آمار جراحی بینی در ایران رتبه اول را در جهان به دست آورده است. از این رو برنامه این هفته صدای دیگر را به این موضوع اختصاص داده‌ایم. چرا زنان این همه درد، استرس و نگرانی را تحمل می‌کنند تا شاید کمی زیباتر شوند؟
ستاره، که می‌خواهد عمل جراحی بینی انجام دهد، در پاسخ به این پرسش می‌گوید: احساس کردم که اگر این کار را بکنم یک ذره قیافه ظاهری‌ام فرق کند. خوب آدم زیباتر می‌شود.
ستاره می‌گوید همسرش هم با او موافق است و معتقد است این مهم است که همسرش هم با کار او موافق است.
فکر می‌کنید با این عمل همسرتان شما را بیشتر دوست خواهد داشت؟
نه، اصلاً. ولی کلاً تنوع است.
آیا از اطرافیان شما کسی بینی‌اش را جراحی کرده؟
بله. خیلی ها.
شما آنها را بعد از عمل جراحی زیباتر می‌بینید و بیشتر دوستشان دارید؟
توی دوست داشتن تأثیری ندارد. ولی ۹۰ درصد این آدم‌ها زیباتر از قبل شده‌اند.»
زیباتر شدن ویژگی نیست که به تازگی در ایران باب شده باشد. گذشته از این میل به زیباتر شدن دیگر ویژه زنان نیست. حالا دیگر کم نیستند مردانی که بینی به تیغ جراح می‌سپارند.
کسانی که این روزها در خیابان‌های تهران قدم می‌زنند، می‌گویند به همان مقدار که ممکن است در طول روز زنانی را با چسپ روی بینی‌های کاملاً یک شکل می‌بینید، مردانی را هم می‌بینید که بینی‌شان چسبی کوچک پوشانده است.
دکتر امید مردی است که خود به تازگی از زیر تیغ جراح بیرون آمده است. از او می‌پرسم شما چرا؟
«اولاً که انگیزه اصلی این ریسک بیهوشی و عمل را بپذیرم این بود که انحراف بینی شدیدی داشتم و چون تنفسم مشکل بود، انگیزه اولی‌ام این بود که تنفسم درست شود.»
دکتر امید توضیح می‌دهد که دکتر جراح به او پیشنهاد کرده بود که حال که ناگزیر است بینی‌اش را عمل کند بهتر است ظاهر بینی‌اش را هم کمی بهتر کند. وی می‌گوید بیهوشی او بیهوشی عمومی بود زیرا بیهوشی‌های موضعی می‌تواند خطراتی داشته باشد.
آیا نظر همسرتان بعد از عمل به شما عوض شده؟
هدف من از عمل این نبود که روی چهره‌ام اثرگذار باشد.
بعد از این تجربه‌ای که خودتان انجام دادید، آیا حاضر می‌شوید که همسرتان هم تن به این عمل جراحی بدهند؟
این یک امر شخصی است. من شخصاً مخالفتی ندارم اگر خود ایشان تمایل داشته باشد.
دکتر امید توضیح می‌دهد که هزینه چنین عملی هم اکنون در ایران بین یک تا شش میلیون تومان است.
بنا بر ارزیابی‌های منتشر شده در ایران ۶۰ درصد متقاضیان جراحی‌های پلاستیک و زیبایی از نظر علمی و زیبایی شناسی نیازی به این جراحی‌ها ندارند.
دکتر مهدی فتحی، فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی در مصاحبه خود با روزنامه جام جم در تهران گفته است که مهم‌ترین انگیزه‌ای که باعث می‌شود این افراد اقدام به چنین جراحی‌هایی کنند، تبلیغات ماهواره، مجلات خارجی و چشم و هم چشمی با اطرافیان است.
از محبوبه عباسقلی‌زاده، فعال حقوق زنان ساکن هلند، می‌پرسم تب جراحی زیبایی بینی در ایران، تبی است که سال‌ها پیش بالا گرفت و به نظر نمی‌رسد که به این زودی‌ها هم فرو بنشیند. نظر گروه‌های برابری طلب در مورد این جراحی زیبایی چیست؟
محبوبه عباسقلی‌زاده: به طور کلی گروه‌های برابری‌خواه یا فمینست‌ها نظرشان در مورد بدن و تغییر شکل بدن این است که هر زنی هرجوری که می‌خواهد بدنش را تغییر دهد. این تغییر دادن نباید به معنی این باشد که تحت تأثیر جامعه مردسالار یا به خاطر لذت مردان این کار را بکند. در آن صورت کنترل بدن زن به جای اینکه دست خودش باشد، دست مردانی خواهد بود که به لحاظ حقوقی و اقتصادی زندگی زنان را کنترل می‌کنند.
