد حزب الله با اين سخنان خواسته است کمی از بار اتهام های رقيبان خود بکاهد.
اما بخش دوم فيلم ويدويی به صراحت درباره مسايل پس از انتخابات رياست جمهوری ايران است. حسن نصر الله کمتر در اين باره سخن رانده است. اما همانگونه که اشاره شد، حزب الله برای ايستادگی خود به کمک های جمهوری اسلامی ايران نياز دارد. پس به طور طبيعی از آن چه که پس از انتخابات سال گذشته ايران رخ داد نگران بود.
نصر الله دو بار به صراحت درباره حوادث پس از انتخابات ايران سخن گفته است؛ يکی در سخنرانی ۲۳ مرداد خود که به صراحت نشان داد حزب الله از تغيير ريشه ای در ايران در اثر حوادث پس از انتخابات و از ميان برداشته شدن نهادی به نام «ولاين فقيه» نگران بوده است.
دوم، پيش از سفر اخير محمود احمدی نژاد به لبنان که باز هم تعريضی به حوادث پس از انتخابات رياست جمهوری سال گذشته ايران داد و دوره رياست جمهوری احمدی نژاد را دوره ای دانست که حزب الله از بيشترين کمک های جمهوری اسلامی برخوردار بود. بر مبنای اين سخنان نصر الله و اشاره او به کمک های نقدی و سخاوتمندانه دولت ايران در زمان رياست جمهوری احمدی نژاد که به گفته او بيش از هر زمان ديگری بوده، به نظر می رسد به طور طبيعی حزب الله ادامه رياست جمهوری احمدی نژاد در ايران را به سود خود می داند.
زمان بندی انتشار ويديو
اين که چه کسانی اين فيلم ويدويی را در اين مقطع زمانی و با اين ترکيب خاص منتشر کرده اند، مشخص نيست. اما در اين باره دو احتمال وجود دارد که اين توسط هواداران يا مخالفان حزب الله منتشر شده است.
چنانچه فيلم ويديويی توسط هوادران حزب الله منتشر شده باشد، به نظر می رسد که به دنبال کارکرد داخلی اين سخنان باشند و به وسيله آن می خواستند اتهام «فارس» بودن حزب الله و تلاش آن برای تغيير چهره لبنان از کشوری عربی به کشوری فارسی را دور کنند.
اين اقدام در اين مقطع زمانی به دو دليل می تواند صورت گرفته باشد؛ اول اين که سفر احمدی نژاد به لبنان که با استقبال گسترده هوادار حزب الله همراه بود، برای چند روز چهره لبنان را «فارسی» کرد. در همه جا می شد تابلوهای نوشته شده به زبان فارسی را ديد. سرودهای انقلابی ايران از تلويزيون های وابسته به حزب الله و جنبش امل پخش می شدند و از لبنانی های حاضر در مراسم استقبال می خواستند به زبان فارسی به احمدی نژاد خوش آمد گويی کنند، گروه سرود وابسته به حزب الله در زمان حضور احمدی نژاد در مراسم مردمی در بيروت و جنوب لبنان سرودهايی با زبان فارسی اجرا کرد و حتی حسن نصر الله نيز در سخنارنی خوش آمد گويی خود به نصر الله به زبان فارسی با احمدی نژاد تعارف کرد. اين فضا باعث شد متهم شدن حزب الله به تلاش برای فارسی کردن لبنان پر رنگ تر شود.
دوم، سخنانی است که احمدی نژاد اخيرا درباره اسلام ايرانی گفته است. اين سخنان و همچنين سخنان مشابه اسفنديار رحيم مشايی رييس دفتر احمدی نژاد، بازتاب وسيع و منفی در جهان عرب داشته است تا جايی که متحدان ايران را زير سوال برد که نه در پی اسلام حقيقی بلکه در پی اسلام ايرانی هستند.
اما چنانچه اين فيلم ويدويی به وسيله مخالفان حزب الله صورت گرفته باشد، به نظر می رسد در پی دو هدف بوده اند. اولی باز می گردد به تنش هايی که هم اکنون در لبنان وجود دارد و زمزمه هايی که از احتمال کودتای نظامی حزب الله وجود دارد در صورتی که دادگاه بين المللی اين حزب الله به دست داشتن در ترور نصر الله متهم کند.
پس از طريق اين ويديو می توان وانمود کرد که حزب الله هيچ اقدامی را جز با دستور رهبر ايران انجام نمی دهد و در صورت انجام کودتا، اين ايران است که لبنان را به وسيله عوامل خود اشغال کرده است.
اما هدف دوم می تواند مخاطب قرار دادن افکار عمومی در ايران باشد. اين سخن که در ايران «چيزی به اسم تمدن پارسی يافت نمی شود» می تواند اکثريت ايرانيان حتی کسانی که طرفدار حمايت جمهوری اسلامی از حزب الله هستند را برآشوبد. بسياری از ايرانيان سيد هستند اما خود را عرب نمی دانند بلکه به فارس بودن خود افتخار می کنند، همانگونه که نه آيت الله خمينی و نه آيت الله خامنه ای خود را عرب دانسته اند.
اما هر احتمال درست باشد، تاثير اين ويديو نشان از آن است که اگر چه ايران هم اکنون بزرگترين پشتيبان حزب الله لبنان است، اما اين حمايت در همين حال پاشنه آشيل و نقطه آسيب پذيری اين حزب است.
