ایران بامداد روز سه شنبه، ۱۵ بهمن، ماهواره تحقیقاتی امید را که به وسیله متخصصان ایرانی طراحی و ساخته شده بود، با راکت ماهواره بر سفیر- ۲ به فضا پرتاب کرد.
گرچه اولین ماهواره ایران به نام سینا - ۱ سه سال پیش در مدار زمین قرار گرفت ولی این ماهواره با استفاده از یک راکت روسی از پایگاه فضایی «پلِت ِستسک» به فضا پرتاب شد و روسیه کماکان مدیریت ایستگاه‌های زمینی برای کنترل این ماهواره را به عهده دارد.
ایران با پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره امید ضمن پیوستن به باشگاه کشورهای سازنده ماهواره، برتری خود را در زمینه‌های فضایی، موشکی و هسته‌ای، بین کشورهای مسلمان خاورمیانه تثبیت کرده است.
در رابطه با پرتاب ماهواره امید، مهم‌ترین پیشرفت فنی ایران پرتاب راکت دو مرحله‌ای ماهواره‌بر سفیر- ۲ بود که خود بر پایه موشک شهاب - ۳ ساخته شده است.
در حال حاضر، موشک شهاب - ۳ که نیروی محرکه آن از سوخت مایع تأمین می‌شود، پیشرفته‌ترین موشک بالیستیک ایران است.
به عقیده کارشناسان نظامی آمریکا، اولین آزمایش راکت ماهواره‌بر سفیر- ۲ در ماه اوت سال پیش به ناکامی انجامید زیرا سیستم ارتباط و اتصال مرحله اول و دوم راکت دچار اشکال شد. اما پرتاب موفقیت‌آمیز همین راکت ماهواره‌بر در ۱۵ بهمن نشان داد که ایران این اشکال را بر طرف کرده است.
گرچه ماهواره امید در یک مدار بیضی به فاصله بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ کیلومتر از سطح زمین در حرکت است، اما کارشناسان سازمان پیمان اتلانتیک شمالی، ناتو، بر این باورند که با انجام تغییراتی در راکت ماهواره بر سفیر- ۲ ، ایران می‌تواند موشک‌های بالیستیک بسازد که کشورهای جنوب شرقی اروپا را در بُرد خود قرار دهد.
علاوه بر این، ایران می‌تواند با بهبود کارایی مراحل موشک و یا اضافه کردن مرحله دیگری، بُرد موشک‌های بالیستک خود را افزایش دهد.
به رغم اینکه رئیس جمهوری ایران، محمود احمدی‌نژاد، پرتاب ماهواره امید را برای مقاصد صلح آمیز اعلام کرده است، اما تکنولوژی بکار رفته در پرتاب راکت ماهواره‌بر، کاربرد دوگانه دارد و به راحتی می‌توان از این تکنولوژی برای پیشبرد اهداف نظامی استفاده کرد.
به عبارت دیگر، هر کشوری که بتواند ماهواره در مدار زمین قرار دهد، می‌تواند موشک‌های بالیستیک نیز پرتاب کند و با پیشرفت‌های لازم بُرد این موشک‌ها را نیز افزایش دهد.
تنها تفاوت بین راکت ماهواره‌بر و موشک دوربرد در محموله آنهاست. موشک بالیستیک کلاهکی حمل می‌کند که می‌تواند هسته‌ای باشد و راکت ماهواره‌بر، همانگونه که از اسم آن پیدا است، ماهواره را به فضا می‌برد.
به رغم پیشرفت‌های ایران در ساختن راکت‌ها و موشک‌های گوناگون، این کشور به پیشرفت‌های بیشتری نیاز دارد تا بتواند موشک‌های بین قاره‌ای مانند روسیه یا آمریکا بسازد.
نیروی محرکه سفیر- ۲، ماهواره ۲۵ کیلویی امید را به مدار زمین حمل کرد که نیروی کافی برای حمل یک کلاهک ۱۰۰۰ کیلویی نیست.
به گفته مقام‌های ایرانی، جمهوری اسلامی در نظر دارد ماهواره‌های بیشتری را به فضا بفرستد و ظرفیت راکت ماهواره‌بر خود را برای حمل ماهواره‌های سنگین‌تر افزایش دهد.
علاوه بر این، آنگونه که مدیر سازمان هوا- فضا ایران، رضا تقی‌پور، گفته است جمهوری اسلامی در نظر دارد در سال ۲۰۲۱ یعنی ۱۲ سال دیگر، یک نفر را به فضا بفرستد.
یکی از راه‌های رسیدن به این هدف می‌تواند توسعه راکت چند مرحله‌ای با سوخت جامد باشد.
تزریق سوخت مایع به یک موشک یا راکت ساعت‌ها طول می‌کشد و آسیب‌پذیری آن را در برابر حمله‌های پیش‌دستانه دشمن افزایش می‌دهد در حالی که تزریق سوخت جامد، به زمان کمی نیاز دارد.
