یکی از سوالاتی که به صورت مستمر از سوی کاربران ایرانی مطرح می‌شود در مورد چگونگی دسترسی حکومت ایران به اطلاعات کاربرانی است که از اپلیکیشن‌های ایرانی مانند اسنپ، تپسی و… استفاده می‌کنند. مثلاً چند روز پیش سؤال زیر را یکی از کاربران توئیتر مطرح کرده بود:
هر چند که پاسخ این سؤال بدون داشتن مدارک لازم آنقدرها آسان نیست، اما براساس تجربه و رفتار حکومت ایران می‌توان گفت که با استفاده از این اپلیکیشن‌ها این امکان به حکومت ایران و سازمان‌های امنیتی در کشور داده می‌شود تا در صورت نیاز از این سرویس‌ها برای رهگیری کاربران استفاده کنند.
اپلیکیشن‌های ایرانی چه اطلاعاتی را می‌توانند استخراج کنند؟
بسته به اپلیکیشن و دسترسی‌هایی که این اپلیکیشن در زمان نصب از شما می‌خواهد، یک اپلیکیشن می‌تواند هیچ دسترسی نگیرید و یا به صورت کامل دسترسی بگیرید.
به عنوان مثال با نگاهی به دسترسی‌هایی که اپلیکیشن اسنپ می‌گیرد -که بسیاری از آنها مانند داشتن موقعیت مکانی برای استفاده از این اپلیکیشن لازم است- می‌توان گفت که سازمان‌های امنیتی در کشور به راحتی می‌توانند موقعیت مکانی لحظه به لحظه کاربر را از طریق این اپلیکیشن به دست بیاورند، هر چند که این دسترسی را باید شرکت اسنپ به این سازمان‌ها بدهد.
متأسفانه گرفتن این دسترسی‌ها به این دست اطلاعات توسط سازمان‌های امنیتی در ایران آنقدرها سخت نیست و با یک حکم قضایی –که براساس شواهد گرفتن آن آنقدرها سخت نیست– می‌توانند این دسترسی را بدست آورد. دلیل داشتن این دسترسی آسان نسبت به سرویس‌های غیرایرانی هم به این نکته باز می‌گردد که شرکت‌هایی مانند اسنپ و تپسی باید براساس قوانین کشور فعالیت کنند و در حوزه قضایی ایران قرار دارند.
این یعنی آنکه این سرویس‌ها باید از حکم قضایی تبعیت کنند و در صورت عدم تبعیت، امکان مسدود شدن و حتی بازداشت صاحب سرویس وجود دارد.
خطر استفاده از اپلیکیشن‌های ایران چیست؟
خطر اصلی که کاربران را در استفاده از اپلیکیشن‌های ایرانی تهدید می‌کند، به شنود و همچنین رهگیری کاربران باز می‌گردد. مثلاً فرض کنید که تظاهرات عمومی مانند آنچه در دی ماه ۱۳۹۶ و یا اعتراضات خیابانی سال ۱۳۸۸ رخ بدهد، در این شرایط اپلیکیشن‌هایی مانند اسنپ و یا تپسی برای سازمان‌ها و نهادهای امنیتی ایران بسیار پرکاربرد خواهند بود چون این اپلیکیشن‌ها موقعیت مکانی دقیق کاربران را دارند و به این صورت این امکان را به سازمان‌های امنیتی می‌دهند که در حجم بسیار بالا کاربران ایرانی را رصد کنند.
علاوه بر این، این دست اپلیکیشن‌ها می‌توانند اطلاعاتی دیگر مانند عکس‌های ذخیره شده در اپلیکیشن، لیست اپلیکیشن‌های نصب شده و… را نیز در اختیار نهادهای مختلف قرار بدهند.
آیا باید از اپلیکیشن‌های ایرانی استفاده کرد؟
پاسخ این سؤال هم بله و هم خیر است و به صورت دقیق نمی‌توان گفت که آیا باید استفاده از اپلیکیشن‌های ایرانی را به صورت کامل کنار گذاشت یا خیر چون در عمل کنار گذاشتن کامل برخی از اپلیکیشن‌های ایرانی مانند اسنپ و تپسی کاربردی نیست.
به همین دلیل آنچه که می‌توان پیشنهاد کرد آن است که در استفاده از این اپلیکیشن با چشمان باز عمل کنید و مثلاً اگر در تظاهرات و یا اعتراضات شرکت می‌کنید، بهتر است که این اپلیکیشن‌ها را پاک کنید و یا به صورت کامل از همراه داشتن تلفن هوشمند خود خودداری کنید.
فارغ از اینکه یک اپلیکیشن ایرانی است و یا خیر هم این قانون را همواره دنبال کنید: اگر از اپلیکیشنی به مدت ۳ ماه استفاده نکردید، آن را پاک کنید چون در سه ماه آینده نیز از آن استفاده نخواهید کرد.
