جسد ابراهیم رئیسی در مشهد به خاک سپرده شد

مرگ ابراهیم رئیسی در میانه دوره ریاست‌جمهوری‌اش، موجب آغاز روند برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری در ایران شده است.

این برای سومین بار است که نظام سیاسی ایران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ با چنین وضعیتی مواجه می‌شود.

پیشتر در سال ۱۳۶۰ عزل ابوالحسن بنی‌صدر و با فاصله چند ماه، کشته شدن محمدعلی رجایی، موجب شده بود این دو رئیس‌جمهور نتوانند دوران ریاست جمهوری خود را به پایان برسانند.

بیشتر در این باره:

روند انتخاب رئیس‌جمهور بعدی ایران چیست و نامزدها کیستند؟

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی و رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین و جنبش فتح، روز دوشنبه در پیامی مرگ ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان را تسلیت گفت.

آقای عباس در پیام خود نوشت: «ما بر همبستگی فلسطین و ملت آن با رهبری و ملت ایران در این ضایعه بزرگ تأکید می‌کنیم.»

گروه افراطی حماس، رقیب اصلی تشکیلات خودگردان که در حدود هشت ماه گذشته درگیر جنگ با ارتش اسرائیل در باریکه غزه است، زودتر از هر نهاد و تشکل فلسطینی به سران جمهوری اسلامی ایران تسلیت گفته بود.

کادر رهبری تشکیلات خودگردان، جنبش فتح و رسانه‌های آن در کرانه باختری در دوره اخیر بر شدت حملات خود به جمهوری اسلامی ایران به‌دلیل حمایت آن از حماس افزوده و تآکید داشتند که جمهوری اسلامی ایران از طریق گروه‌های نیابتی‌اش مانند حماس و جهاد اسلامی فلسطین از طرح خود برای «تضعیف تشکیلات خودگردانی و متزلزل کردن دولت اردن باز نایستاده است».

جلسه فوق‌العاده سران قوا روز دوشنبه به ریاست محمد مخبر، کفیل ریاست‌جمهوری، برگزار شد.

بر اساس گزارش خبرگزاری‌های ایران، محمدباقر قالیباف و غلامحسین محسنی اژه‌ای، روسای مجلس و قوه قضائیه جمهوری اسلامی، در این نشست بر «همکاری کامل» با مخبر برای «انجام وظایف قوه مجریه» تاکید کردند.

محمد مخبر که روز دوشنبه از سوی رهبر جمهوری اسلامی کفیل ریاست‌جمهوری شد، در این دیدار گفته که «راه آیت‌الله رئیسی در انجام وظایف محوله را بدون هیچ خللی دنبال خواهیم کرد».

بر اساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی، «شورایی متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیس‌جمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت پنجاه روز رئیس‌جمهور جدید انتخاب شود».

ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور اسلامی ایران، و هیئت هشت نفره همراه او روز یکشنبه در سانحه سقوط بالگرد در استان آذربایجان شرقی کشته شدند.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، روز دوشنبه در جریان یک نشست، با تسلیت گفتن کشته شدن ابراهیم رئیسی و هیئت همراهش در سانحه هلی‌کوپتر، از حضار خواست که به احترام آن‌ها یک دقیقه سکوت کنند:

«انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲» در واکنش به خبر کشته شدن ابراهیم رئیسی تاکید کرد که او به عنوان رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی «تمام تلاش خود را به کار بست تا تلاش خانواده‌ها در ایران برای یافتن حقیقت با بن‌بست مواجه شود».

این انجمن در بیانیه‌ای که ساعاتی پس از تایید خبر کشته شدن رئیس‌جمهور اسلامی در سانحه سقوط بالگرد منتشر شد، با اشاره به این‌که آقای رئیسی پیش از این عنوان «قاضی مرگ» را یدک می‌کشید، آمده است: «او در جنایات تابستان ۱۳۶۷ که در کانادا به عنوان جنایت علیه بشریت شناخته می‌شود نقش اساسی داشت و در کشتارهای بسیار دیگر در ایران چون کشتار دی‌ماه ۱۳۹۶، آبان خونین و انقلاب زن، زندگی، آزادی مسئولیت به عهده داشت».

