ربوده شدن تعدادی از نیروهای نظامی و بسیجی از جمله دو نفر از نیروهای اطلاعات سپاه توسط گروه جیش‌العدل در منطقه مرزی میرجاوه در سحرگاه سه‌شنبه ۲۴ مهرماه، مبین این واقعیت است که سپاه پاسداران و بسیج و مرزبانی و نیروهای اطلاعاتی و امنیتی در استان سیستان و بلوچستان، موفق به برقراری امنیت پایدار نشده‌اند.
بعد از به گروگان گرفتن ۱۶ نیروی مرزبانی در منطقه مرزی میرجاوه حدود ۱۱ سال پیش توسط جندالله، که جیش العدل ادامه دهنده آن است، سپاه پاسداران طرح بسیج عشایری و استخدام برخی از مردم بومی در بسیج عشایری وابسته به سپاه را آغاز کرد تا از طریق «بومی‌سازی» پروژه‌های امنیتی با گروه‌هایی نظیر جیش‌العدل مقابله کند.
فقر گسترده در استان سیستان و بلوچستان شاید یکی از محرکه‌های اصلی پیوستن قشرهای ضعیف جامعه به بسیج عشایری است. از سوی دیگر گروه‌هایی نظیر جیش‌العدل نیز از بستر فقر و تبعیض در استان برای جذب نیرو استفاده می‌کنند و در نتیجه هر دو طرف از فقر برای پیشبرد اهداف خود به شیوه‌های متفاوت استفاده ابزاری می‌کنند.
تبعیض و فقر دامنه‌دار در منطقه بلوچستان دو علت ریشه‌ای مشکلاتی هستند که عواقب امنیتی فراوانی را به وجود آورده‌اند. سیاست‌های تبعیض‌گرایانه جمهوری اسلامی که در عمل منجر به فقرزایی می‌شوند بارها حتی توسط رسانه‌های وابسته به ارگان‌های مختلف جمهوری اسلامی نیز مورد انتقاد قرار گرفته است.
از جمله خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران، چند روز پیش در «گزارشی مستند» تحت عنوان «سیستان و بلوچستان رکورددار بازماندگان از تحصیل کشور» نوشت که «تعداد رو به افزون بازماندگان از تحصیل به‌دلیل کمبودهای عمقی، تاریخی و جدی شاخص‌های زندگی در استانی مثل سیستان و بلوچستان عواقب سختی دارد؛ عواقبی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و گاهی امنیتی».
این گزارش می‌افزاید حدود ۵۰ درصد کل کودکان بازمانده از تحصیل در سطح کشور متعلق به سیستان و بلوچستان و عمدتاً منطقه بلوچستان هستند. علیم یارمحمدی نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی نیز می‌گوید، تمام آمار کودکان بازمانده از تحصیل مربوط به بخش بلوچستان بوده (از جنوب زاهدان تا چابهار) و در منطقه سیستان چنین آماری وجود ندارد.
در استان سیستان و بلوچستان تعداد مدارس دینی اهل سنت که وابسته به نهادهای حکومتی نیستند به نسبت جمعیت در مقایسه با بقیه نقاط کشور بسیار زیاد و غیرقابل مقایسه است. بسیاری از خانواده‌های فقیر به دو دلیل عمده فرزندان خود را به مدارس دینی می‌فرستند؛ اول به دلیل فقر مالی، زیرا مدارس دینی کاملاً مجانی هستند و دانش‌آموز مدرسه دینی یا طلبه‌ها و خانواده آنها هیچ هزینه‌ای را متحمل نمی‌شوند. دوم به دلیل نبود مدرسه دولتی. فقدان امکانات آموزشی نه تنها در بسیاری از روستاها بلکه حتی در شهرهایی نظیر چابهار که قرار بود نگین توسعه شرق کشور باشد نیز عیان است. شهری که حدود نیمی از جمعیت آن حاشیه‌نشین هستند و هزاران کودک از تحصیل محروم می‌باشند.
