اقدام گروه‌های یهودی افراطی در اسرائیل، در برقراری خطوط اتوبوس جداگانه برای زنان و مردان بار دیگر جنجالی شده و وجود تضادهای عمیق در جامعه اسرائیل را به رخ می‌کشد.
این بار پرآوازه‌ترین نویسندگان و سخن‌سرایان اسرائیل، که اکثراً چپگرا هستند، با امضای توماری خواهان تلاش نهادهای حقوقی و دولتی اسرائیل برای لغو این خطوط اتوبوس شدند و وجود چنین اتوبوس‌هایی را برای جامعه مردمسالار اسرائیل، «شرم‌آور، مایه حقارت و تبعیض‌آمیز» توصیف کردند.
عاموس عوز، الف. ب. یهوشواع، داوید گروسمن، ناتان زاخ و حییم گوری نویسندگان برتر اسرائیل که همگی برندگان جوایز مشهور بین‌المللی در ادبیات و نامزد نوبل ادبی نیز بوده‌اند، همراه با شخصیت‌هایی مانند پروفسور زئو اشترنهال رهبر جنبش چپگرای «صلح- اکنون» در تومار خود، که جمعه در رسانه‌های اسرائیل منتشر شد، نوشتند که «افراطیون امروز خطوط جداگانه اتوبوس برقرار کرده‌اند، و دیری نخواهد پائید که خواهان آن شوند که در اداره‌ها نیز محل کار زنان و مردان از یکدیگر جدا باشد».
این نویسندگان و سخن‌سرایان پرآوازه اسرائیلی تأکید کرده‌اند که خطوط اتوبوس جداگانه امری نیست که تنها به برخی نقاط از محل‌های زندگی افراطیون محدود شود و اخیراً مرتجعین درصدد برآمده‌اند که این جدایی را به سایر امور زندگی تحمیل کنند.
گروه‌های پرقدرت مدافع حقوق زنان و نیز جنبش‌های چپگرای اسرائیل به این بیانیه پیوسته‌اند.
خانم رینات برتال رئیس سازمانی که تشکل‌های زنان را زیرچتر خود دارد، به روزنامه هاآرتص می‌گوید: «در کشوری که به یهودیت مردمسالارانه افتخار می‌کند، قابل تحمل نیست که زنان را از اتوبوس‌هایی به بهانه مردانه بودن بیرون بیندازند».
در حال حاضر ۹ خط اتوبوس برای یهودیان «فوق کاشر» در اورشلیم، میان محل‌های زندگی یهودیان متعصب با اماکن مقدسه شرق اورشلیم برقراراست. اما در برخی از محله‌های خاص آنها، در یک ماه اخیر بیانیه‌هایی از زنان و دختران می‌خواهد که «در پیاده‌روهای زنانه قدم بزنند و وارد پیاده‌روی مردها نشوند».
رفت و آمد زنان و دختران با پیراهن و آستین‌های بلند و کلاه گیس برای خانم‌های شوهردار از دیرباز یک امر تحمیلی برای عبور دراین محله‌هاست و زنان غیرمذهبی هنگام عبور از این محله‌ها احساس ناامنی می‌کنند زیرا ممکن است که به زور رانده شوند.
نویسندگان و شخصیت‌های دیگر اسرائیلی و نیز سازمان‌های حقوق زنان، شهردار اورشلیم (بیت‌المقدس) را تهدید کردند که علیه این رفتارهای متحجرین مذهبی به دیوان عالی کشور شکایت می‌کنند.
شهردار راست‌گرا اما غیرمذهبی اورشلیم، آقای نیر برکت، سه ماه پیش اعلام کرد که پارکینگ هفت طبقه ساختمان شهرداری، در میانه شرق و غرب اورشلیم، در روزهای شنبه نیز گشوده خواهد بود زیرا گردشگران بسیاری که از سایر نقاط روزهای شنبه به اورشلیم می‌آیند به پارکینگ نیاز دارند.
