بر اساس نتیجهٔ پژوهشی که روز چهارشنبه ۱۱ تیرماه در مجلهٔ «نیچر» منتشر شد، بررسی «ژنهای باستانی» نشان میدهد که یک ارتباط ژنتیکی بین فرهنگهای مصر باستان و بینالنهرین وجود داشته است.
محققان این کشف را با یافتن توالی کل ژنهای استخراجشده از دندانهای یک اسکلت انجام دادهاند که در یک تابوت مهر و موم شده در مقبرهای در مصر به خوبی حفظ شده بود. سابقه این اسکلت به زمانی بین ۴۴۹۵ تا ۴۸۸۰ سال پیش باز میگردد.
چهار پنجم ژنها نشاندهندهٔ ارتباط اسکلت با شمال آفریقا و منطقهٔ اطراف مصر است، اما یک پنجم دیگر ژنها نشانگر ارتباط با منطقهای در خاورمیانه بین رودخانههای دجله و فرات است، که سرزمین حاصلخیز بوده و تمدن بینالنهرین در آنجا شکوفا شد.
دانیل آنتوان، کیوراتور بخش مصر و سودان در موزهٔ بریتانیا، میگوید که «این کشف از آن رو بسیار مهم است که اولین شواهد مستقیم از آنچه در گذشته به آن اشاره شده بود» را ارائه میدهد.
شواهد قبلی باستانشناسی نشان میداد که بین مصر و بینالنهرین روابط تجاری وجود داشته است، همچنین شباهتهایی در تکنیکهای سفالگری و سبک نوشتاری تصویری آنها به چشم میخورد.
در حالی که شباهتها در ساختارهای دندانی نشاندهندهٔ پیوندهای احتمالی باستانی بین این دو تمدن بودند، مطالعهٔ جدید به این پیوندهای ژنتیکی مهر تأیید میزند.
آنتوان که خود در این مطالعه شرکت نداشته است، میگوید: رودخانه نیل «احتمالاً نقش یک بزرگراه باستانی را ایفا کرده است، که نه تنها حرکت فرهنگها و ایدهها بلکه مردم را نیز تسهیل میکرد».
جوئل آیریش، زیستباستانشناس و نویسندهٔ مشترک این مطالعه، از دانشگاه جان مور لیورپول میگوید: این اسکلت در یک مجموعه مقبره در محل باستانشناسی نویرات مصر کشف شد، در داخل یک اتاقک حجاریشده در یک تپه سنگی. تحلیل سایش و فرسودگی اسکلت و وجود آرتروز در مفاصل خاص نشان میدهد که این مرد احتمالاً در دهه ۶۰ زندگیاش بوده و به سفالگری اشتغال داشته است.
این مرد درست قبل یا در آستانهٔ شکلگیری سلسلهٔ قدیم مصر زندگی میکرده است، زمانی که مصر علیا و سفلی به عنوان یک دولت متحد شدند و دورهای نسبی از ثبات سیاسی و نوآوری فرهنگی آغاز شد، از جمله اهرام جیزه ساخته شدند.
لینوس گیرلدلند-فلیک، دیرین ژنشناس از دانشگاه آبردین و از نویسندگان این تحقیق، گفت: «این زمانی است که قدرت متمرکز اجازه داد تا مصر باستانی که ما میشناسیم، پا به صحنه بگذارد».
در همان زمان، شهرهای سومری در بینالنهرین شکل گرفتند و خط میخی به عنوان یک سبک نوشتاری ظهور کرد.
پژوهشگران میگویند نیاز است که نمونههای دیگر ژنهای باستانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا تصویری واضحتر از میزان و زمان مبادلات بین این دو مرکز فرهنگی به دست آید.