پیشرفت ایران در این زمینه‌ها، این کشور را قادر خواهد ساخت که در آینده ماهواره‌های سنگینی مانند ماهواره‌های مخابرانی و تجسسی را در مدار زمین قرار دهد.
ماهواره‌های تجسسی با در اختیار قرار دادن اطلاعات بسیار مفیدی درباره تحرک و گسترش نیروهای آمریکایی و اسرائیلی می‌توانند ایران را از حمله‌های احتمالی این کشورها آگاه کند.
اضافه بر این، ایران با پیشرفت‌های لازم قادر خواهد بود از ماهواره به عنوان سلاحی برای از بین بردن ماهواره‌های دیگر کشورها استفاده کند.
مشکلات پیش رو
یکی از مشکلاتی که ایران برای ساختن موشک‌های دوربرد بالیستیک با آن روبه‌رو است، تعبیه سیستم بازگشت این موشک‌ها به جو زمین است که به مراتب پیچیده‌تر از موشک‌های کوتاه برد و میان‌برد می‌باشد.
در حال حاضر ایران سیستم بازگشت برای موشک‌های سریع قاره‌پیما را در اختیار ندارد که در برگشت به جو زمین حرارت بسیار زیادی تولید می‌کند. کلاهک‌های فعلی ایران به احتمال قوی در صورت برگشت موشک به جو، به خاطر همین حرارت زیاد، متلاشی خواهند شد.
یکی دیگر از محدودیت‌های ایران این است که در حال حاضر این کشور کلاهک هسته‌ای ندارد.
سازمان اطلاعات ملی آمریکا و کارشناسان هسته‌ای می‌گویند که ایران هنوز کلاهک هسته‌ای قابل استفاده در موشک‌های بالیستیک نساخته است.
با این وجود، کوشش‌های پیگیر ایران برای توسعه موشک‌های بالیستیک خود نشان می‌دهد که تحریم‌های بین‌المللی نتوانسته است جمهوری اسلامی را از دسترسی به کلاهک هسته‌ای باز دارد، البته اگر رهبران ایران خواستار تجهیز نیروهای مسلح این کشور به سلاح هسته‌ای باشند.
ایران سیستم‌های دقیق برای هدایت موشک ندارد و بهبود آنها به زمان و پیشرفت بیشتر نیاز دارد و این کمبود ممکن است استراتژیست‌ها و متخصصان نظامی ایران وسوسه کند که با دست یازی به کلاهک هسته‌ای عدم دقت موشک‌های ایران را جبران کنند.
در مجموع، ایران برای ساختن موشک‌های قاره پیما راه درازی در پیش دارد ولی گام‌های اولیه را برای تحقق این کار برداشته است و این، توأم با اصرار ایران برای تداوم غنی‌سازی، مایه نگرانی غرب است.
گرچه اولین ماهواره ایران به نام سینا - ۱ سه سال پیش در مدار زمین قرار گرفت ولی این ماهواره با استفاده از یک راکت روسی از پایگاه فضایی «پلِت ِستسک» به فضا پرتاب شد و روسیه کماکان مدیریت ایستگاه‌های زمینی برای کنترل این ماهواره را به عهده دارد.
بیشتر بخوانید:
در رابطه با پرتاب ماهواره امید، مهم‌ترین پیشرفت فنی ایران پرتاب راکت دو مرحله‌ای ماهواره‌بر سفیر- ۲ بود که خود بر پایه موشک شهاب - ۳ ساخته شده است.
در حال حاضر، موشک شهاب - ۳ که نیروی محرکه آن از سوخت مایع تأمین می‌شود، پیشرفته‌ترین موشک بالیستیک ایران است.
به عقیده کارشناسان نظامی آمریکا، اولین آزمایش راکت ماهواره‌بر سفیر- ۲ در ماه اوت سال پیش به ناکامی انجامید زیرا سیستم ارتباط و اتصال مرحله اول و دوم راکت دچار اشکال شد. اما پرتاب موفقیت‌آمیز همین راکت ماهواره‌بر در ۱۵ بهمن نشان داد که ایران این اشکال را بر طرف کرده است.
گرچه ماهواره امید در یک مدار بیضی به فاصله بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ کیلومتر از سطح زمین در حرکت است، اما کارشناسان سازمان پیمان اتلانتیک شمالی، ناتو، بر این باورند که با انجام تغییراتی در راکت ماهواره بر سفیر- ۲ ، ایران می‌تواند موشک‌های بالیستیک بسازد که کشورهای جنوب شرقی اروپا را در بُرد خود قرار دهد.
علاوه بر این، ایران می‌تواند با بهبود کارایی مراحل موشک و یا اضافه کردن مرحله دیگری، بُرد موشک‌های بالیستک خود را افزایش دهد.
به رغم اینکه رئیس جمهوری ایران، محمود احمدی‌نژاد، پرتاب ماهواره امید را برای مقاصد صلح آمیز اعلام کرده است، اما تکنولوژی بکار رفته در پرتاب راکت ماهواره‌بر، کاربرد دوگانه دارد و به راحتی می‌توان از این تکنولوژی برای پیشبرد اهداف نظامی استفاده کرد.
