همزمان با اعلام سیاست جدید دولت ایران برای سه نرخی شدن ارز، شماری از کسبه بازار تهران صبح دوشنبه چهارم تیرماه مغازه‌های خود را تعطیل کردند و در اعتراض به نابسامانی بازار ارز دست به تجمع زدند.
خبرگزاری فارس دلیل تجمع بازاریان تهران را «اعتراض به رکود حاکم بر بازار نوسان بی‌ضابطه نرخ ارز، کمبود مشتری و گرانی کالا» ذکر کرده است.
بنابر همین گزارش، تعطیلی بازار تهران ابتدا از پارچه‌فروشانِ «بازار بزرگ»، «چارسوق» و «سرای قیصریه» آغاز شد و پس از آن سایر بازاریان نیز با بستن مغازه‌های خود، دست از کار کشیدند.
به نوشته خبرگزاری فارس، در بازار «امین‌حضور» که عمدتا محل فروش لوازم خانگی است نیز مغازه‌داران به دلیل نامشخص بودن وضعیت دلار دست از خرید و فروش کشیده‌اند.
بنابر ویدئوهایی که در شبکه‌های مجازی منتشر شده، تجمع‌کنندگان شعارهایی از قبیل «مرگ بر گرانی» و «سوریه را رها کن / فکری به حال ما کن» سر داده‌اند.
تعطیلی بازار تهران یک روز پس از آن روی می‌دهد که دو مجتمع خرید «علاءالدین» و «چارسو» که عمدتا به خریدوفروش موبایل و وسایل دیجیتالی اختصاص دارد شاهد تجمعاتی اعتراضی بود و معترضان به نابسامانی در بازار ارز، در خیابان «جمهوری» دست به راه‌پیمایی زدند.
روز یکشنبه بهای ارزهای مختلف در بازار آزاد تهران بار دیگر با جهش همراه شد و قیمت هر دلار آمریکا با ثبت رکوردی جدید به مرز ۹ هزار تومان رسید.
از سوی دیگر، رسانه‌های ایران صبح دوشنبه از طرح جدید دولت برای سه‌نرخی شدن قیمت دلار خبر داده‌اند.
بر اساس گزارش‌ها، در حال حاضر نرخ‌های جدید قیمت ارز دربازار مشخص نیست و خرید و فروشی انجام نمی شود.
ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران، از ایجاد «بازار ثانویه ارز» خبر داده و گفته است که بر اساس این طرح، قیمت ارز سه‌نرخی می‌شود و برای «کالاهای غیرضروری» ارز در توافقی بین صادرکنندگان و وارد کنندگان خرید و فروش خواهد شد.
به گفته آقای سیف، واردات «کالاهای ضروری»، از جمله دارو، مانند گذشته با دلار ۴۲۰۰ تومانی انجام خواهد شد.
خبرگزاری ایسنا برآورد کرده است که نرخ ارز سوم می‌تواند بین ۶۰۰۰ تا ۶۵۰۰ تومان باشد.
در همین حال خبرگزاری مهر گزارش داده است که در نشست روز یکشنبه حسن روحانی با ستاد اقتصادی دولت، خرید و فروش توافقی میان صادرکنندگان و واردکنندگان در صرافی‌ها تصویب شده است.
همچنین به گزارش خبرگزاری ایسنا، در این طرح صادرکنندگانی که تا پیش از این ارز خود را در سامانه «نظام یکپارچه ارزی» (نیما) ارائه نمی‌کردند، آن را با نرخ توافقی عرضه می‌کنند تا به کالاهی غیرضروری که شامل ارز ۴۲۰۰ تومانی نمی‌شود تعلق گیرد.
درحالیکه رئیس بانک مرکزی از نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای ضروری سخن گفته، محمدرضا مودودی، معاون سازمان توسعه تجارت ایران، گفته است که در طرح جدید دولت برای واردات کالاهای «اساسی و استراتژیک» دلار ۳۸۰۰ تومانی اختصاص می‌یابد.
وی همچنین اعلام کرد که برای واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات نیز دلار ۴۲۰۰ تومانی تعلق می‌گیرد.
به گفته آقای مودودی، برای واردات دیگر کالاها که در اولویت سوم قرار دارند دلار با نرخ توافقی اختصاص می‌یابد که به زودی فهرست این کالاها اعلام می‌شود.
بر اساس سیاست فعلی دولت ارز مورد نیاز برای واردات و همچنین ارز ناشی از صادرات به شبکه پولی و بانکی اقتصاد ایران، با دلار ۴۲۰۰ تومانی ارائه می‌شود و تمامی نرخ‌های غیر از آن «غیررسمی و غیرقانونی» محسوب می‌شود.
با این حال اجرای این سیاست در عمل با ناکامی روبه‌رو شد و به گفته محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت، حتی شماری از واردکنندگان که برای واردات کالا، دلار ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده بودند در زمان عرضه کالای خود، قیمت را با دلار بازار آزاد محاسبه کرده و گران‌تر به فروش رساندند.
مقامات دولت روحانی می‌گویند افزایش قیمت ارز دلایل اقتصادی ندارد و ناشی از تقاضای مردم برای خرید ارز است.
در همین حال محمد باقر نوبخت،رییس سازمان برنامه و بودجه، بار دیگر اعلام کرد که منابع ارزی بیش از مصارف کشور است.
وی تاکید کرد که دلیل افزایش قیمت دلار «افزایش اشتیاق و گرایش برای تبدیل موجودی ریال به ارز» است.
فعالان بازار ارز و تحلیل گران اقتصادی افزایش قیمت دلار را در هفته‌های اخیر، با تحولات سیاسی بین‌المللی به ویژه خروج آمریکا از برجام، بازگشت تحریم‌های اقتصادی به ویژه تحریم روابط بانکی و نفتی ایران و همچنین آینده مبهم برجام بدون آمریکا مرتبط می‌دانند.
بر اساس این تحلیل‌ها، رأی مجلس به مسکوت ماندن دوماهه بررسی لایحه الحاق به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم و سخنان رهبر جمهوری اسلامی در مخالفت با این لایحه که احتمال توافق ایران و اروپا برای حفظ برجام را کاهش داده نیز درافزایش ناگهانی قیمت دلار درروزهای اخیر تاثیرگذار بوده است.
