برخی مسئولان عراقی، در پی لغو معافیتهای این کشور از تحریمهای آمریکا برای خرید برق از ایران، از بررسی گزینههایی جهت جایگزین کردن کشورهای دیگر برای خرید گاز هم خبر دادهاند.
ایالات متحده، در راستای کارزار «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی، معافیت ویژۀ عراق برای خرید برق از ایران را لغو کرد؛ معافیتی که از هفت سال پیش تاکنون به عراق اجازه میداد بهرغم تحریمهای آمریکا علیه ایران مشکلی برای معاملۀ برق نداشته باشد.
این تصمیم واشینگتن که روز شنبه ۱۸ اسفند اعلام شد، هم در تهران و هم در بغداد واکنشهایی در پی داشت.
مقامهای جمهوری اسلامی در نخستین واکنش، این تصمیم آمریکا را «غیرقانونی» خواندند. عباس عراقچی وزیر خارجۀ ایران هم با انتشار مطلبی در شبکۀ ایکس، این اقدام را بهمثابه «هدف قرار دادن مردم بیگناه عراق و محرومکردن آنها از دسترسی به خدمات اساسی همچون برق، بخصوص در آستانۀ تابستان» توصیف کرد.
این در حالی است که در داخل ایران، میزان تولید برق به سطحی بسیار کمتر از نیاز داخلی سقوط کرده و حتی در طول زمستان، تقریباً همۀ نقاط کشور از جمله پایتخت، با خاموشیهای گسترده مواجه بودهاند و اقدام دولت در انتشار جداول زمانبندی قطع برق، عملاً نشانی از ادامهدار بودن این شرایط، از جمله در طول بهار و تابستان پیش رو تلقی میشود.
از سوی دیگر در بغداد هم مسئولان عراقی برای تأمین انرژی مورد نیاز خود پیشاپیش بهدنبال جایگزین کردن ایران با کشورهایی دیگر هستند.
تجارت ایران و عراق در زمینۀ انرژی، بیشتر در حوزۀ گاز بوده است.
روز دوشنبه ۲۰ اسفندماه و تنها دو روز پس از اعلام تصمیم جدید دولت آمریکا، مدیر شرکت گاز جنوب عراق در گفتوگو با رویترز تأیید کرد که بغداد، قطر و عمان را بهعنوان گزینههای احتمالی جایگزینی ایران برای تأمین گاز خود در نظر گرفته است.
بغداد تاکنون بر اساس قرارداد پنج سالهای که سال گذشته با تهران تمدید کرد، روزانه تا ۵۰ میلیون متر مکعب گاز از ایران وارد میکرده است.
بهگفتۀ مقامات عراقی، این کشور در ازای گاز وارداتی از ایران، سالانه بین چهار تا پنج میلیارد دلار میپرداخته است.
بهگفتۀ وزیر برق عراق، حذف احتمالی واردات گاز از ایران باعث کاهش بیش از ۳۰درصدی تولید روزانۀ برق در این کشور خواهد شد. در حال حاضر تولید روزانۀ برق عراق معادل ۲۷ هزار مگاوات است.
بهگفتۀ حمزه عبدالباقی، رئیس شرکت دولتی گاز عراق، بغداد برای مقابله با آثار قطع احتمالی واردات گاز از ایران یک ترمینال شناور گاز مایع طبیعی را اجاره خواهد کرد.
این مقام عراقی تأکید کرد که قرارداد اجارۀ این ترمینال شناور طی هفتههای آتی با شرکتی مستقر در امارات متحدۀ عربی امضا خواهد شد و انتظار میرود این سکوی شناور تا حدود سه ماه دیگر برای دریافت و انتقال گاز از قطر و عمان آماده شود.
بهگفتۀ حمزه عبدالباقی این پایانه در بندر خورالزبیر مستقر شده و از طریق یک خط لولۀ ۴۵ کیلومتری در دست احداث، گاز را به نقطهای در نزدیکی بصره، مهمترین بندر نفتی عراق در جنوب این کشور منتقل خواهد کرد.
قرار است این ترمینال و خط لوله روزانه دستکم ۱۴ میلیون متر مکعب گاز، یعنی کمتر از یکسوم گاز وارداتی فعلی از ایران، را جایگزین کند.
تحریمهای گسترده ایالات متحده علیه ایران بهدلیل برنامه هستهای تهران و همچنین حمایت جمهوری اسلامی از گروههای شبهنظامی در منطقه وضع شده است.