وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی میگوید مذاکره با آمریکا از دستور کار خارج نشده، اما تهران نمیتواند مانند قبل از جنگ ۱۲ روزه با ایالات متحده مذاکره کند.
عباس عراقچی روز پنجشنبه ۱۵ شهریور در یک سخنرانی گفت: «نمیگویم مذاکرات از دستور کار خارج شده، نه، اما حتماً شکل و ابعاد جدیدی پیدا کرده است… اینطور نیست که مثل قبل از جنگ بشود وارد مذاکره شد.»
اشاره او به مذاکرات با دولت دونالد ترامپ است که پیش از حمله ۲۳ خرداد اسرائیل به ایران پنج دور آن برگزار شد.
وزیر خارجه ایران با اشاره به «تبعات» حملات اسرائیل و آمریکا در جریان جنگ ۱۲ روزه و کشته شدن بیش از هزار نفر در ایران بر اثر این حملات، اعلام کرد که قرار نیست «دوباره به همان شکل قبل برگردیم پشت میز مذاکره. این حتماً مقدور نیست؛ شرایط عوض شده است.»
حملات اسرائیل باعث کشته شدن دهها فرمانده نظامی و دانشمندان هستهای ایران شد و ایالات متحده نیز روز اول تیر سه سایت هستهای فردو، نطنز و اصقهان را با بمبهای سنگرشکن و چندین موشک هدف قرار داد.
از سوی دیگر مذاکرات میان ایران و آمریکا تحت تأثیر اقدام سه کشور اروپایی عضو توافق «برجام» برای فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل قرار گرفته است.
فرانسه، آلمان و بریتانیا روز ششم شهریور با ارسال نامهای برای شورای امنیت سازمان ملل روند ۳۰ روزه برای اعمال مجدد تحریمها را آغاز کردند.
اروپا از جمهوری اسلامی خواسته است در این مدت علاوه بر همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مذاکرات با آمریکا دربارهٔ پرونده هستهای را نیز از سر بگیرد.
عباس عراقچی در سخنرانی روز پنجشنبه خود با اشاره به احتمال بازگشت تحریمهای بینالمللی در پی فعال شدن مکانیسم ماشه اذعان کرد که تحریمها بر «اقتصاد، تجارت خارجی و زندگی مردم» اثر منفی گذاشتهاند.
او در عین حال افزود: «نباید از تحریمها تصویری آخرالزمانی ارائه داد، گویی به نقطهای رسیدهایم که هیچ راهی جز تسلیم وجود ندارد.»
مقامهای ایرانی بارها درباره تکرار خواسته دولت آقای ترامپ برای توقف کامل غنیسازی اورانیوم گفتهاند غنیسازی «حق» ایران است و آنها «تسلیم» خواسته آمریکا نمیشوند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دهم شهریور در گفتوگویی با رورنامه بریتانیایی «گاردین» گفت که تهران آماده است تا سطح غنیسازی اورانیوم را به سقف مجاز در برجام، یعنی ۳.۶۷ درصد، کاهش دهد.
اسماعیل بقائی این اقدام را مشروط به آن کرده که توافقی کلی حاصل شود که حق ایران را برای غنیسازی اورانیوم در داخل کشور تضمین کند.
ایران که از زمان خروج ایالات متحده از برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به طور تدریجی از تعهدات هستهایش عدول کرده بود، در سالهای گذشته سطح غنیسازی اورانیوم را تا ۶۰ درصد افزایش داد که نزدیک به سطح لازم برای دستیابی به سلاح هستهای است.
سه کشور اروپایی عضو برجام نیز با استناد به همین اقدامات ایران قصد بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل را دارند. اما ایران میگوید بعد از خروج آمریکا از این توافق در دوره اول ریاستجمهوری دونالد ترامپ، تا مدتی به تعهدات برجامی خود پایبند ماند و سپس به دلیل برآورده نشدن خواستههای خود، تعهدات را کاهش داد.
جمهوری اسلامی همچنین بعد از جنگ ۱۲ روزه همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درآورده و خواستار شکلگیری چارچوب جدیدی برای همکاری است.
وزیر خارجه ایران روز پنجشنبه در این زمینه گفت که روابط تهران و آژانس بعد از جنگ «دچار تلاطم» شد اما مذاکره درباره شکل جدید همکاری در جریان است.
او افزود: «مذاکرات خوبی هم انجام شده و ما بسیار نزدیک هستیم به اینکه با خود آژانس به یک چارچوب جدید همکاری برسیم.»
رضا نجفی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز پنجشنبه خبر داد که دور سوم «مذاکرات فنی» بین ایران و آژانس در روزهای جمعه و شنبه برگزار شد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس انرژی اتمی، چهارشنبه هفته گذشته هشدار داد که گفتوگوهای این نهاد با ایران دربارهٔ چگونگی از سرگیری بازرسیها در سایتهای هستهای، از جمله آنهایی که توسط اسرائیل و ایالات متحده بمباران شدند، نمیتواند ماهها ادامه یابد و باید هرچه زودتر به نتیجه برسد.
او همچنین گفت که ذخیرهٔ اورانیوم غنیشدهٔ ایران پس از حملات هوایی آمریکا و اسرائیل به مراکز هستهای ایران در همان اماکن دستنخورده باقی مانده است اما این مسئله باید بعد از ارزیابی تأیید شود.
بر اساس برآوردهای آژانس، ایران تا پیش از حملات آمریکا و اسرائیل در جریان جنگ ۱۲ روزه بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی داشت که در صورت غنیسازی بیشتر برای ساخت شش سلاح هستهای کفایت میکرد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، چندین بار تصریح کرده که حملات هوایی این کشور به سه سایت فردو، نطنز و اصفهان برنامهٔ هستهای ایران را «به طور کامل و مطلق نابود کرده است». ارزیابی برخی نهادهای اطلاعاتی درون آمریکا این برداشت را رد کرده است.