اما از آنجا که این پارکینگ به محله‌های مذهبی یهودیان افراطی نزدیک است، ده‌ها هزار نفر از آنها در این سه ماه تظاهرات گسترده و طولانی را در روزهای شنبه برگزار کرده و با پلیس به سختی درگیر شدند.
شهردار عقب نشینی کرد و «گشایش این پارکینگ» را به زمان نامعلومی موکول کرد. اما افراطیون با سرمستی از این «پیروزی»، در شنبه‌های گذشته به سوی پارکینگ‌های عمومی دیگر در سایر نقاط اورشلیم حمله برده و نمی‌گذارند که اتومبیل‌ها شنبه‌ها از این محل‌ها عبور کنند. عبور از این محل‌ها اکنون به مشکلی بزرگ برای یهودیان غیرمذهبی تبدیل شده است.
هنگامی که اتومبیل‌ها از این نقاط می‌گذرند، افراطیون ضجه می‌زنند و با استغاثه و حتی در حال گریه، دست‌های خود را به سوی آسمان گرفته و می‌گویند: «شابس، شابس» (شنبه مقدس، شنبه مقدس).
آنها حتی این واژه را به عبری امروزی بیان نمی‌کنند بلکه از واژه زبان ییدیش که زبان یهودیان قرن‌های گذشته دراروپای شرقی است، استفاده می‌کنند. اصولاً بسیاری از این یهودیان به شدت مذهبی با این زبان درخانواده خود سخن می‌گویند و عبری امروزی را به حد کافی مقدس نمی‌دانند.
یهودیان به شدت مذهبی که حدود ۱۷ درصد از کل جامعه اسرائیل هستند، در اورشلیم به سوی اکثریت می‌روند و درحالی که ۳۵۰ هزار نفر از ساکنان ۷۰۰ هزارنفری اورشلیم را نیز اعراب تشکیل می‌دهند، از میان بقیه یهودیان، مذهبیون افراطی اکنون ۳۵ درصد را به خود اختصاص داده‌اند.
پیشروی آنها به سوی محل‌های زندگی غیر مذهبیون موجب شده است که بسیاری از اسرائیلی‌ها اورشلیم را به سوی زندگی در شهرهای دیگر ترک کنند.
یهودیان افراطی درحالی به طرف جدایی بیشتر امور زنان از مردان پیش می‌روند که در میان غیرمذهبیون، زنان اسرائیلی یکی از پیشرفته‌ترین جوامع را از نظر تأمین حقوق خود دارند.
دختران و زنان غیرمذهبی در ارتش اسرائیل نیز خدمت دو ساله می‌کنند و می‌توانند به مقام‌های بالای نظامی و سیاسی برسند. گلدا مئیر در دهه ۶۰ میلادی نخست‌وزیر اسرائیل بود.
تا چند ماه پیش نیز در حالی که رئیس قوه قضائیه اسرائیل یک زن، قاضی ارشد دوریت بینیش، بود و ریاست قوه مققنه (کنست) نیز در دست خانم دالیا ایتسیک بود و خانم تسیپی لیونی وزیرخارجه وقت و رهبر حزب «کادیما» مأمور نخست‌وزیری و تشکیل دولت شد اما به دلیل ترکیب راستگرایان در کنست در این هدف ناکام ماند.
مقرراتی که مذهبیون افراطی برجامعه و محل‌های زندگی خود تحمیل می‌کنند در حالی است که غیر مذهبیون جامعه‌ای کاملاً بازدارند. ازجمله گسترش نهادهای مربوط به همجنسگرایان و دگرباشان جنسی و دادن حق قانونی ازدواج و طلاق و حضانت فرزند برای آنها، همواره با خشم مذهبیون روبه‌رو شده است. ماه گذشته یک جوان مذهبی با حمله به کلوب دگرباشان جوان در تل‌آویو شماری از آنها را به قتل رساند.