خانم عباسقلی زاده می‌گوید زنانی را هم شناسد که برابری‌خواه هستند اما به این کار دست می‌زنند.
وی ادامه می‌دهد: عمل جراحی زیبایی در ایران ارزان‌تر از همه جای دنیاست. دوم اینکه یک چیزی یک موقع مد می‌شود. موضوع این است که چرا بینی؟ برای اینکه بینی روی زیبایی صورت خیلی اثر می‌گذارد. کلیشه‌های زیبایی در ایران در چند دهه اخیر به هم ریخته است.
خانم عباسقلی زاده می‌گوید: «وقتی از بچگی به دختر بچه این را نشان بدهند که معیار زیبایی بینی کوچک و سر بالای دختر غربی است، طبیعی است وقتی بزرگ شد آرزویش این خواهد بود که خودش را به آن شکل در بیاورد. یک علت دیگر بر می‌گردد به نحوه تربیت‌های جنیستی در ایران که زنان اصولاً از اول خیلی اعتماد به نفس در مورد بدن و هیکل و صورت‌شان به آنها داده نمی‌شود. اصولاً درصد اعتماد به نفس زنان ما در ایران نسبت به مردان خیلی کمتر است».
محمد جواد اکبرین، اسلام پژوه ساکن پاریس در مورد واکنش علما به مسئله عمل جراحی پلاستیک می‌گوید: «تا آنجا که من می‌دانم پاسخ فقیهان مترتب بر سؤالی است که از ایشان پرسیده می‌شود. برخی از پرسش‌هایی که از آنها شده این است که آیا اگر عمل جراحی بینی که به قصد زیبایی انجام می‌شود، ضررهایی هم داشته باشد، یا ریسکی محسوب شود برای سلامتی فردی که این عمل را انجام می‌دهد، بازهم مجاز است یا نه، پاسخ آنها این است که در این صورت فقط باید با اجازه پزشک انجام شود.»
اما در شیوه دیگری از پرسش‌ها که درباره جایز بودن این اعمال جراحی سؤال شده، عمدتاً پاسخ‌شان این است که وقتی برای تأمین زیبایی بیشتر باشد، اشکالی ندارد. این نگاه زیبایی‌شناسانه‌ای که در اسلام وجود دارد را کمی برای ما توضیح بدهید.
این رویکرد در متون دینی ما وجود دارد. به علاوه برداشت‌های وهابیت از اسلام... شما فتواهای آنها را نگاه کنید. آنها برخی از مفتیان می‌گویند اگر به قصد زیبایی باشد، شرعاً حرام است. دلیلش هم این است که آنها رسیدن به زیبایی را مصداق لهو و لعب می‌دانند و اسلام را دین آخرت می‌دانند نه دین دنیا. رویکرد اسلام و وجه مشترک فقیهان ما، یعنی اکثریت فقیهان ما اینست که خیر، اسلام دین دنیا است و نه فقط دین آخرت. از قضا برخی هم در این ماجرا افراط کردند و اسلام را دارای برنامه برای همه شئون دنیا دانستند.
مریم دختری است که در اروپا زندگی می‌کند. او سال‌ها پیش از مهاجرت اروپا در ایران بینی‌اش را به تیغ جراح سپرد:
«جراحی بینی من بیشتر از خودم اصرار مامانم بود. ولی خودم هم اعتماد به نفس با بینی‌ام نداشم. وقتی دیپلمم را گرفتم عمل کردم. وقتی رفتم اتاق عمل همه گفتند تا حالا چند بار اتاق عمل رفته‌ای که این قدر شجاعی.»
شما بینی‌تان را در چند سالگی عمل کردید؟
۱۹ سالگی.
الان چند سال ازعمر بینی عمل شده شما می‌گذرد؟
۱۰ سال است که بینی‌ام را عمل کرده‌ام. الان خوشحالم که عمل کرده‌ام. ولی موضوع اینجاست که الان که اروپا هستم می‌بینم که اگر در اروپا بودم شاید عمل نمی‌کردم. به خاطر اینکه در ایران سیستم مقنعه و روسری صورت را یک جوری قاب می‌گیرد که انگار بینی است از همه چیز بیشتر پیداست. ولی اگر از همان اول اینجا بودم هیچوقت فکر نمی کردم که بینی ام را عمل کنم. به خاطر اینکه موهایت هست، صورتت هست. چیزی نیست توی قاب گرفته باشند.
