بيستم نوامبر ۲۰۰۸، چهل ونهمين سالروز تصويب اعلاميه جهانی حقوق کودک از طرف مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.
بر اساس اين اعلاميه، حق تحصيل اساسی‌ترين حق يک کودک به شمار می‌رود. اما آيا بهره‌وری از اين حق طبيعی برای همه کودکان ميسر می‌شود؟
متاسفانه نه! براساس گزارش‌ها و آمارهای منتشره، ميليون‌ها کودک در جهان از اين حق اوليه خود محروم هستند.
امروز ۳۱ برنده جايزه صلح نوبل که نام«دالايی لاما» رهبر مذهبی بودائيان تبت، جيمی کارتر رييس جمهور سابق ايالات متحده آمريکا، «دسموند توتو» کشيش آفريقايی و «آنگ سان سو کی» مبارز برمه‌ای نيز در ميان آنها ديده می‌شود، در نامه سرگشاده‌ای رهبران کشورهای جهان و طرف‌های درگير را تشويق کردند که شرايط لازم را برای تحصيل کودکان ايجاد کنند.
آنها همچنين از حکومت‌ها و طرف‌های درگير در جهان خواسته‌اند، مدارس را به عنوان مراکز صلح و امنيت محترم بشمارند و اجازه دهند کودکان، بدون هراس از خشونت و ترس از جلب شدن به نيروهای نظامی به تحصيل خود ادامه دهند.
برندگان جايزه صلح نوبل می‌گويند،بيش از ۷۰ ميليون کودک در جهان از فرصت آموزش بی‌بهره هستند و بيش از نيمی از اين کودکان فقط به دليل بروز جنگ‌ها و مناقشات نظامی از رفتن به مدرسه محروم شده‌اند.
همچنين به دليل بروز درگيری‌های اخير در جمهوری دموکراتيک کنگو، در آفريقا، بيش از ۵ ميليون نفر از ۹ ميليون بچه‌های مدرسه‌ای در اين کشور، نتوانستند به مدرسه بروند.
به گفته برندگان جوايز صلح نوبل «اگر چه مقصر اصلی جنگ‌ها و درگيری‌های بزرگسالان هستند، ولی هر بزرگسالی خودش دوره کودکی و خردسالی را گذرانده و طبيعتاً شخصيت هر بزرگسالی در زمان کودکی شکل می‌گیرد و آموزش مهم‌ترين عامل شکل‌گيری شخصيت انسان‌هاست.»
به باور آنها، «صلح در ذهن کودکان شکل می‌گیرد و اين [روند] بايستی از همين امروز آغاز شود.»
به نظر جيمی کارتر رييس جمهور سابق ايالات متحده و برنده جايزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۲ آموزش نقش بسزايی در ترويج صلح دارد.
وی به عنوان شخصيتی که دارای چند دهه تجربه تلاش برای حل مسالمت آميز مناقشه‌های نظامی در جهان است، گفت: «ناچيز پنداشتن تأثير کودکان بر افکار و تصميم‌های بزرگسالان اشتباه بزرگی است.»
برندگان جايزه صلح نوبل در حمايت از تلاش‌های سازمان خيريه بريتانيايی «نجات کودکان» به نگارش اين نامه سرگشاده دست زنده‌اند.
سازمان«نجات کودکان» برای ياری رساندن به کودکان نيازمند در بيش از ۱۰۰ کشور جهان تلاش می‌کند.
وضعيت کودکان در ايران
در همین حال به گزارش يونيسف، در ايران ۹۷ درصد کودکان از حق تحصیل بهره می‌برند. نسبت شرکت در مراکز پيش دبستانی در ايران بسيار پايين يعنی کمتر از ۱۵ درصد است.
بر اساس ارقام مرکز آمار ايران، تنها در سال ۸۵ از ميان ۱۳ ميليون و ۲۵۰ هزار کودک ۱۰- ۱۸ سال، بيش از ۳.۵ ميليون نفر از چرخه تحصيل خارج و بيش از یک ميليون و ۷۰۰ هزار تن از اين کودکان به دلايل مختلف مجبور به کار بودند.
بر اساس آمار سازمان بهزيستی هر ساله حدود ۱۰ هزار نفر به جمعيت کودکان خيابانی اضافه می‌شود. در ايران مشکل کودک آزاری نيز وجود دارد. ۴۵ درصد کودک آزاری‌ها در ايران جسمی و ۵۵ درصد عاطفی بوده‌است.
