دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، گفت در گفت‌وگوی تلفنی هفته گذشته با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، صراحتاً به او اعلام کرده که حمله به ایران در شرایط فعلی اقدام مناسبی نیست.
او تأکید کرد که در این مورد به نتانیاهو «هشدار نداده» بلکه این موضع خود را به او خبر داده است.
رئیس‌جمهور آمریکا روز چهارشنبه ۷ خرداد در جمع خبرنگاران در کاخ سفید در پاسخ به پرسشی در این مورد گفت: «راستش را بخواهید، بله، به او گفتم. گفتم فکر نمی‌کنم الان زمان مناسبی باشد. ما در حال مذاکره با آنها هستیم و گفت‌وگوهای خیلی خوبی داشته‌ایم.»
ترامپ افزود: «اگر بتوانیم به سندی قوی برسیم، سندی بسیار محکم با بازرسی‌ها و بدون هیچ اعتمادی – چون من به کسی اعتماد ندارم – آن‌وقت نیازی به حمله نخواهد بود. من خواهان [سندی] بسیار قوی هستم، که طبق آن بازرسان ما بتوانند وارد شوند، هرچه لازم بود ضبط کنند، هرجا لازم بود را نابود کنند، اما کسی کشته نشود.»
او ادامه داد: «می‌توانیم یک آزمایشگاه را منهدم کنیم، اما وقتی هیچ‌کس داخلش نباشد، نه اینکه همه داخل باشند و بعد آن را منفجر کنیم. دو شیوه وجود دارد.»
ترامپ در پایان گفت: «گفتم الان زمان مناسبی برای حمله نیست، چون ما بسیار به راه‌حل نزدیک شده‌ایم. البته ممکن است این وضعیت هر لحظه تغییر کند، حتی با یک تماس تلفنی، اما در حال حاضر فکر می‌کنم آنها (ایران) می‌خواهند توافق کنند، و اگر بتوانیم توافقی انجام دهیم، جان‌های بسیاری را نجات خواهیم داد.»
در همین حال خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید که دونالد ترامپ روز چهارشنبه گفته است که این توافق «در یکی دو هفتهٔ آینده»، ممکن است حاصل شود.
دفتر نخست‌وزیر اسرائیل هنوز به درخواست خبرگزاری‌ها برای اظهار نظر پاسخ نداده است.
واکنش اسرائیل به گزارش نیویورک‌تایمز
روزنامه نیویورک‌تایمز گزارش داده است که اسرائیل نگران است رئیس‌جمهور آمریکا برای دستیابی سریع به توافق هسته‌ای با ایران، اجازه دهد تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم جمهوری اسلامی حفظ شود؛ مسئله‌ای که خط قرمز اسرائیل محسوب می‌شود.
در این گزارش آمده است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، تهدید کرده در صورت پیشرفت مذاکرات، ممکن است با حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، روند گفت‌وگوها را مختل کند. منابع مطلع گفته‌اند اسرائیل نگران توافقی موقت است که به ایران اجازه دهد برای ماه‌ها یا حتی سال‌ها تأسیسات خود را حفظ کند.
به نوشته نیویورک‌تایمز، مقام‌های آمریکایی نگرانند که اسرائیل بدون هشدار قبلی به ایران حمله کند؛ برآورد اطلاعاتی ایالات متحده حاکی از آن است که اسرائیل می‌تواند در عرض تنها هفت ساعت چنین حمله‌ای را آغاز کند.
دفتر نخست‌وزیر اسرائیل در واکنش به این گزارش تنها با دو کلمه پاسخ داد: «اخبار جعلی». با این حال، نیویورک‌تایمز اعلام کرد که بر گزارش خود پایبند است و آن را بر اساس اطلاعات دقیق و گفت‌وگو با افراد مطلع منتشر کرده است.
اظهارات روز چهارشنبه آقای ترامپ در حالی مطرح شد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه گفت هنوز نمی‌توان دربارهٔ موفقیت یا شکست مذاکرات میان ایران و آمریکا قضاوت قطعی کرد، اما ادامهٔ گفت‌وگوها را «نشانه‌ای مثبت» دانست.
گروسی: هر توافق هسته‌ای جدید باید شامل بازرسی‌های قوی باشد
در میانه تلاش‌های دیپلماتیک فشرده برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه گفت هرگونه توافق جدید میان ایران و آمریکا باید شامل «بازرسی‌های بسیار قوی» این نهاد باشد.
او افزود که چنین نظارتی نشان‌دهنده تعهد جدی ایران خواهد بود و باید راستی‌آزمایی شود.
گروسی که روز چهارشنبه ۷ خرداد در وین با خبرنگاران گفت‌وگو می‌کرد، همچنین تأکید کرد که مواضع دو طرف، یعنی تهران که غنی‌سازی را حق مسلم خود می‌داند و واشینگتن که خواستار توقف کامل آن است، «قابل آشتی دادن است». او گفت: «همیشه راهی هست.»
او با این حال از صراحت در مورد اینکه آیا ایران باید اجرای «پروتکل الحاقی» را از سر بگیرد خودداری کرد.
پروتکل الحاقی توافقی است میان آژانس و کشورهای عضو که دامنه نظارت‌های آژانس را گسترش داده و شامل بازرسی‌های سرزده از سایت‌های اعلام‌نشده نیز می‌شود. ایران این پروتکل را در چارچوب توافق ۲۰۱۵ اجرا می‌کرد، تا اینکه آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شد.
پس از خروج دولت دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۸، ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم را تا ۶۰ درصد افزایش داده که فاصله‌ای اندک تا سطح تسلیحاتی ۹۰ درصدی دارد. هم‌زمان، جمهوری اسلامی نظارت‌های گسترده‌تر آژانس را نیز متوقف کرده است.
مدیرکل آژانس گفت گفت‌وگوهای غیررسمی با دو طرف ادامه دارد و یکی از معاونانش نیز روز چهارشنبه در تهران بود. به گفته مقام‌های ایرانی، این مقام آژانس ماسیمو آپارو، رئیس بخش پادمان‌های آژانس است.
از سوی دیگر، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز چهارشنبه گفت که در صورت دستیابی به توافق، جمهوری اسلامی احتمال پذیرش بازرسان آمریکایی را بررسی و در آن تجدید نظر خواهد کرد؛ موضوعی که پیش‌تر تهران با آن مخالفت کرده بود. اسلامی گفت که ایران تاکنون سعی کرده از پذیرش بازرسان کشورهایی که به گفته او رفتار «غیراصولی» داشته‌اند، خودداری کند.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که ایران و آمریکا تا کنون پنج دور گفت‌وگو، با میانجی‌گری عمان، در مسقط و رم برگزار کرده‌اند، اما هنوز تاریخ دور ششم مشخص نشده است.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز گفته است این گفت‌وگوها در مسیر درستی پیش می‌رود و ابراز امیدواری کرد که پیشرفت‌ها ادامه یابد.
هم‌زمان، تنش‌ها در سایه تهدیدهای متقابل ادامه دارد. حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران گفته است «اگر آنها اشتباهی مرتکب شوند، پاسخ ما فوری خواهد بود».
