رسانه‌های اسرائیل شامگاه پنجشنبه سیزدهم اردیبهشت آنچه را که تصاویر تازه ماهواره‌ای از فردو نامیدند منتشر کردند تا نشان دهند که این سایت هسته‌ای ایران در هفته‌های اخیر شاهد تحرکات تازه‌ای بوده و از جمله تغییراتی در بنای آن ایجاد شده است.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، این تصاویر را شرکت ماهواره‌ای اسرائیلی ایمج سات با ماهواره «اروس بی» گرفته است.
وبسایت وای.نت و شبکه ده تلویزیون اسرائیل، بر اساس تحلیل کارشناسان ماهواره‌ای، تحرکات تازه در سایت فردو را «غیر عادی» و بخشی از اقدامات احتمالی ایران برای از سرگیری فعالیت‌ها در این سایت، در صورت خروج از برجام، دانستند.
یکی از تغییرات مهم در این تصاویر، باز شدن مسیر فاصله دروازه سایت تا تونل‌هایی بود که سانتریفیوژهای غنی کننده اورانیوم در آن قرار داشت.
سازه‌های تازه‌ای نیز در تصاویر جدید، در مقایسه با چند ماه پیش، در سایت فردود دیده می‌شود، که بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیل، احتمالا با هدف گسترش اماکن تحقیقات ساخته شده است.
در آخرین تصاویر گرفته شده از سایت فردو در تاریخ ۹ اردیبهشت، شمار زیادی اتوبوس و خودروی پارک شده و رفت و آمد آنها دیده می‌شود؛ در حالی که بررسی روند تصاویر ماهواره‌ای از این مکان، از مدتی بعد از برجام تا دو ماه پیش، این منطقه را فارغ از این نوع ترددها نشان می‌داد.
ایران در سال ۲۰۰۹ به وجود سایت فردو اعتراف کرد. تونل‌های غنی سازی اورانیوم در عمق ۹۰ متری صخره‌های سنگی در این محل در ۲۵ کیلومتری مسیر قم به تهران حفر شده بود.
آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کرده بود که ایران در فردو ابتدا اورانیوم را با غلظت بیست درصد غنی می‌کرد و در دوره‌ای غلظت اورانیوم را به ۲۷ درصد نیز رساند.
بر اساس توافق لوزان، که مقدمه برجام، توافق هسته‌ای سه سال پیش میان ایران و قدرت‌های جهانی بود، تاسیسات فردو باید صرفا به مرکزی جهت فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی محدود شده و هیچ فعالیت غنی سازی اورانیوم در آن انجام نشود.
ایران به گزارش رسانه‌های اسرائیل در مورد تحرکات تازه در سایت فردو واکنشی نشان نداده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز هنوز در این باره اظهار نظر نکرده است.
در همین حال رسانه‌های اسرائیل تاکید کرده‌اند که معلوم نیست که تحرکات تازه و تغییرات صورت گرفته در ساختمان و سازه فردو، نقض تعهدات ایران بر اساس برجام باشد.
تصاویر شرکت ایمج سات از سایت فردو سه روز پس از کنفرانس خبری نخست وزیر اسرائیل در مورد ماهیت اولیه برنامه هسته‌ای نظامی ایران منتشر شد.
بنیامین نتانیاهو دوشنبه شب با نشان دادن اصل آرشیو اتمی ایران گفت ایران برنامه هسته‌ای خود را با هدف تولید بمب اتمی آغاز کرد.
نخست وزیر اسرائیل گفت اسناد رسیده بدست اسرائیل قاطعانه ثابت می‌کند که سران ایران با این ادعا که تولید بمب اتمی رادنبال نمی‌کردند، «با بی‌شرمی» در طول سال‌ها دروغ گفته و برجام بر اساس این دروغ‌ها تنظیم شد.
آقای نتانیاهو گفت که اسرائیل در یک دستاورد اطلاعاتی کم نظیر توانست این اسناد را که بیش از نیم تن وزن دارد و شامل بیش از یکصد هزار برگ و ۱۸۳ لوح فشرده است، چند هفته پیش از ایران بیرون بیاورد.
در این میان، دان شاپیرو، سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل، پنجشنبه در مصاحبه با رادیوی عبری تل آویو تاکید کرد که بنیامین نتانیاهو ضمن هماهنگی با دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، اسناد رسیده به دست اسرائیل را افشا کرد.
به گفته آقای شاپیرو، کنفرانس خبری آقای نتانیاهو برای تقویت تصمیم آقای ترامپ درارتباط با برجام برگزار شد؛ تصمیمی که قرار است ۲۲ اردیبهشت اعلام شود.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پنجشنبه در تهران تاکید کرد که برجام تغییر نخواهد کرد؛ مذاکره بیشتری بر سر آن صورت نخواهد گرفت و ایران «هر واکنشی را حق خود می‌داند».
علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر ایران، نیز پنجشنبه گفت در صورت خروج آمریکا از برجام، ایران از آن خارج خواهد شد.
همچنین حمید بعیدی نژاد، سفیر ایران در بریتانیا، تاکید کرد که با خروج آمریکا از برجام، «دیگر توافقی در کار نخواهد بود».
رییس کنفرانس امنیتی مونیخ آلمان پنجشنبه در توییتر خود نوشت، اگر تصمیم دونالد ترامپ خروج از برجام باشد، وضعیتی ایجاد می شود که برای بررسی الزامات آن، سران اتحادیه اروپا باید یک نشست اضطراری برگزار کنند.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، نیز چهارشنبه هشدار داد که لغو برجام، خطر جنگ را بیشتر می کند.
اما از سویی امانوئل ماکرون، رییس جمهوری فرانسه، در روزهای گذشته بر لزوم دستیابی به توافق مکملی با ایران تاکید کرده و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، نیز چهارشنبه از لزوم مهار نفوذ ایران در سوریه و کاهش برد موشک‌های بالیستیک ایران سخن گفت.
در این میان، دولتمردان اسرائیلی از رای گیری این هفته در کنست برای دادن اختیار اعلان جنگ به نخست وزیر حمایت کردند. خانم آیلت شاکد، وزیر دادگستری اسرائیل، پنجشنبه به رادیوی تل آویو گفت در شرایط امنیتی جدید، نخست وزیر باید این حق را داشته باشد که تصمیمات اضطراری را بدون فوت وقت بگیرد.
مجلس اسرائیل، بامداد سه شنبه این هفته، تنها ساعاتی پس از کنفرانس خبری آقای نتانیاهو در ارتباط با برجام، رای داد که اعلان جنگ اسرائیل با دشمن در اختیار نخست وزیر باشد و تنها مقامی که نخست وزیر باید با او مشورت کند، وزیر دفاع است.
این نخستین بار در تاریخ اسرائیل است که این حق تنها به نخست وزیر و وزیر دفاع داده می شود در حالی که تا پیش از این، چنین تصمیمی می‌بایست ابتدا به تصویب کابینه امنیتی- سیاسی اسرائیل، شامل وزیران پست‌های مهم، می‌رسید و سپس در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی کنست تصویب می‌شد.
اما آقای نتانیاهو با این استدلال که ممکن است شرایطی ایجاد شود که فرصت چند روزه برای انجام مشورت و رای گیری‌ها به شیوه گذشته در کار نباشد، رای اکثریت حامیان خود در کنست را برای گرفتن اختیار اعلان جنگ کسب کرد.