به عبارت دیگر، هر کشوری که بتواند ماهواره در مدار زمین قرار دهد، می‌تواند موشک‌های بالیستیک نیز پرتاب کند و با پیشرفت‌های لازم بُرد این موشک‌ها را نیز افزایش دهد.
به رغم پیشرفت‌های ایران در ساختن راکت‌ها و موشک‌های گوناگون، این کشور به پیشرفت‌های بیشتری نیاز دارد تا بتواند موشک‌های بین قاره‌ای مانند روسیه یا آمریکا بسازد.
به رغم پیشرفت‌های ایران در ساختن راکت‌ها و موشک‌های گوناگون، این کشور به پیشرفت‌های بیشتری نیاز دارد تا بتواند موشک‌های بین قاره‌ای مانند روسیه یا آمریکا بسازد.
نیروی محرکه سفیر- ۲، ماهواره ۲۵ کیلویی امید را به مدار زمین حمل کرد که نیروی کافی برای حمل یک کلاهک ۱۰۰۰ کیلویی نیست.
به گفته مقام‌های ایرانی، جمهوری اسلامی در نظر دارد ماهواره‌های بیشتری را به فضا بفرستد و ظرفیت راکت ماهواره‌بر خود را برای حمل ماهواره‌های سنگین‌تر افزایش دهد.
علاوه بر این، آنگونه که مدیر سازمان هوا- فضا ایران، رضا تقی‌پور، گفته است جمهوری اسلامی در نظر دارد در سال ۲۰۲۱ یعنی ۱۲ سال دیگر، یک نفر را به فضا بفرستد.
یکی از راه‌های رسیدن به این هدف می‌تواند توسعه راکت چند مرحله‌ای با سوخت جامد باشد.
تزریق سوخت مایع به یک موشک یا راکت ساعت‌ها طول می‌کشد و آسیب‌پذیری آن را در برابر حمله‌های پیش‌دستانه دشمن افزایش می‌دهد در حالی که تزریق سوخت جامد، به زمان کمی نیاز دارد.
پیشرفت ایران در این زمینه‌ها، این کشور را قادر خواهد ساخت که در آینده ماهواره‌های سنگینی مانند ماهواره‌های مخابرانی و تجسسی را در مدار زمین قرار دهد.
ماهواره‌های تجسسی با در اختیار قرار دادن اطلاعات بسیار مفیدی درباره تحرک و گسترش نیروهای آمریکایی و اسرائیلی می‌توانند ایران را از حمله‌های احتمالی این کشورها آگاه کند.
اضافه بر این، ایران با پیشرفت‌های لازم قادر خواهد بود از ماهواره به عنوان سلاحی برای از بین بردن ماهواره‌های دیگر کشورها استفاده کند.
مشکلات پیش رو
یکی از مشکلاتی که ایران برای ساختن موشک‌های دوربرد بالیستیک با آن روبه‌رو است، تعبیه سیستم بازگشت این موشک‌ها به جو زمین است که به مراتب پیچیده‌تر از موشک‌های کوتاه برد و میان‌برد می‌باشد.
در حال حاضر ایران سیستم بازگشت برای موشک‌های سریع قاره‌پیما را در اختیار ندارد که در برگشت به جو زمین حرارت بسیار زیادی تولید می‌کند. کلاهک‌های فعلی ایران به احتمال قوی در صورت برگشت موشک به جو، به خاطر همین حرارت زیاد، متلاشی خواهند شد.
ایران سیستم‌های دقیق برای هدایت موشک ندارد و بهبود آنها به زمان و پیشرفت بیشتر نیاز دارد و این کمبود ممکن است استراتژیست‌ها و متخصصان نظامی ایران وسوسه کند که با دست یازی به کلاهک هسته‌ای عدم دقت موشک‌های ایران را جبران کنند.
سازمان اطلاعات ملی آمریکا و کارشناسان هسته‌ای می‌گویند که ایران هنوز کلاهک هسته‌ای قابل استفاده در موشک‌های بالیستیک نساخته است.
با این وجود، کوشش‌های پیگیر ایران برای توسعه موشک‌های بالیستیک خود نشان می‌دهد که تحریم‌های بین‌المللی نتوانسته است جمهوری اسلامی را از دسترسی به کلاهک هسته‌ای باز دارد، البته اگر رهبران ایران خواستار تجهیز نیروهای مسلح این کشور به سلاح هسته‌ای باشند.
ایران سیستم‌های دقیق برای هدایت موشک ندارد و بهبود آنها به زمان و پیشرفت بیشتر نیاز دارد و این کمبود ممکن است استراتژیست‌ها و متخصصان نظامی ایران وسوسه کند که با دست یازی به کلاهک هسته‌ای عدم دقت موشک‌های ایران را جبران کنند.
در مجموع، ایران برای ساختن موشک‌های قاره پیما راه درازی در پیش دارد ولی گام‌های اولیه را برای تحقق این کار برداشته است و این، توأم با اصرار ایران برای تداوم غنی‌سازی، مایه نگرانی غرب است.