جمهوری اسلامی بارها ادعا کرده است که برخی از فارغ التحصلان مدارس دینی در گذشته به جندالله و اکنون به جیش‌العدل می‌پیوندند. در میان آنها می‌توان از مولوی هاشم محمدزهی، ملقب به ملا هاشم، مرد شماره دو جیش‌العدل نام برد که دو هفته پیش در درگیری با نیروهای سپاه کشته شد.
درگیری‌های متعدد بین نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی و جیش‌العدل در مناطق مختلف مرزی بین ایران و پاکستان طی ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که سیاست راهبردی سپاه برای برقراری امنیت پایدار موفقیت‌آمیز نبوده است.
تیراندازی‌های نیروهای امنیتی به خودروهای مشکوک به قاچاق سوخت موجب کشته شدن تعداد زیادی از بلوچ‌های بی‌گناه شده که برای لقمه‌ای نان ناچار به قاچاق گازوئیل هستند و در این راه جان خود را از دست می‌دهند.
نیروهای امنیتی که مصونیت کامل دارند، هرگز مورد مؤاخذه قرار نمی‌گیرند. از سوی دیگر افزایش ۴۲ درصدی بودجه سپاه پاسداران در بودجه سال ١۳۹۷ در حالی صورت گرفت که بودجه آموزشی سیستان و بلوچستان کاهش پیدا کرد. نماینده مردم سراوان و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس مشکلات آموزشی استان سیستان و بلوچستان را مرتبط به حوزه‌های سخت‌افزاری یا عمرانی دانسته و گفته است از همین رو در بودجه ۹۷ آموزش و پرورش نه تنها اعتبار بالاتری برای بهبود وضعیت آموزشی استان سیستان و بلوچستان تخصیص نداده‌اند بلکه همان اعتبار را نیز کاهش داده‌اند.
این در حالی است که بر طبق گفته معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش اعتبارات استانی آموزش و پرورش در سال ۹۷ در کل کشور نسبت به مصوب سال ۹۶، ۱۰ درصد رشد داشته است.
حال سؤال اساسی اینجاست چرا علیرغم افزایش بودجه نظامی کشور و بخصوص افزایش ۴۲ درصدی بودجه سپاه پاسداران در سال ۹۷ و همجنین افزایش بودجه آموزشی کل کشور، و علیرغم اینکه بلوچستان محروم‌ترین استان کشور از نظر بسیاری از شاخص‌های توسعه انسانی و اقتصادی و به ویژه آموزش و بازماندگی بیش از ۱۲۰ هزار کودک از تحصیل در بلوچستان، بودجه تحصیلی در منطقه بلوچستان عامدانه کاهش می‌یابد.
آن طور که گزارش خبرگزاری مجلس شورای اسلامی گزارش کرده، نماینده مردم خاش از فقدان «عدالت آموزشی» و پسرفت روند تحصیل در بلوچستان در دوران نظام جمهوری اسلامی ابراز نگرانی می‌کند. نماینده ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی و رئیس مجمع نمایندگان استان در این رابطه می‌گوید: ده‌ها بار به وزرای مختلف آموزش و پرورش تذکر دادیم، اما سازمان برنامه و بودجه توجهی ندارد و سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس نیز عدالت را در توزیع اعتبارات رعایت نمی‌کند.
از شکوه و گلایه‌های نمایندگان مردم استان و گزارش خبرگزاری تسنیم اینگونه استنباط می‌شود که این نوع تبعیض‌ها عامدانه و به صورت هدفمند اعمال می‌شوند. در کنار فقر گسترده، سوء تغذیه فراگیر و نرخ بالای ترک تحصیل به دلیل فقر، هیچ واژه دیگری جز «تبعیض سیستماتیک و هدفمند» نمی‌تواند نابرابری در دسترسی به امکانات آموزشی و فرصت‌های یادگیری برای فرزندان بلوچ را توجیه و یا توضیح بدهد که حاصل عملی آن نابودی یک نسل است.
نسل بدفرجامی که می‌تواند از یک سو سرباز پیاده نظام جیش‌العدل شود و از سوی دیگر تفنگ نظام را بر دوش گیرد و در تکرار تسلسل‌وار دایره خشونت و تبعیض در بلوچستان نقش‌آفرینی کند.
