بورس تهران در ماه‌های اخیر، شاهد افزایش مداوم شاخص‌ها بوده است
بورس تهران، تب‌دارتر از اقتصاد ایران
این روزها، جنب و جوش در حوالی پل حافظ تهران بیشتر از همیشه است، تالار بورس اوراق بهادار تهران بیشتر از همیشه شاهد رفت و آمد سرمایه‌گذارانی بوده که تلاش می‌کنند سهم بیشتری از رونق این روزهای تالار شیشه‌ای سهام تهران داشته باشند.
دست‌کم اعداد و ارقام شاخص کل سهام بورس تهران این جنب و جوش و رونق را تایید می‌کند، شاخص کل سهام از نخستین روز کاری امسال از ۳۸ هزار واحد تا میانه هفته کاری جاری با نزدیک به ۱۴ هزار واحد افزایش رکوردهای تازه‌ای را تجربه می‌کند، شاخص کل سهام بورس تهران این روزها در دامنه ۵۲ هزار واحد در نوسان است که رقمی بی‌سابقه و تاریخی برای این بازار به حساب می‌آید.
در ۴ ماه نخست امسال شاخص بورس اوراق بهادار تهران نزدیک به ۳۷ درصد رشد داشته، که رشد قابل توجهی، برای بازار سرمایه ایران به حساب می‌آید.
برای این که بهتر متوجه بشویم این روزها در بورس تهران چه خبر است سراغ مهرداد سیدعسگری، تحلیلگر و کارشناس بورس رفتیم که مدتی است در نروژ ساکن شده است.
مهرداد سید عسگری، تحلیلگر بازار سهام
آقای سید عسگری! همان طور که می‌دانید در هفته‌های گذشته، رشد شاخص سهام در بورس تهران ادامه پیدا کرده و توانسته به محدوده‌ای بالا‌تر از ۵۲هزار واحد نوسان پیدا کند. این روزها در بورس تهران چه خبر است و اساساً این رونق از کجا به بورس تهران وارد شده است؟
مهرداد سید عسگری: واقعیت این است که بزرگ‌ترین عاملی که این رونق را باعث شده عملکرد محوری و کارنامه محوری مدیران دولتی چه در سازمان بورس و چه در شرکت‌های سرمایه گذاری بورس است که در این دو ماه آن‌ها در تلاش خواهند بود تا عملکرد مثبتی را از خود به نمایش بگذارند و این امر تقاطع زمانی پیدا کرده با فصل مجامع، هر ساله در این ایام و در فصل مجامع، با کمی فراز و فرود چنین رونق‌هایی را داشته‌ایم.
دلیل دوم این رونق، عملیاتی شدن و همگرایی شدن نیروهای غیر شفاف اقتصاد و بازار سرمایه است که معتقدم این نیروهای غیر شفاف پیروز اصلی صحنه انتخابات هستند و فارغ از هر گونه مسوولیت و شناخته شدن، الآن دارند با نهایت قدرت به این بازار ورود می‌کنند و بازار را مدیریت می‌کنند. دلیل سوم، وجود تقاضای سفته بازی در این روزها است. هر زمان که بازار شاهد کاهش تنش در صحنه سیاست چه در سطح داخل و خارج می‌شود، مجموعه‌ای از سفته باز‌ها به بازار‌ها هجوم می‌آورند و این هجوم، بازار‌ها را دچار نوسان می‌کنند.
ما دو هفته قبل، نوسان محسوسی را در بازار ارز داشتیم و هفته گذشته هم شاهد این تقاضا در بازار سهام بودیم. ضمن آنکه در میان بازار‌های سرمایه‌ای امیدواری محسوسی نسبت به برنامه‌های آینده شکل گرفته است، فکر می‌کنم این چهار دلیل اصلی است که در هفته‌های گذشته و روزهای اخیر شاهد رونق در بازار بودیم.
آقای سید عسگری، آقای علی صالح آبادی رییس سازمان اوراق بهادار به چند دلیلی از دلایلی که شما هم به آن اشاره کردید، به عنوان دلایل رونق در بازار اشاره کردند یکی از ان‌ها بازگشت امید و امیدواری به آینده بود که پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به وجود آمده است و دلیل دیگری که ایشان اشاره داشتند، این بود که حباب شکل گرفته در بازار‌های موازی طلا و ارز به نوعی از بین رفته و سرمایه‌ها به سمت بورس حرکت کرده‌اند.
می‌خواستم بپرسم که اگر با این دلایل موافق هستید که از دلایل رونق بازار بوده‌اند. آیا می‌توانیم همچنان امیدوار باشیم این رونق ادامه پیدا کند و تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
من معتقدم اگر این امیدواری که در میان فعالان بازار به وجود آمده، ادامه یابد ما به صورت پلکانی چندین روز شاهد رونق در و چندین روز شاهد رکود خواهیم بود و این رونق و رکود به صورت پلکانی حداقل برای یک ماه ادامه خواهد یافت. البته این افزایش به شدتی که در هفته گذشته تجربه کردیم، نخواهد بود.
