شورای سردبیری روزنامه والاستریت جورنال میگوید ایران با تعلل در بازرسیها و مواد هستهای، از «مکانیسم ماشه» استقبال میکند. از سوی دیگر، چین اعلام کرد که با اعمال تحریمها علیه ایران به دلیل برنامه هستهایش مخالف است.
روزنامه والاستریت جورنال روز جمعه ۲۴ مرداد در یادداشتی با اشاره به جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل، نوشته که این درگیری «چهره خاورمیانه را تغییر داده و و حتی اروپا اکنون مایل است فشار بر ملاهای حاکم در تهران را افزایش دهد».
فرانسه، بریتانیا و آلمان روز چهارشنبه در نامهای به سازمان ملل متحد، آمادگی خود را برای فعال کردن «مکانیسم ماشه» و بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران که با برجام لغو شده بود، اعلام کردند. آنها میگویند این کار را تا پایان ماه انجام خواهند داد، مگر اینکه ایران مذاکرات را برای توافقی در زمینه برنامه هستهای خود از سر گیرد.
والاستریت جورنال مینویسد که مکانیسم ماشه «بخش مهمی از کارزار فشار مورد نیاز برای گرفتن امتیازات هستهای از تهران است. این میتواند به اقتصاد ایران آسیب برساند و تحریم جهانی صادرات تسلیحات به و از ایران، ممنوعیت برنامه موشکی ایران، ممنوعیت آزمایش و توسعه موشکهای دارای قابلیت هستهای و غنیسازی صفر را بازگرداند».
ایران بارها گفته که غنیسازی اورانیوم را حق خود میداند و حاضر به دست کشیدن از آن نیست. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، این اصرار ایران را رد کرده است.
ایالات متحده روز اول تیرماه امسال سه مرکز هستهای مهم ایران را در جریان جنگ ۱۲ روزه بمباران کرد. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، شامگاه پنجشنبه در یک گفتوگوی تلویزیونی گفت که هیچ پروتکلی برای بازرسی آژانس از تأسیسات هستهای بمبارانشده وجود ندارد.
به نوشته والاستریت جورنال، فرانسه و بریتانیا به عنوان طرفهای توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران و عضو دائم شورای امنیت، میتوانند تحریمهای سازمان ملل را به دلیل «تخلفات گستردهٔ ایران»، که جزئیات آن را شرح میدهند، دوباره اعمال کنند. آنها میتوانند هرگونه قطعنامهٔ روسیه یا چین را برای حفظ لغو تحریمها وتو کنند.
این روزنامه میافزاید: شورای امنیت میتواند تاریخ انقضای مکانیسم ماشه را که در ۱۸ اکتبر منقضی میشود، تمدید کند و فوریت اقدام اروپا را به تعویق بیندازد. «اما این امر مستلزم اقدام واقعی ایران است، نه حرف زدن، و تاکنون ایران حاضر به انجام هیچ یک از این دو کار نبوده است».
شورای سردبیری والاستریت جورنال گفته که «عاقلانه است مکانیسم ماشه را به آخرین لحظه موکول نکنیم، زمانی که ایران میتواند با یک ژست دیپلماتیک مهلت را به پایان برساند و سپس از آن عدول کند».
به نوشتهٔ این روزنامه، «اجرای مکانیسم ماشه به ایران میگوید که توافق اوباما مرده و از بین رفته است. این توافق پس از آقای ترامپ دوام نخواهد آورد و روی میز باقی خواهد ماند؛ حتی اروپا هم در حال حرکت به سمت آن است».
والاستریت جورنال تأکید کرده که «این فرصت رئیسجمهور است تا توافق اوباما را برای همیشه دفن کند و جهان را پشت سر شرایط بسیار بهتر خود- بدون غنیسازی، بدون بند غروب - قرار دهد. اروپا میتواند به ایران بفهماند که تنها گزینههای دیگرش بدتر هستند».
موضع چین دربارهٔ مکانیسم ماشه
در همین حال چین روز جمعه اعلام کرد که با اعمال تحریمهای سازمان ملل علیه ایران «مخالف است» و «بر این باور است که این کار به ایجاد اعتماد میان طرفها کمکی نمیکند».
لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه، در بیانیهای گفت که بازگرداندن تحریمها «به تلاشهای دیپلماتیک برای ازسرگیری سریع مذاکرات کمکی نمیکند».
عباس عراقچی روز پنجشنبه مدعی شد که دربارهٔ فعال کردن مکانیسم ماشه «چین و روسیه با ما مواضع یکسانی دارند».
او همچنین گفت که تهران با این دو کشور «در حال همکاری» است تا مانع از اعمال دوبارهٔ تحریمها و بازگرداندن ایران به «فصل هفتم منشور سازمان ملل» شود.
ایران پیشتر گفته بود که سه کشور اروپایی هیچگونه «حق قانونی یا اخلاقی» برای فعالسازی مکانیسم ماشه ندارند.
آلمان، فرانسه و بریتانیا به عنوان اعضای اروپایی برجام این ادعا را رد میکنند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران روز ۲۰ مرداد در مورد مذاکرات با این سه کشور گفت این تماسها قطع نشده و در حال گفتوگو برای تعیین و زمان مذاکرات بعدی هستیم.
معاونان وزارت خارجه ایران سوم مرداد با همتایان خود از کشورهای بریتانیا، فرانسه و آلمان در استانبول دیدار و گفتوگو کردند.
در پی این نشست، کشورهای اروپایی طرف برجام اعلام کردند که «ما پیشنهاد تمدید مکانیسم ماشه را در صورت پایبندی ایران به تعهدات قانونی خود و انجام ضوابط خاص ارائه دادیم. ما از ایران میخواهیم که مسیر دیپلماسی را انتخاب کند».