ترجمه «تخیل مکالمه‌ای» اثر باختین، ترجمه زندگی‌نامه‌های آل پاچینو و رابرت دنیرو، و مجموعه گفت‌وگوهای حسین سرفزار با عنوان «فرهنگ ایرانی»، مهم‌ترین کتاب‌هایی بودند که در هفته گذشته وارد بازار کتاب ایران شدند.
تخیل مکالمه‌ای در رمان چند صدایی
هفته گذشته با انتشار ترجمه فارسی کتاب تخیل مکالمه‌ای، آخرین و از غنی‌ترین آثار میخائیل باختین، یکی از مهم‌ترین آثار مطرح جهان در عرصه نقد و نظریه ادبی در دسترس فارسی زبانان قرار گرفت.
باختین که کودکی و جوانی خود را در شهری‌های مرزی چند فرهنگه و در خانواده‌ای دو زبانه به بلوغ فکری رساند و در روزگار خود دو دوران پیش و پس از انقلاب را در روسیه و گذار قرن نوزدهم را به قرن بیستم در اروپا تجربه کرد، در کتاب تخیل مکالمه‌ای یا تخیل گفتگویی، که آن را در پخته‌ترین دوران فکری خود تألیف کرد، منظر ساختارگرایی و مفاهیمی چون ارتباط گفتگویی، کنش متقابل، چندآوایی کارناوالی، بافت، زبان و منظر چند صدایی را در رمان و تئوری رمان تحلیل می‌کند.
میخائیل باختین در ۱۸۹۵ در جنوب مسکو چشم به جهان گشود اما در شهرهای مرزی و چند فرهنگه ویلنیوس و اودسا به بلوغ رسید و تحصیلات دانشگاهی خود را در سنت پطرزبورگ، که در آن روزگار پایتخت فرهنگی روسیه بود، به پایان برد.
باختین به دوران توفانی پیش از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ محور گروهی بود که به محفل باختین شهره شدند و نظریات کانت و برآمدهای فلسفی و شناخت‌شناسی نظریات انیشتین و ماکس پلانک را در ریاضیات و فیزیک جدید دنبال می‌کردند.
باختین در این دوران کتاب «به سوی فلسفه کنش» را تألیف کرد که پس از مرگ او منتشر شد.
میخائیل باختین در سال ۱۹۲۰ موفق شد تا کتاب مسایل هنر داستایوسکی را ۹ سال پس از تألیف آن منتشر و در همین سال چون اغلب روشنفکران روسی به تیغ استبداد استالینی گرفتار آمد و به دلیل اعتقادات و فعالیت‌های مذهبی خود بازداشت و به قزاقستان تبعید شد.
باختین به دوران سرکوب استالینی روشنفکران روسیه به دلیل گمنامی از مرگ و زندانی رهایی یافت و تا سال ۱۹۳۶ در تبعیدگاه دور افتاده خود به سر برد و در این سال در مؤسسه آموزشی موردویان در سارانسک به استادی انتخاب شد.
باختین کتاب‌های گفتمان در رمان، اشکال زمان و زمان- مکان در رمان و حماسه و رمان را در تبعید گاه دورافتاده خود نوشت و اثر بزرگ خود را درباره رابله در سال ۱۹۴۱ به عنوان رساله دکترا به مؤسسه ادبیات گورکی در مسکو ارائه داد اما این مؤسسه رساله او را نپذیرفت.
باختین تا سال ۱۹۶۰، که توجه محافل آکادمیک به کتاب او درباره داستایوسکی جلب شد، گمنام ماند اما از آن پس به عنوان یکی از تأثیرگذارترین و پرنفوذترین چهره‌های نقد و نظریه ادبی تثبیت شد.
باختین کتاب به سوی بازبینی داستایوسکی را در ۱۹۶۱، ویراست دوم بوطیقای داستایوسکی را در ۱۹۶۳، رابله و دنیای او را در ۱۹۶۵ و تخیل گفتگویی را در ۱۹۷۵ تألیف و در همین سال درگذشت.
میخائیل باختین را اول بار محمد جعفر پوینده، مترجم معتبر و نامدار ایرانی با ترجمه بخشی از نوشته‌های او در باره کارناوال و ترجمه کتاب سودای مکالمه، خنده و آزادی او به فارسی زبانان معرفی کرد.
کتاب تخیل مکالمه‌ای را رويا پورآذر به فارسی ترجمه کرده است.
زندگی‌نامه‌های آل پاچینو و رابرت دنیرو
با انتشار ترجمه فارسی دو کتاب سلطان بازی سازان و تسخیرناپذیر در هفته گذشته، دو زندگی نامه معتبر و خواندنی در باره آل پاچینو و ر ا برت دنیرو، در دسترس علاقه‌مندان سینما، تئاتر و بازیگری قرار گرفت.
کتاب سلطان بازی‌سازان ، زندگی آل پاچینو را به روایت ادی دی لیو و به قلم دیوید شلدون و مک گال در ۹ فصل، از «سوسول کوچولوی خجالتی» تا یکی از بزرگترین غول‌های سینمای جهان تصویر و کتاب تسخیرناپذیر به قلم اندی دوگان در ۳۸ فصل، افت و خیزهای زندگی شخصی و هنری روبرت دنیرو را از کودکی در خانواده‌ای ایرلندی - ایتالیایی تا یکی از بزرگترین بازیگران تاریخ سینما روایت می‌کند.
سلطان بازی‌سازان را سعید خاموش و تسخیرناپذیر را علیرضا عامری ترجمه کرده‌اند.
فرهنگ ایرانی از منظرهای متفاوت
فرهنگ را از شاخصه‌های اصلی هویت ملی می‌دانند و کتاب «فرهنگ ایرانی»، مجموعه گفت‌وگوهای حسین سرفراز، روزنامه‌نویس پرسابقه و قدیمی، با چهره‌های مطرح فرهنگ، ادب و هنر معاصر ایران، می‌کوشد تا برخی از مهم‌ترین ابعاد هویت فرهنگی ایرانیان را از منظرهای متفاوت بررسی کند.
ساختار مصاحبه‌ها، عنوان‌بندی، نثر و ویرایش کتاب فرهنگ ایرانی رد تجربه چند دهه حسین سرفراز را بر خود دارد که از دهه ۳۰ به بعد از روزنامه‌نویسان مطرح ایران بوده است.
در کتاب فرهنگ ایرانی، مباحثی چون شاخصه‌های فرهنگ ایرانی، التقاطی بودن یا متمایز بودن فرهنگ ایران، تحولات فرهنگ ایرانی در بستر تاریخ ، معنا و قلمرو ساخت‌های فرهنگ ایران و ... در گفت‌وگو با متفکران، نویسندگان و هنرمندانی چون احمد شاملو، سیمین بهبهانی، آیدین آغداشلو، منوچهر آتشی، عباس زریاب خویی، سید حسین نصر، پرویز مشکاتیان، پرویز شهریاری، مرتضی ممیز، پرویز ورجاوند و سیروس علی‌نژاد تحلیل و بررسی می‌شود.
