آلوارو اوریبه، رئیس‌جمهور پیشین کلمبیا، از سوی دادگاه این کشور به ۱۲ سال حبس خانگی محکوم شد.
این حکم روز جمعه ۱۰ مرداد در پی محکومیت وی به «سوءاستفاده از روند قضایی» و «رشوه به مقام دولتی» صادر شد؛ پرونده‌ای که ۱۳ سال به طول انجامیده و به ارتباطات احتمالی اوریبه با شبه‌نظامیان راست‌گرای پیشین مربوط است.
گروه‌های شبه‌نظامی که در زمان دولت اوریبه خلع‌سلاح شدند، مسئول بیش از ۲۰۵ هزار قتل از مجموع ۴۵۰ هزار قربانیان درگیری‌های داخلی این کشور بوده‌اند.
به نوشته خبرگزاری رویترز، قاضی ساندرا لیلیانا هرِدیا حکم محکومیت را صادر و روز جمعه دهم مرداد در جلسه‌ای عمومی مجازات را اعلام کرد.
بر اساس این حکم، اوریبه علاوه بر حبس خانگی، به پرداخت جریمهٔ نقدی سنگین هم محکوم شده و از تصدی مناصب عمومی به مدت بیش از هشت سال نیز محروم است.
اوریبه که خود و تیم حقوقی‌اش همواره بر بی‌گناهی‌اش تأکید داشته‌اند، گفته‌اند این حکم را به‌طور رسمی به دادگاه تجدیدنظر خواهند برد.
این محکومیت، اوریبه را به نخستین رئیس‌جمهور پیشین کلمبیا تبدیل می‌کند که در دادگاه مجرم شناخته می‌شود، آن‌هم کمتر از یک سال مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۶، که شماری از متحدان و شاگردان سیاسی او در آن رقابت خواهند کرد.
این حکم همچنین می‌تواند پیامدهایی برای روابط کلمبیا و ایالات متحده داشته باشد. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، این هفته این محکومیت را «استفاده از قوهٔ قضائیه کلمبیا به عنوان حربهٔ سیاسی از سوی قضات افراطی» خوانده و برخی تحلیلگران هشدار داده‌اند که ممکن است به کاهش کمک‌های آمریکا منجر شود.
اوریبه که در سال ۲۰۲۰ نیز به‌مدت دو ماه در بازداشت خانگی بود، رهبر حزب راست‌گرای «مرکز دموکراتیک» است و سال‌ها پیش و پس از دوران ریاست‌جمهوری‌اش به‌عنوان سناتور فعالیت داشته است. او بارها بر این نکته تأکید کرده که رهبران گروه‌های شبه‌نظامی را به ایالات متحده تحویل داده است.
کمیسیون حقیقت‌یاب کلمبیا اعلام کرده که گروه‌های شبه‌نظامی که در زمان دولت اوریبه خلع سلاح شدند، مسئول بیش از ۲۰۵ هزار قتل از مجموع ۴۵۰ هزار قربانیان درگیری‌های داخلی این کشور بوده‌اند.
این گروه‌ها، همچون چریک‌ها و برخی نیروهای دولتی، همچنین در مواردی از قبیل ناپدیدسازی اجباری، خشونت جنسی و آوارگی دست داشته‌اند.
برگشتن ورق
آلوارو اوریبه، رئیس‌جمهور پیشین کلمبیا، بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۰ در رأس قدرت بود و با شعار مبارزه با شورشیان چپ‌گرا، به‌ویژه گروه فارک (FARC)، حمایت گسترده‌ای در داخل و از سوی ایالات متحده به‌دست آورد.
با این حال، از همان سال‌ها اتهام‌هایی درباره ارتباط او با گروه‌های شبه‌نظامی راست‌گرا مطرح بود؛ گروه‌هایی که به‌ویژه در دهه ۹۰ در کلمبیا نقش پررنگی در درگیری‌های مسلحانه و نقض حقوق بشر داشتند.
در سال ۲۰۱۲، ایوان سپدا، یک سناتور چپ‌گرا، مجموعه‌ای از شهادت‌های زندانیان عضو سابق این گروه‌های شبه‌نظامی را منتشر کرد که مدعی بودند اوریبه در گذشته با این گروه‌ها ارتباط داشته است. در پاسخ، اوریبه از سپدا به دیوان عالی کلمبیا شکایت کرد و او را به جعل شهادت، فشار بر زندانیان، و بدنام‌سازی سیاسی متهم نمود.
اما نقطه‌عطف پرونده زمانی رخ داد که دیوان عالی نه تنها شکایت اوریبه را رد کرد، بلکه خود او را تحت پیگرد قرار داد. دادگاه به این نتیجه رسید که اوریبه، در تلاش برای بی‌اعتبار کردن سپدا، با یک وکیل همدست شده و سعی کرده برخی شاهدان را برای تغییر یا پس‌گرفتن شهادت‌هایشان تحت فشار قرار دهد یا به آن‌ها وعده‌هایی بدهد.
پس از چند سال تحقیق و تأخیر، محاکمه رسمی اوریبه در اوایل سال ۲۰۲۴ آغاز شد. طی حدود شش ماه رسیدگی، دادستان‌ها مدارکی ارائه دادند که به‌گفته آن‌ها نشان می‌داد اوریبه شخصاً یا از طریق وکیلش با شاهدانی که در زندان بودند تماس گرفته و سعی در دستکاری شهادت آن‌ها داشته است.
