غیبت جمهوری اسلامی ایران در نشست شرمالشیخ مصر برای امضاء سند صلح غزه، با استقبال اصولگرایان روبرو شده ولی انتقادهایی را در میان نیروهای جریان موسوم به «اصلاحطلب» برانگیخته است.
آمریکا اعلام کرده بود از ایران نیز برای حضور در این نشست که بسیاری از رهبران منطقه و همسایگان ایران از جمله ترکیه، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، پاکستان و شماری از کشورهای عربی حوزۀ خلیج فارس در آن شرکت داشتند، دعوت کرده، اما حکومت جمهوری اسلامی از حضور خودداری کرد.
اگرچه غیبت ایران در این نشست با استقبال شماری از نیروهای اصولگرا مواجه شده است، اما انتقاد برخی رسانهها و فعالان سیاسی بویژه در طیف اصلاحطلب را از این تصمیم بهدنبال داشته است.
روزنامه «هممیهن» در سرمقالۀ روز سهشنبه، ۲۲ مهر، از عدم حضور مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری، و عباس عراقچی، وزیر خارجه، در نشست شرمالشیخ در مصر انتقاد کرد.
این روزنامه نوشته که «دلایل عدم شرکت کمابیش قابل پیشبینی بود. ایران بهطور کلی خود را منزوی از جهان تعریف میکند، چون اصولاً نظم موجود را نمیپذیرد و نپذیرفته است. درحالیکه منطق شکلگیری چنین اجلاسهایی، در ذیل و در چارچوب نظم موجود جهانی است».
این روزنامه نتیجهگیری کرده که البته «شرکت ایران در چنین مجامعی با پیشفرض نفی ساختار جهانی مفید فایده نیست».
هممیهن با اشاره به چنین رویکردی، سفر پزشکیان به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل، «با خدم وحشم ۱۳۰ نفری» را با این توجیه که «مثلاً صدای خود را به جهانیان برسانند»، از «مضحکهترین رفتارها» عنوان کرده است.
این روزنامه در واکنش به نوشتۀ وزیر خارجه ایران در شبکهٔ ایکس مبنی بر این که او و پزشکیان به مصر نمیروند، نوشته است: «اگر چنین است، چرا در سازمان ملل دنبال نشست و ملاقات با آنان بودید؟»
هممیهن از عراقچی پرسیده است: «آیا این گزاره، به معنای نقد رفتار فلسطینیها هم هست که مینشینند و برای حل مسئله و جنگ تعامل میکنند؟ بهعلاوه، آیا میخواهید تا ابدالدهر گفتوگو و تعامل نکنید؟»
عمادالدین باقی، از چهرههای جریان اصلاحطلب، نیز در واکنش به توئیت وزیر خارجه ایران نوشته است: «بزرگوار این منطق، نوعی دور و تسلسل باطل است. وقتی که بدون حضور شما برای منطقه برنامهریزی کردند آن وقت خطر جنگ و تهدید بیشتر خواهد شد و حضور شما ولو در سطح پایین، برای پیشگیری از آن لازم بود».
احمد زیدآبادی، روزنامهنگار نزدیک به جریان اصلاحطلب نیز در کانال تلگرامی خود گفته که «از این پس، فشارهای منطقهای و بینالمللی بر روی ایران متمرکز خواهد شد اما در درجهٔ اول نه برای تغییر رژیم و جنگ دوباره، که برای واداشتن جمهوریاسلامی به انطباق سیاستهایش با نظم جدید».
غلامحسین کرباسچی، عضو حزب کارگزاران سازندگی و شهردار پیشین تهران، نیز با اشاره به جنگ ایران و عراق، در شبکهٔ ایکس نوشته است: «صدام بيشتر حمله و جنايت نكرد؟ زينب {خواهر امام سوم شیعیان} در مجلس ابن زياد نرفت و رسواش نكرد؟ شما میرفتيد افشاگری میكرديد و مظلوميت ملت ايران را فرياد میزديد. بهتر نبود؟»
محمدعلی ابطحی، رئیس دفتر پیشین محمد خاتمی در دوران ریاستجمهوری، هم در شبکهٔ ایکس یادآور شده که «مهم اعضای شرکت کننده نیستند، مهم شنیدن صدای مردم ایران است. شرکت نکردن به معنای ترسیدن از دشمن است».
نشست شرمالشیخ به دعوت دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، و با همراهی عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر، و بسیاری از رهبران جهان و منطقه روز دوشنبه برگزار شد.
در کنار ایران، دولت اسرائیل نیز به شکل رسمی اعلام کرد که نمایندهای از این کشور در نشست حاضر نخواهد شد. گروه افراطی حماس نیز در شرمالشیخ غایب بود. این گروه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا به عنوان سازمانی تروریستی شناخته میشود.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در توضیح غیبت ایران در این نشست، در شبکهٔ ایکس نوشته بود که بهرغم تمایل به تعاملات دیپلماتیک، «نه رئیسجمهور پزشکیان و نه من، نمیتوانیم با کسانی وارد تعامل شویم که به مردم ایران حمله کردهاند و همچنان ما را تهدید و تحریم میکنند».