چهار منبع در جمهوری آذربایجان به رویترز اعلام کردند که هواپیمای مسافربری این کشور که روز چهارشنبه در قزاقستان سقوط کرد، توسط سامانهٔ پدافند هوایی روسیه سرنگون شده است.
یک هواپیمای مسافربری «امبرائر» روز چهارشنبه ۵ دی در نزدیکی شهر آکتائو در قزاقستان سقوط کرد که منجر به کشته شدن ۳۸ نفر شد.
این حادثه پس از آن رخ داد که این هواپیما از منطقه‌ای در روسیه که در ماه‌های اخیر مسکو در آن از سامانه‌های پدافند هوایی برای مقابله با حملات پهپادی اوکراین استفاده کرده است، منحرف شد.
منابع دولتی جمهوری آذربایجان همچنین به شبکه خبری یورونیوز نیز تأیید کرده‌اند که سقوط پرواز خطوط هوایی آذربایجان در آکتائو، قزاقستان، روز چهارشنبه ناشی از شلیک یک موشک زمین‌به‌هوای روسی بوده است.
به گفته این منابع، موشک در جریان فعالیت پهپادی در آسمان گروزنی به سمت پرواز ۸۴۳۲ شلیک شده و ترکش‌های آن پس از انفجار در کنار هواپیما در میانه پرواز به مسافران و خدمه اصابت کرده است.
مقامات بلندپایه آذربایجان نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری آنادولو گفتند که هواپیمای خطوط هوایی آذربایجان که در قزاقستان سقوط کرد، هدف سامانه پدافند هوایی روسیه قرار گرفته است.
اما در همین حال خبرگزاری رویترز همچنین خبر می‌دهد که آبیلای‌بیک اوردابایف، دادستان بخش ترابری منطقه‌ای مین‌قشلاق قزاقستان، روز پنج‌شنبه اعلام کرد که تحقیقات قزاقستان هنوز به هیچ نتیجه‌ای درباره ساقط شدن پرواز خطوط هوایی آذربایجان توسط پدافند هوایی روسیه که روز چهارشنبه در قزاقستان سقوط کرد، نرسیده است.
هواپیمای آسیب‌دیده اجازه فرود اضطراری در هیچ فرودگاه روسی را نیافت و به خلبانان دستور داده شد که مسیر خود را به سمت آکتائو در قزاقستان ادامه دهند. در طول مسیر پرواز بر فراز دریای خزر، سامانه‌های موقعیت‌یاب هواپیما نیز مختل شده بودند.
بر اساس گزارش منابع آذربایجانی، این موشک از سامانه پدافندی «پانتسیر-اس» شلیک شده است. منابع روسی نیز تأیید کرده‌اند که در زمان عبور این هواپیما از منطقه چچن، نیروهای پدافندی روسیه در حال مقابله با پهپادهای اوکراینی بودند.
یک شرکت امنیتی هوانوردی نیز روز پنج‌شنبه به روزنامه آمریکایی وال‌استریت جورنال گفته بود احتمال می‌دهد که سامانهٔ دفاع هوایی روسیه با شلیک موشک، هواپیمای جمهوری آذربایجان را ساقط کرده باشد.
به نوشته نیویورک‌تایمز، مقامات تحقیقاتی در قزاقستان، جمهوری آذربایجان و روسیه اعلام کردند که تحقیقات کیفری در خصوص این سانحه را آغاز کرده‌اند. سازمان ترابری قزاقستان روز پنج‌شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که سازنده هواپیما، شرکت برزیلی «امبرائر»، همراه با نیروی هوایی برزیل، بررسی این سانحه را بر عهده خواهد داشت.
کارشناسان هوانوردی اظهار داشتند که هواپیما در نزدیکی گروزنی تحت تأثیر اخلالات راداری قرار گرفته و در بخشی از مسیر خود اطلاعات راداری ارسال نکرده است. سرویس ردیابی پرواز «فلایت‌رادار۲۴» نیز اعلام کرد که داده‌های موجود از این پرواز نشان می‌دهد که هواپیما مشکلاتی در کنترل ارتفاع داشته و تصاویری از محل سقوط منتشر کرد که به گفته این سرویس، «آسیب‌های سوراخ‌شدگی» در بخشی از بدنه هواپیما را نشان می‌دهد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز پنج‌شنبه گفت «گمانه‌زنی قبل از اعلام نتیجه تحقیقات در خصوص هواپیمای خطوط هوایی جمهوری آذربایجان، اشتباه است».
ولادیمیر پوتین روز چهارشنبه در پیام به الهام علی‌اف، همتای خود در رویداد ساقط شدن هواپیمای این کشور همدردی کرد اما اشاره‌ای به احتمال ساقط شدن آن با موشک روسی نکرده بود.
جمهوری آذربایجان و قزاقستان تحقیق در خصوص این رویداد را جداگانه آغاز کرده‌اند.
این حادثه یادآور سقوط هواپیمای مالزیایی ام‌اچ ۱۷ در اوکراین در سال ۲۰۱۴ است. اگر این اطلاعات اولیه تأیید شود، این دومین مورد از ساقط شدن یک هواپیمای تجاری توسط نیروهای روسیه در یک دهه اخیر خواهد بود.
تحقیقات بیشتر قرار است جزئیات شلیک موشک، رد درخواست فرود اضطراری در روسیه، و دستور ادامه مسیر با هواپیمای آسیب‌دیده به سمت قزاقستان را روشن کند.
همچنین در ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ سپاه پاسداران انقلاب با وجود مخاطرات ناشی از حمله موشکی در منطقه، آسمان ایران را به روی پروازهای مسافربری نبسته بود و با آتش نیروهای پدافند سپاه، سرنگونی پرواز ۷۵۲ هواپییمایی اوکراین به کشته شدن همۀ ۱۷۶ سرنشین آن منجر شد.
همه فرودگاه‌های مسکو به‌طور موقت و ناگهانی تعطیل شد
سازمان نظارت بر هوانوردی روسیه روز پنج‌شنبه اعلام کرد، تمامی چهار فرودگاه مسکو و فرودگاه کالوگا، در ۱۶۰ کیلومتری جنوب غرب مسکو، به‌طور موقت تعطیل شده‌اند. به گزارش خبرگزاری رویترز، دلیل این اقدام مشخص نشده است.
سازمان هوانوردی فدرال روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد، تمام فرودگاه‌ها ورود و خروج پروازها را به حالت تعلیق درآورده‌اند، تا ایمنی پروازهای هواپیماهای مسافربری تضمین شود.
