محمد نوری زاد، فعال سیاسی منتقد حکومت ایران، با انتشار یک نوار ویدئویی از مقام های تهران انتقاد کرده و خواهان برگزاری همه پرسی شده است.
آقای نوری زاد می گوید که مردم از به گفته وی «آخوندها و سرداران سپاه عصبی و خشمگین اند و تا زمانی که این ها بر سر کار هستند، خشمگین خواهند بود».
فرهنگ قویمی در گفت و گو با محمد نوری زاد در تهران، ابتدا از او در باره علل اصلی اعتراض ها و تظاهرات می پرسد.
اعتراض ها ناگهانی که نبود. می گویند که فردی خانه ای ساخت، بعد به آن خانه گفت حالا که من تو را ساختم، بیا با هم یک قول و قراری بگذاریم. نکند یک دفعه بر سر من فرود بیایی. مرا خبر کن. بعد از مدتی، تَرَکی در خانه ایجاد شد و مرد آن را گچ گرفت. باز یک تَرَک دیگر و آن را هم گچ گرفت و بعد یک دفعه فرو ریخت. این مرد گله کرد که چرا [بی خبر] فرو ریختی؟ خانه گفت من با آن ترک ها به تو هشدار می دادم و تو دهان مرا گچ می گرفتی. شما نگاه کنید. مگر معلمین نبودند؟ از سال ها پیش اعتراض می کردند. مگر کارگران نبودند؟ که از سال ها پیش اعتراض می کردند، این ها گرفتند و کارگر را شلاق زدند. این بازنشستگان مگر نیستند؟ همین اکنون، مالباختگان مگر نیستند؟این ها تَرَک های آن خانه ای است که فرو ریخت. این اعتراض های مردم، خروجی سال ها عصبیت، خشم و نفرت مردمی است که جانشان به لب رسیده. و واقعیتش، هیچ فرد پنهانی هم دست اندکار نیست یا هیچ کشور پنهانی اصلا در کار نیست که این مردم را تحریک کرده باشد. خود خود مردمند، مردمِ به جان آمده، و این بسیار فریبکارانه است که ما شورش مردم را، اعتراض مردم را، به دیگر کشورها ربط بدهیم و بخواهیم خودمان را بر دل مردم بنشانیم و بگوییم مردم ما را دوست دارند ولی کشورهای دیگرند که به خاطر فساد ارتباطی که با بخشی از مردم دارند، این آشوب ها را سامان داده اند. نخیر. مردمِ به جان آمده یا جان به لب رسیده اند که فریاد می زنند و خواستار واژگونی این نظامند.
آقای نوری زاد، همان طور که اشاره کردید در همین نوار ویدیویی که منتشر شده گفته اید که مردم خشمگینند، و از آخوندها و از سرداران سپاه متنفرند و تا زمانی که این ها بر سر کارند خشمشان ادامه دارد.
بله این یک واقعیت است. یعنی شما اگر از مردم معترض، از بازنشستگان، از کارگران، از معلمان که از سال ها پیش فریاد می کشند و اعتراض می کنند بپرسید که آقا مشکل شما چیست، باور کنید صورت ظاهرش این هست که مثلا حقوق به ما نمی دهند یا فرض کنید که نقدینگی ما را به تاراج برده اند، ولی نگران سرزمینشان اند. می گویند آدم های بی لیاقت بر سر ما هستند که به خاطر عدم لیاقتشان، هم کشور را به تنگنا در انداخته اند و هم در منطقه آشوب ایجاد کرده اند. یک معلم... نگاه خیلی خیلی ناجوانمردانه ای است که ما به فهم معلم داشته باشیم و بگوییم او دارد مثلا مشکل صنف خودش را مطرح می کند. آیا او نگران حضور ایران در منطقه نیست؟ نگران نقدینگی این کشور در سوریه و جاهای دیگر نیست؟ این است که تا زمانی که ملایان بر سر این کشور حاکمند و تا زمانی که سرداران، این خشم و این نفرت، تر و تازه هست . هر چقدر لاپوشانی کنند حکایت آن گچ گرفتن تَرَک های آن خانه است و خودش را می فریبد که خبری نیست. ولی حتما خبری هست. امروز هم اگر مردم خاموشی بگیرند، از این خشم صیانت می کنند و در بزنگاهی دیگر آن را ابراز خواهند کرد.