ستاره، که می‌خواهد عمل جراحی بینی انجام دهد، در پاسخ به این پرسش می‌گوید: احساس کردم که اگر این کار را بکنم یک ذره قیافه ظاهری‌ام فرق کند. خوب آدم زیباتر می‌شود.
ستاره می‌گوید همسرش هم با او موافق است و معتقد است این مهم است که همسرش هم با کار او موافق است.
فکر می‌کنید با این عمل همسرتان شما را بیشتر دوست خواهد داشت؟
نه، اصلاً. ولی کلاً تنوع است.
آیا از اطرافیان شما کسی بینی‌اش را جراحی کرده؟
بله. خیلی ها.
شما آنها را بعد از عمل جراحی زیباتر می‌بینید و بیشتر دوستشان دارید؟
توی دوست داشتن تأثیری ندارد. ولی ۹۰ درصد این آدم‌ها زیباتر از قبل شده‌اند.»
زیباتر شدن ویژگی نیست که به تازگی در ایران باب شده باشد. گذشته از این میل به زیباتر شدن دیگر ویژه زنان نیست. حالا دیگر کم نیستند مردانی که بینی به تیغ جراح می‌سپارند.
کسانی که این روزها در خیابان‌های تهران قدم می‌زنند، می‌گویند به همان مقدار که ممکن است در طول روز زنانی را با چسپ روی بینی‌های کاملاً یک شکل می‌بینید، مردانی را هم می‌بینید که بینی‌شان چسبی کوچک پوشانده است.
دکتر امید مردی است که خود به تازگی از زیر تیغ جراح بیرون آمده است. از او می‌پرسم شما چرا؟
«اولاً که انگیزه اصلی این ریسک بیهوشی و عمل را بپذیرم این بود که انحراف بینی شدیدی داشتم و چون تنفسم مشکل بود، انگیزه اولی‌ام این بود که تنفسم درست شود.»
دکتر امید توضیح می‌دهد که دکتر جراح به او پیشنهاد کرده بود که حال که ناگزیر است بینی‌اش را عمل کند بهتر است ظاهر بینی‌اش را هم کمی بهتر کند. وی می‌گوید بیهوشی او بیهوشی عمومی بود زیرا بیهوشی‌های موضعی می‌تواند خطراتی داشته باشد.
آیا نظر همسرتان بعد از عمل به شما عوض شده؟
هدف من از عمل این نبود که روی چهره‌ام اثرگذار باشد.
بعد از این تجربه‌ای که خودتان انجام دادید، آیا حاضر می‌شوید که همسرتان هم تن به این عمل جراحی بدهند؟
این یک امر شخصی است. من شخصاً مخالفتی ندارم اگر خود ایشان تمایل داشته باشد.
دکتر امید توضیح می‌دهد که هزینه چنین عملی هم اکنون در ایران بین یک تا شش میلیون تومان است.
بنا بر ارزیابی‌های منتشر شده در ایران ۶۰ درصد متقاضیان جراحی‌های پلاستیک و زیبایی از نظر علمی و زیبایی شناسی نیازی به این جراحی‌ها ندارند.
دکتر مهدی فتحی، فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی در مصاحبه خود با روزنامه جام جم در تهران گفته است که مهم‌ترین انگیزه‌ای که باعث می‌شود این افراد اقدام به چنین جراحی‌هایی کنند، تبلیغات ماهواره، مجلات خارجی و چشم و هم چشمی با اطرافیان است.
از محبوبه عباسقلی‌زاده، فعال حقوق زنان ساکن هلند، می‌پرسم تب جراحی زیبایی بینی در ایران، تبی است که سال‌ها پیش بالا گرفت و به نظر نمی‌رسد که به این زودی‌ها هم فرو بنشیند. نظر گروه‌های برابری طلب در مورد این جراحی زیبایی چیست؟
محبوبه عباسقلی‌زاده: به طور کلی گروه‌های برابری‌خواه یا فمینست‌ها نظرشان در مورد بدن و تغییر شکل بدن این است که هر زنی هرجوری که می‌خواهد بدنش را تغییر دهد. این تغییر دادن نباید به معنی این باشد که تحت تأثیر جامعه مردسالار یا به خاطر لذت مردان این کار را بکند. در آن صورت کنترل بدن زن به جای اینکه دست خودش باشد، دست مردانی خواهد بود که به لحاظ حقوقی و اقتصادی زندگی زنان را کنترل می‌کنند.
