سخنگوی وزارت امور خارجه ایران می‌گوید سازوکار مالی ویژه اروپا با ایران، تنها برای خرید دارو و مواد غذایی نیست و شامل سایر «کالاها» هم می‌شود.
بهرام قاسمی روز دوشنبه در نشست خبری روز دوشنبه (۲۶ آذر) با اشاره به اینکه سازوکار مالی اروپا برای «تسهیل مبادلات ایران با اتحادیه اروپا» اجرایی می‌شود، افزود که «سرمایه‌گذاری صنعتی و اقتصادی هم باید جای خود را در این سبد کالایی پیدا کند.»
به گفته وی، «این سازوکار شامل اقلام بسیاری می‌شود که در این سبد کالایی می‌تواند دارو، مواد غذایی و سایر کالاها قرار گیرد؛ این مکانیزم می‌تواند با سایر کشورها هم برقرار شود.»
طرح اتحادیه اروپا با عنوان «ابزاری برای هدفی ویژه» (اس‌پی‌وی) ابتدا قرار بود همزمان با بازگشت کامل تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران به اجرا گذاشته شود، اما اجرای این طرح با چالش‌هایی همراه بوده که مهم‌ترین آنها عدم پذیرش برخی کشورهای اتحادیه اروپا برای میزبانی آن است.
مقام‌های ایران، تهدیدهای آمریکا را علت اصلی خودداری برخی کشورها از جمله اتریش و لوکزامبورگ از میزبانی دفتر این سازوکار مالی ویژه اعلام می‌کنند.
با این حال آنها بارها به مقام‌های اروپایی هشدار داده‌اند که کاسه صبر ایران در حال لبریزشدن است و در صورت بهره‌نبردن تهران از منافع برجام، دیگر دلیل برای باقی‌ماندن در این توافقنامه وجود ندارد.
قاسمی نیز با اشاره به تلاش‌های ایران و شرکای اروپایی خود برای برقراری رابطه اقتصادی بدون دلار، گفته است: «در شرایط فعلی که آمریکا به دنبال بهانه‌جویی و یافتن هرگونه راهی برای کارشکنی در تامین منافع ایران است، از ذکر جزییات» معذور است.
وی بدون اشاره به جزئیات افزوده است: «در این زمینه برخی کشورها با جدیت بیشتر مذاکراتی را با ما داشته‌اند و گروه‌های کارشناسی را مبادله کردیم که در صورت نهایی شدن و رسیدن به مرحله اجرا در این زمینه بیشتر صحبت خواهیم کرد.»
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز پیش‌تر گفته بود که اروپا برای اجتناب از فشارهای آمریکا، ثبت و اجرای سازوکار ویژه مالی خود برای تداوم تجارت با ایران را محرمانه دنبال می‌کند.
در ساز و کار مالی اروپا پیش‌بینی شده یک نهاد واسطه شرایط مبادله پایاپای با ایران را تسهیل کند؛ به این مفهوم که پول صادرات نفت ایران به کشورهای اروپایی با فروش کالاها و خدمات اروپا به ایران جبران شود. آمریکا اما این طرح را اشتباه اروپا در قبال ایران توصیف کرده است.
فدریکا موگرینی، مسئول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده که سازوکار ویژه مالی برای تجارت غیردلاری شرکت‌ها با ایران تا پایان سال جاری میلادی آماده خواهد شد.
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هم ابراز امیدواری کرد که «وعده‌های» اروپا برای بهره‌مندی ایران از شرایط اقتصادی برجام تا قبل از سال نو میلادی، ۲۰۱۹، عملی شود.
بهرام قاسمی در ادامه نشست خبری خود درباره خودداری سرمایه‌گذاران چینی از سرمایه‌گذاری در بازار نفت و گاز ایران نیز گفته که «ملاک ما تفاهمات و قراردادها با دولت‌ها است. قطعا فشار آمریکا و خزانه‌داری این کشور بر روی شرکت‌های بزرگ نه در حوزه غرب بلکه در شرق و کشورهای همسایه ما بسیار است.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین به خبرنگاران گفته که درباره «انصراف یا عدم همکاری برخی شرکت‌ها تا زمانی که رسما اطلاع دقیقی از دولت‌های این شرکت‌ها» دریافت نشود، باید به دیده «جنگ روانی» به آنها نگریسته شود.
او همچنین در پاسخ به سوالی درباره اتمام مهلت ۴۵ روزه معافیت اقتصادی عراق در رابطه با ایران با توجه به فشار آمریکا نیز اضافه کرده که «عراق یک همسایه خوب با مرزی طولانی و تعداد زیادی گذرگاه است و {ما} همکاری خود را مثل گذشته و با همان دقت و شدت ادامه خواهیم داد.»
