بخش عمده‌ای از تحلیل‌ها، اخبار و گزارش منتشرشده در بخش اقتصادی رسانه‌های ایران در هفته جاری به موضوع برگزاری نخستین کنفرانس اقتصاد ایران اختصاص یافت.
حضور شمار زیادی از اقتصاددانان، مدیران و مسوولان اقتصادی همراه با فعالان اقتصادی، باعث شد تا این همایش با توجه ناظران روبرو شود.
در ادامه چکیده‌ای از چند یادداشت و تحلیل منتشرشده در رسانه‌های ایران را هم‌خوان کرده‌ایم:
هیچ تصمیمی بی‌هزینه نیست
مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری ایران در گفت‌وگویی با روزنامه «دنیای اقتصاد» تأکید کرده است که «اقتصاد ایران ازنظر عوامل محیطی، وارد یک دوره جدید شده است و پس از گذر کردن نسبی از دو مشکل «رکود» و «تورم» در سال‌های ۹۱ و ۹۲، جوانه‌های کوچکی در خصوص بهبود اوضاع در متغیرهای «رشد اقتصادی» و «تورم» ظاهرشده است.»
به گفته آقای نیلی که مسئولیت دبیری نخستین کنفرانس اقتصاد ایران را نیز بر عهده دارد در این گفت‌وگو، یکی از دغدغه‌های نظام اقتصاد کنونی را حفظ و صیانت از این جوانه‌های روییده شده در اقتصاد کشور و مقابله با عواملی می‌داند که به گفته مشاور اقتصادی حسن روحانی، می‌تواند این جوانه‌ها را بخشکاند.
مسعود نیلی تاکید می‌کند که «هیچ تصمیمی بدون هزینه جانبی نیست» و ادامه می‌دهد که «هیچ بهبودی حاصل نمی‌شود، مگر آنکه اجماعی از سوی پژوهشگران حاصل شود و هیچ تصمیمی حاصل نمی‌شود مگر آنکه برای نیل به آن، متحمل هزینه‌هایی در اقتصاد شویم.»
دبیر کارگروه تخصصی ستاد هماهنگی امور اقتصادی، سه ضلع کنفرانس اقتصاد ایران را متشکل از اقتصاددانان، دولتمردان و فعالان اقتصادی دانسته که در این همایش و کنفرانس تلاش شده است تا پل ارتباطی بین این سه گروه برقرار شود.
مقاومت فرهنگی با لطیفه‌های اقتصادی
حسین راغفر، اقتصاددان و عضو هیئت‌علمی دانشگاه الزهرا، در یادداشتی که در روزنامه «اعتماد» منتشرشده است با اشاره به لطیفه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی با موضوعات اقتصادی بین افراد ردوبدل می‌شود، آن را نوعی «مقاومت» تلقی کرده که آن را «مقاومت فرهنگی» می‌نامد.
به نوشته آقای راغفر، «این نوع مقاومت زمانی در میان مردم باب می‌شود که مردم احساس می‌کنند، نمی‌توانند نگرانی‌های خود را به گوش مسئولان برسانند و سازوکاری برای انعکاس مشکلات خود نمی‌یابند.»
این اقتصاددان، شیوه اتخاذشده را نوعی تسلی خاطر در مردم می‌داند که به نوشته آقای راغفر، «شکلی از همبستگی اجتماعی را در مقابل سیاست‌های عمومی سازمان می‌دهد.»
به نوشته حسین راغفر، در عصر کنونی شبکه‌های اجتماعی تبدیل به ابزاری شده‌اند که توده مردم به طور عام نگرانی‌های خود را با دیگران در میان بگذارند، و ازاین‌رو تأکید می‌کند که مهم‌ترین نگرانی امروز مردم ایران، نگرانی‌های اقتصادی است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا، در پایان تحلیل خود تأکید می‌کند که مقاومت فرهنگی در شرایطی که مردم احساس بی‌پناهی و ناامیدی دارند گسترش می‌یابد و این کار را نوعی اعتراض به ناتوانی دولت در فراهم آوردن شرایط مناسب برای عموم مردم دانسته است.
رشدی که پاسخگو نیست
«رشد اقتصادی چهار درصدی جوابگوی اصلاح نظام ساختاری اشتغال نیست.»
این اصلی‌ترین پیام تحلیلی است که زهرا کریمی، اقتصاددان و عضو هیئت‌علمی دانشگاه مازندران برای روزنامه جهان صنعت نوشته است.
به نوشته خانم کریمی، نرخ بیکاری نسبت به سال گذشته افزایش دو درصدی داشته و همچنین نرخ بیکاری پاییز با یک درصد رشد نسبت به تابستان به ۱۰.۵ درصد رسیده است که در این آمار‌ها شواهدی از تأثیر رشد اقتصادی در ایجاد اشتغال به چشم نمی‌خورد.
به نوشته این اقتصاددان، شاخص بیکاری معلول فرآیند رکود تورمی است و با از بین بردن رکود تورمی، بیکاری نیز کاهش پیدا می‌کند. اما او درعین‌حال تأکید کرده است که «رشد اقتصادی چهار درصدی جوابگوی اصلاح نظام ساختاری اشتغال و همچنین رکود تورمی نیست.»
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه مازندران، نتایج رسمی آمار نرخ بیکاری و اشتغال کامل را نیز دقیق و صحیح نمی‌داند و به‌عنوان‌مثال به نحوه محاسبه اشتغال زنان خانه‌دار در آمار مربوط به بیکاری اشاره‌کرده است که «در زمان سرشماری زنان جوانی که در جست‌وجوی کار هستند را جزو افراد خانه‌دار حساب می‌کنند درصورتی‌که آن‌ها به دنبال کار هستند و موفق به پیدا کردن کار نشده‌اند.»
به نوشته زهرا کریمی، «شاخص بیکاری پنهان نیز باید مانند بیکاری آشکار موردتوجه قرار گیرد اما متأسفانه در آمار‌ها بیکاری پنهان اصلاً موردتوجه قرار نمی‌گیرد.»
این اقتصاددان معتقد است که «برای خروج از رکود تورمی و رشد اقتصادی نباید منتظر حرکت خودکار سازوکار بازار» بود چراکه به نوشته او «این روند، بحران را حل نخواهد کرد.»