اما همجنسگرایان نیز کارناوال‌های خود را عمداً در اورشلیم براه می‌اندازند و هزاران پلیس ناچار به تأمین امنیت فضای برنامه‌های آنان هستند تا مورد حمله مذهبیون قرارنگیرند. باشگاه جهانی همجنسگرایان اخیرا تل‌آویو را بعنوان «پایتخت آزادی دگرباشان» اعلام کرد.
فضای محل‌های مذهبیون افراطی با شهرهای مرکزی اسرائیل بویژه تل آویو درتضادی غیرقابل باوراست. نه تنها درساحل تل‌آویو، هزاران نفر هر روز از مزایای آفتاب و ساحل زیبای دریای مدیترانه استفاده می‌کنند بلکه نحوه پوشش، برنامه‌های هنری و فرهنگی و سایر امور زندگی آنها کاملاً غربی و آزادانه است.
سخت‌گیری‌های مذهبیون یهودی وجه مشترکی را میان آنها با شیوخ اسلامی فلسطینی ایجاد کرده است. آنها بیانیه‌های مشترک علیه رفتارهای غربی پسند غیرمذهبیون اسرائیلی منتشر می‌کند. یکی از این وجوه اشتراکات، میان گروه افراطی «نتوره ی کارتا» با شیوخ اسلامگرای افراطی است.
«نتوره ی کارتا» همان گروه به شدت متعصبی است که نمایندگان آن با محمود احمدی‌نژاد نیز دوستی نزدیک دارند و در سال‌های اخیر چند بار میهمان او در ایران بوده‌اند و اخیراً در مجمع عمومی جنبش فتح در بیت‌اللحم نیز شرکت کردند.
«نتوره ی کارتا» و شمار دیگری از یهودیان متعصب براین باورند که کشوراسرائیل تنها باید زمانی موجودیت داشته باشد که «ماشیاح» (مسیح موعود یهودیان) ظهور کند، و لذا به باور آنان، وجود اسرائیل تا قبل از ظهور «ماشیاح» کفر است.
این بار پرآوازه‌ترین نویسندگان و سخن‌سرایان اسرائیل، که اکثراً چپگرا هستند، با امضای توماری خواهان تلاش نهادهای حقوقی و دولتی اسرائیل برای لغو این خطوط اتوبوس شدند و وجود چنین اتوبوس‌هایی را برای جامعه مردمسالار اسرائیل، «شرم‌آور، مایه حقارت و تبعیض‌آمیز» توصیف کردند.
عاموس عوز، الف. ب. یهوشواع، داوید گروسمن، ناتان زاخ و حییم گوری نویسندگان برتر اسرائیل که همگی برندگان جوایز مشهور بین‌المللی در ادبیات و نامزد نوبل ادبی نیز بوده‌اند، همراه با شخصیت‌هایی مانند پروفسور زئو اشترنهال رهبر جنبش چپگرای «صلح- اکنون» در تومار خود، که جمعه در رسانه‌های اسرائیل منتشر شد، نوشتند که «افراطیون امروز خطوط جداگانه اتوبوس برقرار کرده‌اند، و دیری نخواهد پائید که خواهان آن شوند که در اداره‌ها نیز محل کار زنان و مردان از یکدیگر جدا باشد».
این نویسندگان و سخن‌سرایان پرآوازه اسرائیلی تأکید کرده‌اند که خطوط اتوبوس جداگانه امری نیست که تنها به برخی نقاط از محل‌های زندگی افراطیون محدود شود و اخیراً مرتجعین درصدد برآمده‌اند که این جدایی را به سایر امور زندگی تحمیل کنند.
گروه‌های پرقدرت مدافع حقوق زنان و نیز جنبش‌های چپگرای اسرائیل به این بیانیه پیوسته‌اند.