خانم عباسقلی زاده می‌گوید زنانی را هم شناسد که برابری‌خواه هستند اما به این کار دست می‌زنند.
وی ادامه می‌دهد: عمل جراحی زیبایی در ایران ارزان‌تر از همه جای دنیاست. دوم اینکه یک چیزی یک موقع مد می‌شود. موضوع این است که چرا بینی؟ برای اینکه بینی روی زیبایی صورت خیلی اثر می‌گذارد. کلیشه‌های زیبایی در ایران در چند دهه اخیر به هم ریخته است.
خانم عباسقلی زاده می‌گوید: «وقتی از بچگی به دختر بچه این را نشان بدهند که معیار زیبایی بینی کوچک و سر بالای دختر غربی است، طبیعی است وقتی بزرگ شد آرزویش این خواهد بود که خودش را به آن شکل در بیاورد. یک علت دیگر بر می‌گردد به نحوه تربیت‌های جنیستی در ایران که زنان اصولاً از اول خیلی اعتماد به نفس در مورد بدن و هیکل و صورت‌شان به آنها داده نمی‌شود. اصولاً درصد اعتماد به نفس زنان ما در ایران نسبت به مردان خیلی کمتر است».
محمد جواد اکبرین، اسلام پژوه ساکن پاریس در مورد واکنش علما به مسئله عمل جراحی پلاستیک می‌گوید: «تا آنجا که من می‌دانم پاسخ فقیهان مترتب بر سؤالی است که از ایشان پرسیده می‌شود. برخی از پرسش‌هایی که از آنها شده این است که آیا اگر عمل جراحی بینی که به قصد زیبایی انجام می‌شود، ضررهایی هم داشته باشد، یا ریسکی محسوب شود برای سلامتی فردی که این عمل را انجام می‌دهد، بازهم مجاز است یا نه، پاسخ آنها این است که در این صورت فقط باید با اجازه پزشک انجام شود.»
اما در شیوه دیگری از پرسش‌ها که درباره جایز بودن این اعمال جراحی سؤال شده، عمدتاً پاسخ‌شان این است که وقتی برای تأمین زیبایی بیشتر باشد، اشکالی ندارد. این نگاه زیبایی‌شناسانه‌ای که در اسلام وجود دارد را کمی برای ما توضیح بدهید.
این رویکرد در متون دینی ما وجود دارد. به علاوه برداشت‌های وهابیت از اسلام... شما فتواهای آنها را نگاه کنید. آنها برخی از مفتیان می‌گویند اگر به قصد زیبایی باشد، شرعاً حرام است. دلیلش هم این است که آنها رسیدن به زیبایی را مصداق لهو و لعب می‌دانند و اسلام را دین آخرت می‌دانند نه دین دنیا. رویکرد اسلام و وجه مشترک فقیهان ما، یعنی اکثریت فقیهان ما اینست که خیر، اسلام دین دنیا است و نه فقط دین آخرت. از قضا برخی هم در این ماجرا افراط کردند و اسلام را دارای برنامه برای همه شئون دنیا دانستند.
مریم دختری است که در اروپا زندگی می‌کند. او سال‌ها پیش از مهاجرت اروپا در ایران بینی‌اش را به تیغ جراح سپرد:
«جراحی بینی من بیشتر از خودم اصرار مامانم بود. ولی خودم هم اعتماد به نفس با بینی‌ام نداشم. وقتی دیپلمم را گرفتم عمل کردم. وقتی رفتم اتاق عمل همه گفتند تا حالا چند بار اتاق عمل رفته‌ای که این قدر شجاعی.»
شما بینی‌تان را در چند سالگی عمل کردید؟
۱۹ سالگی.
الان چند سال ازعمر بینی عمل شده شما می‌گذرد؟
۱۰ سال است که بینی‌ام را عمل کرده‌ام. الان خوشحالم که عمل کرده‌ام. ولی موضوع اینجاست که الان که اروپا هستم می‌بینم که اگر در اروپا بودم شاید عمل نمی‌کردم. به خاطر اینکه در ایران سیستم مقنعه و روسری صورت را یک جوری قاب می‌گیرد که انگار بینی است از همه چیز بیشتر پیداست. ولی اگر از همان اول اینجا بودم هیچوقت فکر نمی کردم که بینی ام را عمل کنم. به خاطر اینکه موهایت هست، صورتت هست. چیزی نیست توی قاب گرفته باشند.