آقای نوری زاد، شما خواستار برگزاری یک رفراندوم یا همه پرسی در ایران شده اید. در این رفراندوم پیشنهادی شما اصولا چه سوالی باید مطرح شود؟
جمهوری اسلامی، آری یا نه. کما این که ما سابقا هم یک چنین رفراندومی داشتیم و بنای این نظام بر همان استوار است. ما طبق گفته خود آقایان، خود آقای خمینی که می گفت نظام شاهنشاهی خیلی هم خوب، ولی مردم شما را نمی خواهند، الان هم به مردم این فرصت را بدهند که با امنیت بیایند در خیابان تظاهرات کنند. چه جوری است که ما وقتی می خواهیم از این نظام تعریف کنیم می توانیم سفارت عربستان را هم آتش بزنیم؟ ولی وقتی که به عنوان یک منتقد یک شیشه می شکنیم می شویم اغتشاشگر؟ به هر حال این مردم تا زمانی که تکلیف خودشان را با این نظام روشن نکنند همچنان متنفر و خشمگین اند و این خشم را در خودشان می پرورانند مثل یک کشاورزی که گیاه خاصی را می پروراند. تا محصول خاصی را به دست بیاورد. این مردم هم خشم را خواهند پرورانید برای یک محصول بزرگ. آن محصول، رفراندوم بهترین شیوه اش است و منصفانه هم هست. اگر این ها معتقدند که در دل تک تک مردم ایران جای دارنداگر معتقدند بخشی از این مردم توسط اجانب ساماندهی می شوند بیایند و یک رفراندوم بگذارند، تحت نظارت مجامع جهانی، و مقبولیت خودشان را به معرض امتحان بگذارند. و اطمینان داشته باشند ضرر نمی کنند.
آقای نوری زاد، شما در این تظاهرات یک هفته اخیر از نزدیک شاهد اعتراض ها بوده اید و اصولا چه چیزهایی را دیده اید؟
من خیلی چیزها را دیدم. یکی این که جوان دیدم. جوانی که بیکار است. جوانی که تحصیلکرده است. جوانی که هیچ تعلق خاطری به این نظام ندارد و به شعائر مذهبی. برای این که تا خورده، تا چوب و چماق خورده از همین شعائر مذهبی خورده. جوان دیدم و این جوان، جوانی است که بیست و پنج ساله است، نهایتا سی ساله است یعنی در دل این نظام دنیا آمده و پرورش پیدا کرده و الان متنفر است. ندیدن این جوان، انکار یک واقعیت مسلم است. و مطمئنا این واقعیت، فردا دست به گلوی این آقایان خواهد برد.شما نمی توانید دارایی این سرزمین را که جوانش است نبینید، بعد بروید در لبنان مثلا هر کاری خواستید بکنید. این نفرت ها در هم خواهد پیچید و دست به دست خواهد شد و گلوی این نابکاران را خواهد فشرد.
آقای نوری زاد، سوال آخرم این هست که آیا شما از ابراز این گونه اظهارات و پیامدهای احتمالی آن در ایران نگران نیستید؟
من در دل نگرانی دارم زندگی می کنم دوست عزیز. هر اتفاقی می خواهد بیفتد برای من بیفتد. من چرا باید نگران باشم وقتی که می بینم سرزمینم، مردم سرزمینم، به تنگنا درافتاده اند و دارند روفته می شوند و غارت می شوند. دیگر چه وقت قرار است منِ ایرانی برای وطنم، برای مردم کاری بکنم؟ من عمرم را کرده ام و هر اتفاقی هم که می خواهد برای من بیفتد من استقبال می کنم. من فردی هستم ایرانی، سرزمینم را دوست دارم، متنفرم از غارتگران سرزمینم در شکل و شمایل ملا و سردار. به همین دلیل هر اتفاقی می خواهد بیفتد، بیفتد. مرگ یک بار و شیون یک بار.