انجمن خانواده‌های پرواز هواپیمای اوکراینی که در دی‌ماه ۱۳۹۸ با دو موشک سپاه پاسداران سرنگون شد، می‌گویند: «ما خواستار محاکمه و‌ مجازات او در دادگاهی عادلانه بودیم تا به جرایم خود اعتراف کند و طعم مجازات را بچشد. این فرصت از ما گرفته شد، اما باید گفت از مرگ او متاسف نیستیم. ما قاتلین فرزندان ایران را نه فراموش می‌کنیم و نه می‌بخشیم».

ویدئویی از یک بلاگر اسرائیل در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که او پس از انتشار خبر کشته شدن ابراهیم رئیسی، در خیابان شیرینی پخش کرده و عده‌ای از مردم اسرائیل نیز در واکنش به این خبر شادمانی می‌کنند.

شماری از مردم ایران نیز از یکشنبه شب در واکنش به خبر سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی و همراهانش ابراز شادی کردند و در مقابل، بخش دیگری از مردم که از حامیان حکومت به‌شمار می‌روند در مراسم عزاداری که از سوی حکومت برگزار شد،‌ شرکت کردند.

شیرین عبادی، حقوق‌دان و برنده جایزه نوبل صلح، در واکنش به کشته شدن ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط بالگرد، به رادیو فردا می‌گوید رئیس‌جمهور پیشین ایران به‌دلیل دست داشتن در اعدام‌های زندانیان سیاسی و نقض حقوق بشر باید پشت میز عدالت محاکمه می‌شد و مرگ او «آسان» بوده است.

دوره جدید مجلس خبرگان رهبری در حالی قرار است روز سه‌شنبه آغاز به کار کند که این مجلس پیش از گشایش، دو عضو خود را از دست داد.

ابراهیم رئیسی و محمدعلی آل هاشم، امام جمعه تبریز، دو عضو منتخب ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری بودند که روز یکشنبه در سانحه سقوط بالگرد در آذربایجان شرقی کشته شدند.

ابراهیم رئیسی در غیاب احمد جنتی، حسن روحانی و صادق لاریجانی، بیشترین بخت را برای تصدی ریاست این مجلس داشت.

احمد جنتی برای این دور از مجلس خبرگان نامزد نشد. صادق آملی لاریجانی نتوانست رای لازم را برای ورود به آن کسب کند و حسن روحانی نیز از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد.

گزارش رسانه‌های ایران حاکی است که در حال حاضر رقابت اصلی برای کسب ریاست این مجلس بین محمدرضا مدرسی ‌یزدی، هاشم حسینی ‌بوشهری و علی موحدی ‌کرمانی است.

مجلس خبرگان متشکل از ۸۸ عضو است که از میان فهرست تأیید شده توسط شورای نگهبان برگزیده می‌شوند و فقهای شورای نگهبان نیز خود را برای حضور در این مجلس تایید صلاحیت می‌کنند.

با توجه به کهولت سن علی خامنه‌ای که هم اکنون ۸۵ ساله است، احتمال می‌رود که اعضای دوره ششم مجلس خبرگان وظیفه مهم تعیین رهبر بعدی جمهوری اسلامی را برعهده داشته باشند.

انتخابات ششمین دوره این مجلس در فضای بسیار سرد و مشارکت پایین برگزار شد و شورای نگهبان بسیاری از کاندیداها را رد صلاحیت کرد.

فرح دخل‌الله، یک سخنگوی پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، روز دوشنبه کشته شدن ابراهیم رئیسی و هیئت همراه او در سانحه سقوط بالگرد را تسلیت گفت.

خانم دخل‌الله به دو زبان فارسی و انگلیسی در شبکه ایکس (توئیتر سابق) نوشت: «درگذشت رئيس‌جمهور رئیسی، وزیر خارجه امیرعبداللهيان و سایر جان‌باختگان در حادثه سقوط بالگرد را به ملت ایران تسلیت می‌گوییم».

پیام تسلیت این سخنگوی ناتو با انتقاد شماری از کاربران فارسی‌زبان روبرو شده است.

مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، با انتشار پیامی کشته شدن ابراهیم رئیسی و همراهانش، از جمله وزیر امور خارجه ایران در سانحه هلی‌کوپتر را تسلیت گفت.

او این اتفاق را باعث «تأثر و تألم» دانست و به رهبر جمهوری اسلامی، ملت ایران و خانواده‌های قربانیان تسلیت گفت.

دفتر مولوی عبدالحمید هفته گذشته از «سفر استعلاجی» این رهبر اهل تسنن به خارج از زاهدان خبر داده و گفته بود او به زودی به زاهدان بازخواهد گشت.