طبق تعریف پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک، هر انسان زیر ۱۸ سال کودک محسوب می‌شود. این تعریف براساس روش‌های علمی و توافق کشورهای عضو سازمان ملل انجام شده است. کودک در این سن به رشد کامل عقلی و روانی نرسیده است و به دلیل نداشتن رشد کامل فیزیکی و ذهنی، نیازمند مراقبت و حمایت‌هایی است که شامل حمایت‌های مناسب حقوقی قبل و بعد از تولد است.
در ماده ۱ کنوانسیون حقوق کودک آمده است که منظور از کودک، افراد انسانی زیر سن ۱۸ سال است مگر این که طبق قانون قابل اجرا در مورد کودک، سن بلوغ کمتر تشخیص داده شود.
گرچه در این تعریف نیز می‌توان به استثنای «قانون قابل اجرا در مورد سن بلوغ» ایراد وارد کرد اما در حال حاضر شناخته شده‌ترین تعریف در مورد کودک به حساب می‌رود. در نظر گرفتن تمامی ابعاد حقوق کودک، به رشد فیزیکی، روانی و شخصیت او کمک می‌کند. از این روی شناخت کودکان و حقوق آنان مقوله مهمی به شمار می‌رود.
براساس این تعریف هر انسان زیر ۱۸ ساله کودک محسوب می‌شود و دارای حقوقی است که رعایت این حقوق وظیفه تمامی انسان‌هاست. از جمله این حقوق داشتن سرپرست شایسته است.
در درجه اول والدین و خانواده یا سرپرست کودک مسول مستقیم حفظ سلامت جسمی و روانی او هستند. والدین موظفند تمام نیازهای کودک از قبیل خورد و خوراک، لباس و پوشاک، آموزش، بهداشت و فرهنگ و نیازهای روانی او را برطرف نمایند. حفظ حقوق کودک در مرحله بعدی وظیفه جامعه، دولت و نهادهای مردمی است. فراهم کردن بستر مناسب برای نهایت رشد مادی و معنوی کودک از وظایف خانواده، دولت و جامعه است و مسئولیت‌های مشخصی برای حمایت از کودک تا رسیدن به بلوغ کامل جسمی و مادی بر عهده این نهادهاست. کوتاهی در این زمینه در درجه اول سبب صدمه زدن به کودک و در نهایت صدمه زدن به بدنه اجتماع می‌شود.
در بند ۱ ماده ۲ کنوانسیون جهانی حقوق کودک این چنین گفته می‌شود:
«کشورهای طرف کنوانسیون، حقوقی را که در این کنوانسیون در نظر گرفته شده، برای تمام کودکانی که در حوزه قضائی آنها زندگی می‌کنند بدون هیچگونه تبعیضی از جهت نژاد، رنگ، جنسیت، زبان، مذهب، عقاید سیاسی، ملیت، جایگاه قومی و اجتماعی، مال، عدم توانایی، تولد و یا سایر احوال شخصی والدین و یا قیم قانونی محترم شمرده و تضمین خواهند نمود.»
طبق این بند، دولت به عنوان نهاد قانون‌گذاری و اجرایی موظف است با وضع کردن قوانین حمایتی در راستای رشد جسمی و روانی کودک، محیط امن و سالم و به دور از هرگونه تبعیضی را برای کودکان بسازد. دولت موظف است که در وهله اول با تعیین سن کودکی دقیق و علمی به شناخت نیازهای کودکان بپردازد و سپس به وضع قوانین حمایتی برای حفظ سلامت جسمی و روانی کودک و ایجاد فضایی امن برای بهبود شرایط کودک بپردازد. لازم‌الاجرا بودن و نظارت دقیق بر شیوه اجرایی این قوانین گام بعدی دولت است.
قوانین ایران تعریف روشنی از کودک ارائه نداده ولی در پاره‌ای تعریف‌ها با استناد به فقه اسلامی، بلوغ جنسی را معیار تعریف کودک قرار داده است، در این تعریف دختران پس از ۹ سالگی و پسران در پانزده سالگی بالغ می‌شوند و که به معنای پایان کودکی است.
