گروه‌های مدافع حقوق بشر می‌گویند حکومت سوریه با شتاب فراوانی صدور مجوز ثبت مرگ زندانیان را آغاز کرده است تا همزمان با پیروزی در جنگ داخلی به این شیوه سرنوشت هزاران نفر از مخالفان را روشن کند.
روزنامه واشینگتن‌پست در گزارشی از این رخداد می‌نویسد از بهار امسال تاکنون دفاتر ثبت دولتی صدها مورد از مرگ مخالفان را ثبت کرده‌اند. در بسیاری از این موارد اعلام شده که زندانیان در اولین سال‌های جنگ داخلی کشته شده‌اند.
مدافعان حقوق بشر و سایر صاحبنظران می‌گویند علنی شدن این موضوع نشان دهنده افزایش اعتماد به نفس رژیم و نیروهای دولتی سوریه است که در سال جاری بسیاری از مناطق تحت کنترل شورشیان را بازپس گرفته‌اند.
به گفته صاحبنظران، حکومت سوریه از واکنش مردم و مخالفان به علنی کردن نام صدها زندانی سیاسی که در زندان‌ها به قتل رسیده‌اند، هراسی ندارد.
آنها می‌افزایند که بشار اسد برای بستن پرونده جنگ داخلی هفت ساله به حد کافی از موقعیت خود مطمئن است و با صدور این جوازهای مرگ به مردم سوریه نشان می‌دهد که گذشته را باید فراموش کرد و در عین حال تاکیدی بر کنترل رژیم بر اوضاع کشور است.
طبق آمارهای شبکه حقوق بشر سوریه از زمان آغاز اعتراضات سیاسی در سال ۲۰۱۱ تاکنون بیش از ۱۰۴ هزار نفر بازداشت یا مفقود شده‌اند. تخمین زده می‌شود که حدود ۹۰ درصد از این افراد در زندانهای حکومت تحت شکنجه و آزارهایی قرار گرفته‌اند که می‌تواند به مرگ زندانی منجر شود و ۱۰ درصد دیگر توسط شورشیان و سایر گروه‌های مسلح زندانی شده‌اند.
وکلای مطلع از این روند می‌گویند وزارت دفاع سوریه طی ماههای اخیر نام صدها زندانی سیاسی را برای دفاتر ثبت رسمی در سراسر کشور فرستاده و به آنها دستور داده نام این افراد را در فهرست متوفیان ثبت کنند.
روزنامه واشینگتن‌پست می‌افزاید جواز مرگی که دفاتر ثبت رسمی صادر می‌کنند در حقیقت خلاصه‌ای از دستور دولت و حاوی اطلاعات ناچیزی در مورد فرد متوفی است. در برخی موارد جواز مرگ توسط بیمارستان‌های نظامی صادر شده که حاوی مدارک قانونی و گزارش پزشکی است. در این موارد دلیل مرگ همیشه حمله قلبی و یا سکته اعلام می‌شود.
سما ناصر، بنیانگذار گروهی به نام اورنامو برای عدالت و حقوق بشر که وضعیت زندانهای سوریه را بررسی می‌کند، گفت تعداد جوازهای مرگی که این گروه در ماههای اخیر ثبت کرده از تمامی موارد در سال‌های گذشته بیشتر است. کارمندان این نهاد فقط در ۱۰ روز اول ماه جاری میلادی بیش از ۳۰۰ مورد از دریافت جواز مرگ توسط خانواده‌های زندانیان را ثبت کرده‌اند.
شبکه حقوق بشر سوریه نیز چندی پیش اعلام کرد از ماه مه حدود ۱۶۰ مورد جواز مرگ در سراسر کشور را ثبت کرده هر چند با توجه به محدودیت‌های موجود به نظر می‌رسد که این رقم بسیار کمتر از میزان واقعی است.
در اکثر جوازهای مرگ که روزنامه واشینگتن‌پست به آنها دسترسی پیدا کرده زمان فوت زندانیان بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ قید شده و معمولا پزشکان ارتش حدود دو سال بعد مدارک رسمی و گزارش پزشکی این افراد را مهر و امضا کرده‌اند. اجساد زندانیان به خانواده‌ها تحویل داده نشده و محل دفن آنها نیز مشخص نشده است.