خانم رینات برتال رئیس سازمانی که تشکل‌های زنان را زیرچتر خود دارد، به روزنامه هاآرتص می‌گوید: «در کشوری که به یهودیت مردمسالارانه افتخار می‌کند، قابل تحمل نیست که زنان را از اتوبوس‌هایی به بهانه مردانه بودن بیرون بیندازند».
در حال حاضر ۹ خط اتوبوس برای یهودیان «فوق کاشر» در اورشلیم، میان محل‌های زندگی یهودیان متعصب با اماکن مقدسه شرق اورشلیم برقراراست. اما در برخی از محله‌های خاص آنها، در یک ماه اخیر بیانیه‌هایی از زنان و دختران می‌خواهد که «در پیاده‌روهای زنانه قدم بزنند و وارد پیاده‌روی مردها نشوند».
رفت و آمد زنان و دختران با پیراهن و آستین‌های بلند و کلاه گیس برای خانم‌های شوهردار از دیرباز یک امر تحمیلی برای عبور دراین محله‌هاست و زنان غیرمذهبی هنگام عبور از این محله‌ها احساس ناامنی می‌کنند زیرا ممکن است که به زور رانده شوند.
نویسندگان و شخصیت‌های دیگر اسرائیلی و نیز سازمان‌های حقوق زنان، شهردار اورشلیم (بیت‌المقدس) را تهدید کردند که علیه این رفتارهای متحجرین مذهبی به دیوان عالی کشور شکایت می‌کنند.
شهردار راست‌گرا اما غیرمذهبی اورشلیم، آقای نیر برکت، سه ماه پیش اعلام کرد که پارکینگ هفت طبقه ساختمان شهرداری، در میانه شرق و غرب اورشلیم، در روزهای شنبه نیز گشوده خواهد بود زیرا گردشگران بسیاری که از سایر نقاط روزهای شنبه به اورشلیم می‌آیند به پارکینگ نیاز دارند.
اما از آنجا که این پارکینگ به محله‌های مذهبی یهودیان افراطی نزدیک است، ده‌ها هزار نفر از آنها در این سه ماه تظاهرات گسترده و طولانی را در روزهای شنبه برگزار کرده و با پلیس به سختی درگیر شدند.
شهردار عقب نشینی کرد و «گشایش این پارکینگ» را به زمان نامعلومی موکول کرد. اما افراطیون با سرمستی از این «پیروزی»، در شنبه‌های گذشته به سوی پارکینگ‌های عمومی دیگر در سایر نقاط اورشلیم حمله برده و نمی‌گذارند که اتومبیل‌ها شنبه‌ها از این محل‌ها عبور کنند. عبور از این محل‌ها اکنون به مشکلی بزرگ برای یهودیان غیرمذهبی تبدیل شده است.
هنگامی که اتومبیل‌ها از این نقاط می‌گذرند، افراطیون ضجه می‌زنند و با استغاثه و حتی در حال گریه، دست‌های خود را به سوی آسمان گرفته و می‌گویند: «شابس، شابس» (شنبه مقدس، شنبه مقدس).
آنها حتی این واژه را به عبری امروزی بیان نمی‌کنند بلکه از واژه زبان ییدیش که زبان یهودیان قرن‌های گذشته دراروپای شرقی است، استفاده می‌کنند. اصولاً بسیاری از این یهودیان به شدت مذهبی با این زبان درخانواده خود سخن می‌گویند و عبری امروزی را به حد کافی مقدس نمی‌دانند.
یهودیان به شدت مذهبی که حدود ۱۷ درصد از کل جامعه اسرائیل هستند، در اورشلیم به سوی اکثریت می‌روند و درحالی که ۳۵۰ هزار نفر از ساکنان ۷۰۰ هزارنفری اورشلیم را نیز اعراب تشکیل می‌دهند، از میان بقیه یهودیان، مذهبیون افراطی اکنون ۳۵ درصد را به خود اختصاص داده‌اند.