برای بحث گسترش بازار و ادامه داشتن رونق سه عامل مهم نقش دارد، اول اینکه نشانه‌هایی مبنی بر حل واقعی پرونده هسته‌ای دیده شود. دوم آنکه مدیران اقتصادی کابینه آقای روحانی مشخص شوند و سیاست‌های ان‌ها برای بازار مشخص شود فارغ از آنکه نوع سیاست‌های آن‌ها نسبت به بازار انبساطی یا انقباضی باشد.
روشن شدن هر کدام از این سه عامل فوق می‌تواند بر تحولات بازار موثر باشد. به نظر من، هر کدام از این سه عامل اتفاق نیفتد بازار با یک واکنش منفی دیگر روبرو می‌شود.
آقای سید عسگری اصطلاحی هست در بازار که می‌گویند مردم گرانی را دوست دارند و سرمایه‌های غیر حرفه‌ای که دانشی در داد و ستد سهام ندارند زمانی که بازار رونق می‌گیرد، دوست دارند از این فضا استفاده می‌کنند و به بازار وارد شوند. شما فکر می‌کنید این بار هم این سرمایه‌ها به بازار بیایند و اگر این صاحبان سرمایه به بازار وارد شوند، خطری متوجه ان‌ها نیست؟ چون این رو‌ها آن‌ها مجبور هستند در بالا‌ترین سطح قیمت و در رونق بازار بخرند و بعد زمانی که قیمت‌ها تعدیل می‌شوند، نگران از کاهش مستمر با زیان از بازار خارج می‌شوند.
دقیقاً همین طور است. آن چه من به این دوستان می‌گویم این است که در حال حاضر اولین دور و فرصت خرید برای این دوستان گذشته و باید تحمل کنند تا در نخستین تعدیل قیمتی بعد از اینکه شاخص پایین‌تر آمد و سهم‌ها پایین‌تر آمدند پس از همفکری با کار‌شناسان صحبت کنند و شماری از سهامی که هنوز شناسایی نشده و مورد تحریم‌ها قرار نگرفته‌اند را خریداری کنند. منظور من سهام جدا افتاده و بزرگی است که هنوز حرکت ان‌ها در بازار شروع نشده و می‌تواند در یکی دو ماه آینده حرکت‌های رو به بالایی داشته باشد.
آنچه که در هفته اخیر اتفاق افتاد بسیاری از سهم‌ها سهم غیر معاملاتی بودند و سهام کوچک بودند و به لحاظ حجم و تعداد، سهامداران ان‌ها افزایش‌های قابل ملاحظه‌ای پیدا کردند اما شرکت‌های بزرگ و اقتصاد محور‌تر و تحلیل محور‌تر در کف قیمت خودشان قرار دارند و این حرکت در آن‌ها شروع نشده است.
توصیه من به دوستان این است که اگر تمایل دارند به این بازار وارد شوند یک نگاه یک یا دو ماهه داشته باشند و روی سهامی که افزایش قیمت نخورده باشند و حرکتی را شروع نکرده باشند با این استراتژی فکر می‌کنم سودی را که مناسب وضعیتشان باشند از این بازار دریافت کنند.
در کنار دلایلی که مهرداد سیدعسگری، کارشناس بازار سرمایه و تحلیلگر بازار، به آن اشاره کرده، کم نیستند تحلیلگرانی که رونق این روزهای بازار را که از چند ماه پیش از این آغاز شده، در تغییر ارزش محاسباتی دلار و افزایش شدید قیمت ارز جست‌وجو می‌کنند.
این تحلیل‌گران اثر افزایش قیمت دلار در ارزش صادرات صنایع پتروشیمی و تغییر ارزش سرمایه کارخانه‌ها را عامل مهم در افزایش قیمت‌ها به شمار می‌آورند.
در این بین، لغو ممنوعیت صادرات برخی محصولات پتروشیمی توسط مجلس و دادن اجازه فروش ارز حاصل از صادرات پتروشیمی در بازار آزاد از دیگر دلایلی است که برای بازگشت رونق به بازار سهام برمی شمرند. ضمن آنکه عده‌ای می‌گویند این رونق بیش از هر چیز رونق شاخص است تا رونق سهام.
صاحب‌نظران بورس را دماسنج اقتصاد می‌نامند یعنی آن چه در بورس هر کشوری می‌گذرد بیانگر تحولاتی است که در اقتصاد آن کشور در جریان است، اما به نظر می‌رسد چند ماهی است بورس تهران تب‌دارتر از اقتصاد ایران است.
