مسعود پزشکیان، رئیسجمهور اسلامی ایران، روز سهشنبه ۱۴ مرداد در حکمی علی لاریجانی را به عنوان دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی منصوب کرد.
آقای لاریجانی جانشین علیاکبر احمدیان میشود که خرداد ۱۴۰۲ با حکم ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور سابق، این سمت را بر عهده گرفته بود.
آقای پزشکیان در حکم خود خواستار «رصد و اولویتبندی مسائل و مخاطرات امنیت ملی، به ویژه تهدیدات نوظهور و فناورانه» توسط دبیر شورای عالی امنیت ملی شده است.
انتصاب علی لاریجانی چند هفته بعد از پایان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل و دو روز بعد از اعلام رسمی تشکیل نهاد جدیدی به نام «شورای دفاع» زیر نظر شورای عالی امنیت ملی انجام شده است.
آقای لاریجانی بعد از پایان این جنگ مدعی شد که در روز نخست حملات اسرائیل، دستگاه امنیتی این کشور با او تماس گرفته و خواستار کنارهگیری شده است. او همچنین از نخستین افرادی بود که به شکل رسمی اعلام کرد اسرائیل در روز چهارم جنگ جلسهای با حضور سران سه قوه را هدف قرار داد.
لاریجانی که در ماههای اخیر در حوزهٔ دیپلماسی فعال شده بود، حدود ۷۰ روز پیش از حمله اسرائیل به اهداف نظامی و هستهای ایران، در یک برنامهٔ تلویزیونی تهدید کرده بود که ایران در صورت هدف قرار گرفتن، به سوی ساخت سلاح هستهای خواهد رفت.
او خطاب به مقامهای آمریکا گفت: «اگر یک وقت رفتید به سمت بمباران توسط خودتان یا اسرائیل، ایران را مجبور میکنید که طور دیگری تصمیم بگیرد».
با این حال، بعد از پایان جنگ که با حملات هوایی آمریکا به سه تأسیسات هستهای فردو، نطنز و اصفهان همراه شد، مقامهای رسمی جمهوری اسلامی دربارهٔ تصمیم برای ساخت سلاح هستهای صحبت نکردهاند و تنها بر ادامهٔ غنیسازی اورانیوم تأکید میکنند.
علی لاریجانی که در سالهای اخیر از مشاوران ارشد رهبر جمهوری اسلامی بوده است، اواخر تیرماه امسال در دیداری اعلامنشده به مسکو رفت و با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، دیدار کرد.
در روزهای اخیر برخی رسانههای نزدیک به حکومت ایران خبر داده بودند او دبیر شورای عالی امنیت ملی خواهد شد. آقای لاریجانی در سالهای ۱۳۸۴ تا ۸۶ نیز این سمت را برعهده داشت که بهدنبال اختلاف با محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت، از سمت خود استعفا داد.
او آن زمان ریاست مذاکرات هستهای ایران با اتحادیه اروپا را برعهده داشت که به نتیجهای نرسید.
علی لاریجانی پیش از برعهده گرفتن مسئولیت مذاکرات هستهای، از منتقدان رویکرد دولت محمد خاتمی و مذاکرات ایران با سه کشور اروپایی بود.
او سال ۸۴ دربارهٔ توافقی که در مذاکرات به سرپرستی حسن روحانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، با کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا انجام شد، گفته بود: «مثل این است که مروارید غلطان بدهیم و آبنبات بگیریم».
لاریجانی سه دوره ریاست مجلس شورای اسلامی را در کارنامه خود دارد و سه بار نیز نامزد انتخابات ریاستجمهوری شده است. او در انتخابات سال ۸۴ رتبه ششم را به دست آورد، اما بعد از ثبتنام در انتخابات سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۳ توسط شورای نگهبان ردصلاحیت شد.
اوایل سال ۱۴۰۰ و در اواخر دولت حسن روحانی، رسانههای ایران علی لاریجانی را به عنوان «مسئول پیگیری قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین» معرفی کردند. منصور حقیقتپور، مشاور او، گفته بود که آقای لاریجانی برای هدایت این مذاکرات و به سامان رساندن آن، از رهبر جمهوری اسلامی حکم دریافت کرده است.
چند ماه بعد و با آغاز فعالیت دولت ابراهیم رئیسی اعلام شد که علی لاریجانی از این سمت کنارهگیری کرده است.
لاریجانی که از سال ۱۳۶۱ به عضویت سپاه پاسداران درآمده بود، به مدت حدود دو سال در اواخر کابینهٔ اول اکبر هاشمی رفسنجانی و در پی استعفای محمد خاتمی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
او که گرایش سیاسی نزدیک به اصولگرایان دارد، سپس از بهمن ۷۲ با حکم علی خامنهای رئیس سازمان صداوسیما شد و به مدت بیش از ده سال این سمت را عهدهدار بود. در دوران مسئولیت او برنامههایی مانند «هویت» علیه روشنفکران پخش شد و صداوسیما یکی از پایگاههای اصلی مخالف جریان اصلاحطلبی بود.
او در سال ۱۴۰۳ و پیش از ردصلاحیت در انتخابات ریاستجمهوری، در یک گفتوگو در شبکهٔ اجتماعی «کلابهاوس» از برخی اقدامات خود در دوران ریاست بر صداوسیما ابراز پشیمانی کرد.