پیشروی آنها به سوی محل‌های زندگی غیر مذهبیون موجب شده است که بسیاری از اسرائیلی‌ها اورشلیم را به سوی زندگی در شهرهای دیگر ترک کنند.
یهودیان افراطی درحالی به طرف جدایی بیشتر امور زنان از مردان پیش می‌روند که در میان غیرمذهبیون، زنان اسرائیلی یکی از پیشرفته‌ترین جوامع را از نظر تأمین حقوق خود دارند.
دختران و زنان غیرمذهبی در ارتش اسرائیل نیز خدمت دو ساله می‌کنند و می‌توانند به مقام‌های بالای نظامی و سیاسی برسند. گلدا مئیر در دهه ۶۰ میلادی نخست‌وزیر اسرائیل بود.
تا چند ماه پیش نیز در حالی که رئیس قوه قضائیه اسرائیل یک زن، قاضی ارشد دوریت بینیش، بود و ریاست قوه مققنه (کنست) نیز در دست خانم دالیا ایتسیک بود و خانم تسیپی لیونی وزیرخارجه وقت و رهبر حزب «کادیما» مأمور نخست‌وزیری و تشکیل دولت شد اما به دلیل ترکیب راستگرایان در کنست در این هدف ناکام ماند.
مقرراتی که مذهبیون افراطی برجامعه و محل‌های زندگی خود تحمیل می‌کنند در حالی است که غیر مذهبیون جامعه‌ای کاملاً بازدارند. ازجمله گسترش نهادهای مربوط به همجنسگرایان و دگرباشان جنسی و دادن حق قانونی ازدواج و طلاق و حضانت فرزند برای آنها، همواره با خشم مذهبیون روبه‌رو شده است. ماه گذشته یک جوان مذهبی با حمله به کلوب دگرباشان جوان در تل‌آویو شماری از آنها را به قتل رساند.
اما همجنسگرایان نیز کارناوال‌های خود را عمداً در اورشلیم براه می‌اندازند و هزاران پلیس ناچار به تأمین امنیت فضای برنامه‌های آنان هستند تا مورد حمله مذهبیون قرارنگیرند. باشگاه جهانی همجنسگرایان اخیرا تل‌آویو را بعنوان «پایتخت آزادی دگرباشان» اعلام کرد.
فضای محل‌های مذهبیون افراطی با شهرهای مرکزی اسرائیل بویژه تل آویو درتضادی غیرقابل باوراست. نه تنها درساحل تل‌آویو، هزاران نفر هر روز از مزایای آفتاب و ساحل زیبای دریای مدیترانه استفاده می‌کنند بلکه نحوه پوشش، برنامه‌های هنری و فرهنگی و سایر امور زندگی آنها کاملاً غربی و آزادانه است.
سخت‌گیری‌های مذهبیون یهودی وجه مشترکی را میان آنها با شیوخ اسلامی فلسطینی ایجاد کرده است. آنها بیانیه‌های مشترک علیه رفتارهای غربی پسند غیرمذهبیون اسرائیلی منتشر می‌کند. یکی از این وجوه اشتراکات، میان گروه افراطی «نتوره ی کارتا» با شیوخ اسلامگرای افراطی است.
«نتوره ی کارتا» همان گروه به شدت متعصبی است که نمایندگان آن با محمود احمدی‌نژاد نیز دوستی نزدیک دارند و در سال‌های اخیر چند بار میهمان او در ایران بوده‌اند و اخیراً در مجمع عمومی جنبش فتح در بیت‌اللحم نیز شرکت کردند.
«نتوره ی کارتا» و شمار دیگری از یهودیان متعصب براین باورند که کشوراسرائیل تنها باید زمانی موجودیت داشته باشد که «ماشیاح» (مسیح موعود یهودیان) ظهور کند، و لذا به باور آنان، وجود اسرائیل تا قبل از ظهور «ماشیاح» کفر است.
